نرمش غیرمنتظره اردوغان در برابر معترضان ترکیه
۱۳۹۲ خرداد ۲۴, جمعهنخست وزیر ترکیه روز پنجشنبه (۱۳ ژوئن/ ۲۳ خرداد) در یک سخنرانی تلویزیونی از تظاهرکنندگان میدان تقسیم و تجمع کنندگان در پارک گزی خواست به حرکتهای اعتراضی خود پایان دهند: «این آخرین هشدار من است.»
مخالفت با طرح تخریب پارک گزی و بنای یک مرکز تجاری در مرکز استانبول سرآغاز حرکتهای اعتراضیای بود که حدود سه هفته پیش در ترکیه آغاز و در ادامه به مخالفت سراسری با سیاستهای دولت تبدیل شد.
دولت ترکیه منتظر رای دادگاه
رجب طیب اردوغان چند ساعت پس از "آخرین هشدار"، با نمایندگان "جنبش میدان تقسیم" که شماری از مشهورترین هنرمندان ترکیه در میان آنها بودند دیدار و گفتگو کرد.
پس از این دیدار که حدود چهار ساعت طول کشید، دولت ترکیه در چرخشی غیرمنتظره اعلام آمادگی کرد که در مواضع سرسختانه خود تجدید نظر کند.
حسین چلیک، سخنگوی دولت ترکیه بامداد جمعه (۱۴ ژوئن/۲۴ خرداد) خبر از تصمیمی داد که میتواند در خاتمه دادن به اختلافها موثر باشد. بر این اساس دولت آماده است تصمیمگیری در مورد سرنوشت پارک گزی را به پس از اعلام رای نهایی دادگاه استانبول موکول کند.
دادگاه استانبول پیش از این حکم به توقف عملیات ساختمانی در پارک گزی داده است. به نوشته نشریه "حریت" دولت اردوغان اعلام آمادگی کرده در صورتی که دادگاه تجدید نظر حکم توقف عملیات در پارک را تایید کند به این رای گردن بگذارد.
تهدید معترضان پارک گزی
بر اساس طرح دولت قرار است در بخشی از پارک گزی یک بنای قدیمی دوران عثمانیان بازسازی شود. چنانچه دادگاه مجوز اجرای این طرح را صادر کند دولت ترکیه سرنوشت پارک گزی را به همهپرسی خواهد گذاشت.
منتقدان دولت با همهپرسی مخالفاند زیرا احتمال میدهند مسئولان با بسیج مردم از شهرهای اطراف نتیجه را به دلخواه خود تغییر دهد. معترضان، حزب اسلامگرای حاکم و رهبرش اردوغان را به اقتدارگرایی و بیاعتنایی به ارزشهای جامعه مدنی متهم میکنند.
سرکوب خشونتآمیز تظاهرکنندگان و اشغالکنندگان میدان مرکزی تقسیم در استانبول با اعتراضهای شدید بینالمللی روبرو شده است. شامگاه سهشنبه (۱۱ ژوئن/ ۲۱ خرداد) یگانهای ویژه ضد شورش پلیس ترکیه با خشونتی که بیسابقه توصیف شده معترضان را مجبور به ترک میدان تقسیم در مرکز استانبول کردند.
پس از یورش پلیس به میدان تقسیم، مخالفان همچنان در پارک گزی حضور دارند. اردوغان در اظهارات هشدارآمیز روز پنجشنبه معرضان را تهدید کرد اگر پارک را تخلیه نکنند "با زور بیرون انداخته میشوند."
حمایت خانوادهها از فرزندان معترض
نمایندگان جنبش میدان تقسیم از نرمش دولت استقبال کردهاند اما تاکید میکنند تصمیم در مورد خاتمه دادن به حرکتهای اعتراضی بر عهده خود شهروندان است.
ناآرامیهای ترکیه تا کنون صدها مجروح و چند کشته بر جا گذاشته است. قرار است عصر جمعه مراسم یادبود قربانیان حوادث اخیر در میدان تقسیم برگزار شود.
بنابر گزارشها نمایندگان معترضان در دیدار با نخست وزیر ترکیه مسئله خشونتهای غیرمتناسب و بیش از حد پلیس را نیز مطرح کردهاند. حسین چلیک میگوید نیروهای انتظامی اگر "مرتکب جنایتی شده باشند" مجازات میشوند.
حسین آونی موتلو، فرماندار استانبول که ابتدای هفته جاری به خاطر رفتار خشن پلیس از تظاهرکنندگان عذرخواهی کرده بود روز پنجشنبه پس از تهدید اردوغان اعلام کرد که نیروهای انتظامی قصد حمله به معترضان را ندارند.
به گزارش "حریت" پدر و مادر شماری از معترضان، برخلاف توصیه اردوغان برای بیرون بردن فرزندانش از منطقه، به معترضان پیوستهاند و در کنار آنها "برای حمایت از جنبش اعتراضی" یک زنجیر انسانی تشکیل دادهاند.
ظاهرا این همبستگی و ادامه مقاومت تظاهرکنندگان، در خویشتنداری پلیس استانبول و عقبنشینی دولت رجب طیب اردوغان بیتاثیر نبوده است.