ماه گذشته، ژوئن، منابعی به خبرگزاری رویترز گفتند که ایران پالایشگاه "ال پالیتو" ونزوئلا را تعمیر و دوباره راه‌اندازی کرده است.
یک ماه و نیم بعد از انتشار این خبر، اکنون خبرگزاری بلومبرگ روز پنج‌شنبه ۲۹ تیرماه گزارش داد که همه پالایشگاه‌های ونزوئلا، به‌جز یکی از واحدهای کوچک تولید بنزین پالایشگاه "پورتو لاکروز" از کار افتاده‌اند.
ایران سال ۱۳۹۹ نیز اقدام به تعمیر پالایشگاه "ال پالیتو" با ظرفیت پالایش روزانه ۱۴۶ هزار بشکه نفت خام کرد، اما ناموفق بود. همان زمان جمهوری اسلامی "کاردون"، دومین پالایشگاه بزرگ نفتی ونزوئلا که دو برابر بزرگتر از پالایشگاه "ال پالیتو" بود را تعمیر کرد، اما این پالایشگاه یک ماه بعد از تعمیر و راه‌اندازی توسط متخصصان ایرانی، آتش گرفت و نهایتا ونزوئلا دست به دامن دیگر کشورها از جمله چین و روسیه شد.
برخی واحدهای پالایشگاه کاردون اوت پارسال راه‌اندازی شد، اما از آن زمان چندین بار فعالیت آن متوقف شد و نهایتا ماه ژوئن امسال کاملا از کار افتاد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
اکنون تنها یکی از واحدهای پالایشگاه "پورتو لاکروز" که سهمی ۱۴ درصدی در تامین بنزین مورد نیاز ونزوئلا دارد، فعال مانده است. نیاز بنزین ونزوئلا روزانه ۱۲۰ هزار بشکه است و اکنون تنها ۱۷ هزار بشکه تولید بنزین دارد.
این پالایشگاه به همراه کاردون، زمانی با همه واحدها فعال بود و روی هم رفته روزانه یک میلیون بشکه نفت پالایش می‌کرد.
تحریم‌های آمریکا علیه این کشور به همراه بی‌کفایتی دولت ونزوئلا و امید به چین و روسیه برای نجات از تحریم‌ها، باعث شد زیرساخت‌های پالایشگاهی این کشور فرسوده و نابود شود و ونزوئلا را در دام جمهوری اسلامی و متخصصان سپاه پاسداران و تکنولوژی پایین آن گرفتار کند.
وزارت نفت ایران برای تعمیر پالایشگاه "ال پالیتو" در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۰۰ میلیون دلار قرارداد امضا کرده بود.
این در حالی است که خوراک پالایشگاه‌های ونزوئلا نفت فوق سنگین است و برای پالایش آن واحدهای کرکینگ استفاده می‌شود که نه این واحدها در پالایشگاه‌های ایران موجود است و نه جمهوری اسلامی تجربه و دانشی در این زمینه دارد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
پالایشگاه‌های خود ایران نفت فوق سبک، سبک و در برخی موارد نفت نیمه‌سنگین پالایش می‌کنند و اصولا خود ایران تجربه‌ای در پالایش نفت فوق سنگین ندارد.
از سوی دیگر، پالایشگاه‌های ایران که به‌شدت فرسوده و نیاز به تعمیر و به‌روز رسانی دارد، بیش از یک دهه است که منتظر شرکت‌ها و تکنولوژی غربی است.
پالایشگاه‌های ایران
بر اساس گزارش رسمی وزارت نفت ایران که اسفند پارسال به دست دویچه‌وله فارسی رسید، پالایشگاه‌های نفتی کشور یک سوم از نفت دریافتی را به محصولات بسیار بی‌کیفیت و بی‌ارزش مازوت و قیر تبدیل می‌کنند.
حتی پالایشگاه آبادان، بزرگترین و قدیمی‌ترین پالایشگاه نفتی ایران با قدمتی بیش از یک قرن، ۴۴ درصد از نفت دریافتی را به قیر و مازوت تبدیل می‌کند؛ یعنی عملا نفت خام را به زباله تبدیل می‌کند که نه تنها هیچ توجیه اقتصادی ندارد، بلکه فروش نفت خام و واردات بنزین و گازوئیل بسیار باصرفه‌تر از ادامه فعالیت این پالایشگاه است.
پالایشگاه کرمانشاه نیز که قدمتی بیش از ۹۰ سال دارد، ۴۱ درصد نفت دریافتی را تبدیل به محصولات کم‌ارزش قیر و مازوت می‌کند.
مازوت تولیدی پالایشگاه‌های ایران نیز دارای ۳.۵ درصد ترکیب گوگرد است که حتی برای سوخت کشتی‌ها در دل اقیانوس‌ها نیز ممنوع شده است.
جمهوری اسلامی از این مازوت برای سوخت نیروگاه‌های برقی در دل شهرها استفاده می‌کند.
گزارش اخیر شرکت بی‌پی نشان می‌دهد که به خاطر کسری گاز و افت بیش از سه درصدی مصرف آن در کشور طی سال گذشته، مصرف سوخت‌های نفتی در ایران بیش از ۱۰ درصد رشد داشته است.
تولید بنزین پالایشگاه‌های نفتی ایران نیز تقریبا همه غیراستاندارد است و تنها پالایشگاه ستاره خلیج فارس که نفت فوق سبک (میعانات گازی) پالایش می‌کند، بنزین یورو ۴ تولید می‌کند.
ایران نه تنها قادر به مدرن‌سازی پالایشگاه‌های کهنه و فرسوده خود نیست، بلکه توان ساخت پالایشگاه جدیدی که حتی نفت فوق سبک پالایش کند نیز ندارد.
از تابستان سال گذشته ایران با کسری بنزین مواجه شده و اقدام به واردات بنزین از روسیه می‌کند.
تلاش ایران برای اتحاد با کشورهای درمانده
جمهوری اسلامی با علم به ناتوانی، تکنولوژی پایین و ظرفیت محدود خود، سال‌هاست ونزوئلا را نیز گرفتار وعده‌های بی‌ثمر تعمیر پالایشگاه کرده است.
یک دهه پیش که ونزوئلا هنوز تحریم‌های آمریکا را تجربه نکرده بود، مقامات جمهوری اسلامی با سفرهای مکرر به این کشور و دیگر کشورهای کمونیستی آمریکای لاتین که همگی با آمریکا سر ستیز دارند، در تلاش بود جبهه‌ای علیه غرب بگشاید.
آن زمان ظرفیت پالایشگاهی ونزوئلا ۱.۲ میلیون بشکه در روز بود، اما اکنون به ۱۷ هزار بشکه سقوط کرده است.
نتیجه اینکه، بعد از سال‌ها فلاکت ونزوئلا و کشورهای دیگر کمونیستی آمریکای لاتین و خود ایران، اخیرا ابراهیم رئیسی سفری تبلیغاتی به سه کشور آمریکای جنوبی، از جمله ونزوئلا کرد که سهم آنها در تجارت خارجی ایران تنها یک‌هزارم است.
بعد از آن، رئیسی دوباره به سه کشور آفریقایی سفر کرد که میزان صادرات ایران به این کشورها تقریبا صفر است؛ به‌طوری که بر اساس آمارهای اتاق بازرگانی، ایران در سال گذشته تنها ۱.۲ میلیون دلار صادرات به اوگاندا و ۲۳۵ هزار دلار صادرات به زیمبابوه داشته و صادراتش به کنیا صفر بوده است.
امید به یارگیری در میان کشورهای درمانده، گسترش نفوذ و ایجاد جبهه‌های جدید علیه غرب توسط جمهوری اسلامی، در حالی است که تنها سه روز بعد از سفر رئیسی به کنیا، این کشور میزبان وزیر خارجه اسرائیل شد.
ونزوئلا نیز طی ماه‌های گذشته از برخی تحریم‌های آمریکا معاف شده و با توجه به بحران‌های کلان اقتصادی، به نظر نمی‌رسد امیدی به دریافت کمک از ایران داشته باشد؛ کشوری که خود درگیر بحران فزاینده اقتصادی و انرژی است.
چین، تنها مشتری نفتی ایران و ونزوئلا، بیش از سه سال است که نفت این کشورها را از طریق واسطه‌ها در مالزی و دیگر کشورها با تخفیف‌های گسترده خریداری می‌کند.
آخرین آمار گمرکی چین نشان می‌دهد، واردات غیرنفتی این کشور از ایران طی نیمه ابتدایی امسال ۴۶ درصد سقوط کرده و صادراتش به ایران ۳۰ درصد رشد داشته است.
چین به رغم تنش‌های فزاینده با غرب، هنوز هم بزرگترین شریک تجاری اتحادیه اروپا و آمریکا است و هرگز ایران یا ونزوئلا که سهمی ناچیز در تجارت خارجی چین دارند، اولویت دولت کمونیستی پکن نخواهند بود؛ خصوصا اینکه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نیز رقیبی برای ایران در بازار چین هستند.