مشاوره پزشکی
۱۳۸۹ شهریور ۲۶, جمعه
حمیدرضا ماهوزی پزشک سی‌وپنج‌ساله ایرانی، تحصیلات پزشکی عمومی خود را در تهران گذارنده و در آلمان تخصص جراحی قلب گرفته است. وی در حال حاضر در یکی از بزرگترین مراکز جراحی قلب اروپا مشغول کار است. دکتر ماهوزی در زمینه بیماری‌های قلبی نیز پژوهش می‌کند و با نوشتن مقالات علمی مختلف، از شرکت‌کنندگان سمینارهای مطرح بین‌‌المللی قلب است. دکتر ماهوزی با متخصصان قلب ساکن ایران نیز در تماس است و از گسترش این روابط و انتقال دانش علمی خود به ایران استقبال می‌کند.
دویچه‌وله: دکتر ماهوزی چند تن از خوانندگان در مورد اندازهگیری فشار خون سوال کردند. هر کدام از دستگاه‌های فشارخون یک عددی را نشان می‌دهند و برای بسیاری جای سوال است که چطور می‌توان به نتیجه این فشارسنج‌ها اعتماد کرد؟
دکتر ماهوزی: برای اندازهگیری فشار خون، دستگاه‌هایی مناسب‌تر هستند که فشار را از بالای ناحیه آرنج اندازهگیری کنند. این‌ها دستگاه‌ها دستی هستند و دقت بیشتری دارند. برای اندازهگیری فشار خون، همزمان بهتر است که نبض مچ دست هم گرفته شود.
باند دستگاه، بایستی با فاصله دو انگشت تا آرنج بسته شود. همزمان با پمپ کردن زمانی که ضربان نبض مچ قطع می‌شود باید بیست تا میلیمتر جیوه دیگر دستگاه پمپ شود. بعد آهسته پایین آورده شود. توصیه مهم دیگر، پنج دقیقه استراحت قبل از گرفتن فشار است.
سوال‌های زیادی در مورد درد دست چپ و ناحیه کتف داشتیم. اغلب گفته می‌شود که این دردها با استرس بیشتر می‌شود. آيا علت این دردها می‌تواند مشکلات قلبی باشد؟
در مواردی که فرد مرتب استرس دارد یا عصبی است هورمون‌های تیروئیدی هم مهم هستند و احتمال دارد مشکل از کم‌کاری یا پرکاری تیروئید باشد. حالت دیگر زمانی است که فرد به بیماری‌های دیگری مانند زخم معده، بیمارهای ریوی، دردهای عضلانی و فرسودگی ستون‌فقرات مبتلاست. درد در این بیماری‌ها مشابه درد قلب است اما ربطی به قلب ندارد.
وقتی درد قفسه سینه به زیر چانه انتشار پیدا می‌کند یا به پشت قفسه سینه می‌زند، درد دست چپ یا هر دردی که از ناحیه شکم یعنی ناف به بالا باشد و در قفسه سینه پخش شود را باید جدی گرفت. حتما برای اطمینان از بیمارهای قلبی، باید آنژین صدری را رد کرد.
یعنی در مرحله اول نوار قلب گرفت، به خصوص وقتی این دردها با فعالیت همراه باشد. یعنی وقتی فرد فعالیتی را شروع می‌کند این دردها آغاز می‌شود و وقتی فعالیت قطع می‌شود درد هم کم‌کم از بین می‌رود یا حتی گاهی می‌ماند.
مرحله بعد از نوار قلب، چون نوار قلب گاه اطلاعات دقیقی نمی‌دهد، تست ورزش است. بعد هم علاوه بر آن، بررسی تکمیلی مثل اکوکاردیوگرافی است که عملکرد قلب را به ما نشان می‌دهد. گاهی هم حتی بایستی با آزمایش خون آنزیم‌های قلبی اندازهگیری شود.
گرفتگی و درد پای چپ هم می‌تواند نشانه ناراحتی قلبی باشد؟
گرفتگی پای چپ کمتر می‌تواند به دلیل مشکلات قلبی باشد. چنین گرفتگی‌هایی بیشتر عضلانی است و بایستی به ارتوپد مراجعه شود.
گرفتگی عضلات گردن هم در چند مورد مطرح شده است. پرسیده شده که آیا گرفتگی این عضلات هم می‌تواند به قلب ربطی داشته باشد؟ برای برطرف شدن چنین دردهایی اینطور که مطرح شده، آمپول تزریق می‌شود.
این آمپول‌ها برای برطرف کردن گرفتگی‌های عضلانی هستند، داروهای مسکنی که عضلات را شل می‌کنند. اگر آمپول و دارو تأثیری نداشته باشد حتمأ بایستی چکاب قلب هم انجام شود.
مورد دیگر مشکل نفخ و فشار به قلب است که در چند سوال مطرح شده است. پرسیده شده که دلیل تنگی نفس در کسانی که مشکل نفخ دارند چیست و آیا ممکن است به بیماری قلبی منجر شود؟
این یک بحث تخصصی است. زمانی که معده بزرگ می‌شود، یعنی زمان خوردن غذا یا بعد از آن، ضربان قلب شدید می‌شود. این مسئله به این دلیل است که فضای دون شکم محدود است و وقتی معده بزرگ می‌شود به دیافراگم و در نتیجه به قلب فشار می‌آورد، اما مشکل قلبی نیست و در حالت معمول به بیماری قلبی هم منجر نمی‌شود.
چند نفر هم در مورد نارسایی‌های قلبی مانند گشاد بودن دریچه آئورت پرسیده‌اند. آیا این نارسایی‌ها خود به‌خود برطرف می‌شود؟
بایستی دقیق پرسید که منظور چیست؟ گشادی دریچه آئورت به چه علت است؟ در چه طبقه‌بندی قرار دارد؟ این‌ها بایستی در اکوکاردیوگرافی بررسی شود. اگر درجه نارسایی قلب پایین باشد با درمان نگه‌دارنده کنترل می‌شود یعنی با دارو، اما در صورت پیشرفت بایستی با جراحی برطرف شود. به طور کل اگر نارسایی قلب وجود داشه باشد، بهبود خود به خود کمتر رخ می‌دهد. اما چون تعریف این بیماری‌ها مشخص نیست من نمی‌توانم نظر قطعی بدهم.
گرفتگی عضلات گردن هم در چند مورد مطرح شده است. پرسیده شده که آیا گرفتگی این عضلات هم می‌تواند به قلب ربطی داشته باشد؟ برای برطرف شدن چنین دردهایی اینطور که مطرح شده، آمپول تزریق می‌شود.
این آمپول‌ها برای برطرف کردن گرفتگی‌های عضلانی هستند، داروهای مسکنی که عضلات را شل می‌کنند. اگر آمپول و دارو تأثیری نداشته باشد حتمأ بایستی چکاب قلب هم انجام شود.
سوال‌های سایر خوانندگان در مشاوره با پزشکان متخصص دیگر مطرح می‌شود. در برنامه‌ی دو هفته‌ی بعد، با یکی دیگر از پزشکان ایرانی‌تبار ساکن آلمان آشنا می‌شوید که به پرسش‌های شما در زمینه بهداشت دندان پاسخ خواهد داد.
مصاحبه‌کننده: شبنم نوریان
تحریریه: علی امینی