چالش درونی ورزشکاران مسلمان در مسابقات المپیک

برای بسیاری از مسلمانان جهان از روز جمعه (۲۰ ژوئیه/۳۰ تیر) ماه رمضان آغاز شد؛ ماهی که در آنان مومنان در کنار امساک از آشامیدن و خوردن فرایض دیگر دینی خود را به جا می‌آورند.

سافوان خلیل و کارمن مارتون زوج مسلمانی هستند که در تیم ملی تکواندوی استرالیا در بازی‌های المپیک لندن حضور دارند. خلیل لبنانی تبار است. کارمن مارتون نیز پس از ازدواج با خلیل در سال ۲۰۰۹ به دین اسلام گروید. این‌دو هر سال در ماه رمضان روزه می‌گرفتند، اما این دو ورزشکار حرفه‌ای امسال با مشکل همزمانی بازی‌های المپیک و ماه رمضان مواجه شده‌اند؛ بن‌بستی که به سختی می‌توان برای آن راه‌حلی مناسب یافت.

خودداری از نوشیدن و خوردن

این زوج ورزشکار بطور معمول تمرین‌های خود را در ماه رمضان به گونه‌ای تنظیم می‌کردند که در طول روز کمترین مشکل برای سلامتی یا اجرای فرایض دینی آنها بوجود آید.

اما با شروع بازی‌های تابستانی المپیک در هفته آینده (از ۲۷ ژوییه تا ۱۲ اوت) این آزادی عمل دیگر برای آنان و دیگر ورزشکاران مسلمان وجود ندارد. بازی‌های المپیک رویدادی مهم برای ورزشکاران است و بسیاری از آنان تنها یک بار در طول زندگی فرصت شرکت در آن را می‌یابند.

خلیل می‌گوید: «این مشکلی است که ما در گذشته نیز با آن مواجه بوده‌ایم.» خلیل در مسابقات "یونیورسیاد" جهانی (مسابقات دانشجویان جهان) در سال ۲۰۱۱ موفق به کسب مدال طلا شد.

دوره تدارک و برگزاری مسابقات دانشجویان جهان در سال گذشته نیز مصادف با ماه رمضان بود. خلیل تصریح می‌کند که این مسئله برای ورزشکاران حرفه‌ای مسلمان و در سطوح بالا مشکلی بزرگ محسوب می‌شود.

کارمن مارتون، همسر خلیل که ۲۵ سال دارد، امسال همچون ۳ هزار ورزشکار مسلمان دیگر باید با این مشکل پنجه نرم کند. در بازی‌های المپیک حدود ۱۱ هزار ورزشکار از سراسر جهان شرکت دارند که حدود ۲۷ درصد آنان مسلمان هستند.

حال ورزشکاران مسلمان و مومن با این پرسش مواجه‌اند که از فرایض دینی پیروی کنند یا اهداف ورزشی خود را ارجح بدانند: ایمان در برابر پیروزی ورزشی.

رونالد ماوگان، کارشناس ورزش و سرپرست بخش تغذیه کمیته بین‌المللی المپیک، با طرح پرسش به این صورت موافق نیست. او می‌گوید برخی از ورزشکاران مسلمان حتی در ماه رمضان بازده‌ بدنی بیشتری از خود نشان می‌دهند، «زیرا ماه رمضان برای آنان زمانی با مضمونی معنوی است».

اما نشریه معتبر "ژورنال پزشکی ورزشی" با انتشار تحقیقاتی در سال ۲۰۱۱ در بریتانیا نشان داد که «گرفتن روزه در ماه رمضان به هر حال از توانایی ورزشکاران می‌کاهد، گرچه این تاثیر می‌تواند محدود باشد».

اعتراض برخی کشورهای مسلمان

در سال ۲۰۰۶ میلادی پس از تعیین زمان برگزاری مسابقات المپیک لندن برخی کشورهای مسلمان نظیر ترکیه، مصر و مراکش به تصمیم مسئولان المپیک اعتراض کردند و خواهان تغییر زمان برگزاری مسابقات شدند.

"کمیسیون اسلامی حقوق‌ بشر" که مرکز آن در لندن است نیز به زمان برپایی مسابقات المپیک انتقاد داشت. این کمیسیون بر این باور است که «برگزاری مسابقات المپیک در این زمان به ضرر ورزشکاران مسلمان است و نشانگر عدم حساسیت مسئولان المپیک در این زمینه است».

سباستین کو، رئیس تشکیلات برگزاری المپیک لندن، ضمن رد این اعتراضات و انتقادات می‌گوید: «ما تمامی تلاش‌های خود را کرده‌ایم که خواسته‌های گروه‌های مذهبی را اجابت کنیم. مطمئن باشید که آنها کمبودی احساس نخواهند کرد.»

به گفته مسئولان برگزاری مسابقات المپیک در طول مسابقات اغذیه کافی برای ورزشکاران فراهم خواهد شد و «رستوران‌های دهکده‌ی المپیک تا نیمه‌‌شب باز خواهند بود، به نحوی که ورزشکاران مسلمان با غروب آفتاب بتواند افطار کنند».

دادن صدقه به جای گرفتن روزه

ورزشکاران مسلمان نیز به گونه‌های مختلفی با این مشکل برخورد می‌کنند. خالد بلعباس، دونده ۳ هزار متر با مانع از الجزایر پیشاپیش اعلام کرده است که «به‌رغم ایجاد محدودیت‌ها برای توان بدنی‌اش با زبان روزه در مسابقات شرکت می‌کند».

در مقابل زهرا البکری، شناگر مراکشی، گفت که بر سر دوراهی سختی قرار داشته، اما سرانجام تصمیم گرفته است که «در زمان برگزاری مسابقات روزه نگیرد».

محمد سبیحی، ورزشکار مسلمان بریتانیایی در رشته قایقرانی، اعلام کرد که به جای روزه گرفتن با اهدای ۲۵۰۰ یورو مایل است به مستمندان کمک کند. وی افزود: «به جای روزهای از دست‌رفته، در زمان مناسب دیگری روزه خواهم گرفت.»

سافوان خلیل و کارمن مارتون‌، ورزشکاران رزمی استرالیا نیز می‌گویند: « با اندوه فراوان از اجرای فرایض دینی در ماه رمضان امسال چشم‌پوشی خواهیم کرد.» اما آنان نیز می‌خواهند که در چهار روز نخست اقامت خود در دهکده المپیک تا شروع مسابقات روزه بگیرند.