نمایشگاه لایپزیگ؛ کلاس درس نسل کتاب‌خوان آلمان
۱۳۹۰ اسفند ۲۷, شنبه
نمایشگاه کتاب لایپزیگ که از ۱۵ مارس (۲۵ اسفند) در این شهر آغاز شده، هم‌چنین، سنگ محکی برای ارزیابی ثبات و تزلزل بازار کتاب آلمان در سال جاری نیز هست. صنعت نشر آلمان در سال گذشته با بحران کم‌نظیری روبرو بود. دست‌اندرکاران این صنعت برای رویارویی با این بحران، در کنار چاپ کتاب در زمینه‌‌های رمان، داستان کوتاه، شعر، مجموعه‌های غیرداستانی و مصور، هم‌چنین به نشر کتاب‌های صوتی، کمیک، مانگا، و نیز تازه‌ترین آثار موسیقی و فیلم به شکل‌های سی‌دی و دی وی دی روی آورده‌اند. نمایشگاه کتاب لایپزیگ امسال گستره‌ی وسیع ارائه‌ی این آثار گوناگون است.
رئیس جمهور احتمالی آینده‌‌ی آلمان در نمایشگاه
از مهم‌ترین رویدادهای نمایشگاه لایپزیگ ۲۰۱۲، معرفی زندگی‌نامه‌ی نامزد ریاست جمهوری آلمان، یوآخیم گاوک، به نام "آزادی" از سوی خود اوست. زندگی این شهروند متعهد آلمانی که پس از اتحاد دو آلمان، مسئول بررسی پرونده‌های سازمان امنیت آلمان دموکراتیک شد، دستمایه‌ی کتاب دیگری با عنوان "یوآخیم گاوک، از کشیشی تا ریاست جمهوری"، نیز هست که نوربرت روبرز، یکی از نویسندگان و روزنامه‌نگاران این کشور نگاشته است. روبرز، این کتاب را در نمایشگاه روخوانی می‌کند.
به گفته‌ی مسئولان نمایشگاه لایپزیگ، قرار بود یکی دیگر از شخصیت‌های برجسته‌ی عرصه‌ی سیاست آلمان نیز در این نمایشگاه شرکت کند و به نقل "زندگی‌نامه"ی خود از روی کتابی با همین عنوان بپردازد: هانس ـ دیتریش گنشر. وزیر امور خارجه‌ی پیشین آلمان که از اعضای هیئت رهبری حزب لیبرال‌های این کشور نیز هست، ولی به دلیل بیماری، در مراسم روخوانی کتاب خود شرکت نکرد.
برنده‌ی غایب
یکی دیگر از کسانی که به علت بیماری، از حضور در مراسم معرفی رمان خود عذر خواست، ولفگانگ هرن‌دورف، نویسنده‌ی ۴۷ ساله‌ی آلمانی است، که امسال جایزه‌ی نقدی ۱۵ هزار یورویی نمایشگاه را برای رمان سومش با عنوان "شن"، از آن خود کرد. او تنها از طریق وبلاگ "کار و ساختار" با خوانندگان خود ارتباط برقرار می‌کند و آنان را در جریان چگونگی پیشرفت بیماری‌اش قرار می‌دهد. این نویسنده‌ی هامبورگی که از سال ۲۰۱۰ به بیماری سرطان مغز مبتلاست، سال پیش نیز برای دومین رمان خود به نام "شیک" نامزد دریافت همین جایزه بود. هرن‌دورف، در این رمان داستان دوستی پایدار دو جوان سرزنده‌ی آلمانی را بازگو می‌کند که با یک خودروی قدیمی به گشت و گذار در شهرهای آلمان می‌پردازند و گوشه و کنارهای ناشناخته‌ی این کشور را کشف می‌کنند.
"شن" یک رمان جنایی ـ جاسوسی سرگرم‌کننده است که خشونت، خودپرستی، تعقیب، گریز و مرگ، دستمایه‌های اصلی آن است. هنگامی که هرن‌دورف دو سال پیش، نگارش این رمان را آغاز کرد، مطمئن نبود که بیماری مجال به‌‌پایان بردن آن را به او بدهد. هیئت داوران نمایشگاه کتاب لایپزیک، انتخاب خود را این‌گونه مستدل می‌کنند: «وجه مشخصه‌ی بی‌مانند این رمان، در شیوه‌‌ی پرداخت بی‌پیرایه و طنزآلود نویسنده از رویدادهای هولناک ماجراهای هیجان‌انگیز آن نهفته است.»
نمایندگان ادبی نسل پیش
در نمایشگاه کتاب لایپزیگ امسال، شخصیت‌های برجسته‌ی ادبی آلمان نیز شرکت داشتند. مارتین والسر، که ۸۵ سالگی خود را به زودی جشن می‌گیرد، از جمله‌ی این نویسندگان بود که رمان قدیمی "اسب پرنده" خود را روخوانی کرد. نسخه‌ی نخستین این کتاب در سال ۱۹۷۷ نوشته شده. این رمان که خوشبختی و معنای آن را از دیدگاه‌های گوناگون بررسی می‌کند، پس از انتشار در سال ۱۹۷۸، در عرض چند روز به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های ماه تبدیل شد.
والسر در "اسب پرنده"، داستان زندگی و برخورد دو دوست کاملاً متفاوت را بازگو می‌کند که با همسران خود برای تفریح و استراحت به جنوب آلمان، در نزدیکی دریاچه‌ی "بودنزه" سفر می‌کنند. یکی از این دوست‌ها، هلموت هالم نام دارد و دبیر دبیرستان است. خوشبختی از نگاه او، در گوشه‌گیری و آرامش ناشی از آن خلاصه می‌شود. دوست هالم، کلاوس بوخ که روزنامه‌نگار است، برعکس، شهرت و ثروت را رمز کامیابی و تشفی خاطر می‌داند. والسر در این رمان، مانند اغلب کتاب‌های خود، تصویری انتقادی از قشر متوسط جامعه‌ی مرفه پس از جنگ آلمان را ارائه می‌دهد.
کتاب‌های دیگر این نویسنده‌ی پرکار با چاپ‌های جدید، ("دفاع از دوران کودکی"، "بدون یکدیگر" ، و "مرگ یک منتقد") نیز دراین نمایشگاه معرفی شدند. دانش‌آموزان مدارس، که از بازدیدکنندگان همیشگی این نمایشگاه هستند، با دایر کردن کلاس‌های درس "ادبیات" خود در سالن‌های روشن و بزرگ این نمایشگاه، از این فرصت برای آشنایی با نمایندگان ادب معاصر این کشور سود بردند.
نمایشگاه کتاب لایپزیگ تا ۱۸ ماه مارس (۲۸ اسفند) ادامه دارد.
FF/MM