قدردانی شجریان از حسین علیزاده به‌خاطر نپذیرفتن نشان شوالیه
۱۳۹۳ آذر ۱۰, دوشنبه
محمدرضا شجریان در نامه‌ای نسبت به تصمیم حسین علیزاده مبنی بر نپذیرفتن نشان شوالیه که چندی پیش قرار بود توسط سفارت فرانسه به او اهدا شود، واکنش نشان داد.
او درنامه‌اش با تبریک به علیزاده بابت نپذیرفتن این جایزه و احترام به دولت فرانسه تاکید دارد، "این نابجاگویی‌هاست که نشان‌ها و مدال‌ها را بی‌اعتبار میکند."
محمدرضا شجریان در نامه‌ای که به علیزاده نوشته آورده است: «با خوشحالی به حسین علیزاده تبریک می‌گویم که ضمن سپاس و احترام به دولت فرانسه از دریافت نشان شوالیه به‌طور رسمی پوزش خواست. پوزش‌خواهی او از جنبه اعتراض به دولت فرانسه نبود، بلکه اعتراض به رفتار و گفتار کسانی از خودمان بود که از این نشان‌ها استفاده نابجا کردند و می‌کنند.»
شجریان ضمن توضیح این نکته که منظورش "شخصیت‌های دریافت‌کننده نشان و مدال" نیست نوشته است:«بادمجان دور قابچین‌هایی هستند که نام این نشان‌ها را پیشوند نام هنرمند مورد علاقه‌شان می‌کنند. نمونه دیگری هم اغلب سازمان‌های تبلیغاتی برای موفقیت در کسب درآمد بیشتر یک شرکت تولیدکننده و یا برگزار کننده کنسرت‌ها برای پر کردن سالن‌های کنسرت پیشوندهایی به نام هنرمند و یا گروه هنری اضافه می‌کنند که مفهوم آن هیچ مناسبتی با کاری که آن هنرمند یا گروه انجام می‌دهند ندارد و گاه خنده‌آور است.»
در پایان نامه شجریان آمده است: «حسین علیزاده پیشوند و پسوند نیاز ندارد، با سپاس از دولتمردان فرانسه که به نویسندگان، دانشمندان، هنرمندان و شخصیت‌های فرهنگی ادبی و هنری ایران توجه خاص دارند.»
محمدرضا شجریان خود در تیرماه امسال نشان شوالیه را دریافت کرد. روزنامه کیهان که به وسیله حسین شریعتمداری چهره شاخص بنیادگرایان مذهبی ایران و نماینده علی خامنه‌ای اداره می‌شود، شجریان را به خاطر دریافت این نشان به شدت مورد حمله قرارداد و از نشان شوالیه به‌عنوان "نشان وطن‌فروشی" نام برد. پیش از شجریان شهرام ناظری نیز این نشان را دریافت کرده بود.
"بزرگ شدن نشان شوالیه ناشی از سیاست‌های فرهنگی نادرست است"
حسین علیزاده، آهنگساز نامدار ایران هفته گذشته از پذیرفتن جایزه شوالیه فرهنگ فرانسه امتناع کرد. در هفته‌های اخیر بحث‌های متفاوتی در باره نوع برخورد با این جایزه در گرفته بود. علیزاده در نامه‌اش ضمن ادای احترام به سایر دریافت‌کنندگان این جایزه، مهم‌شدن این جایزه در ایران را ناشی از سیاست‌های فرهنگی نادرست حاکم دانست.
او در نامه‌ای سرگشاده در توضیح این اقدامش یادآور شده بود: «اقدام سفیر سیاسی و فرهنگی فرانسه، که هدیه ملت با فرهنگ فرانسه را به سینه هنرمندان بزرگ ما نصب میکند. شایسته ارج‌گذاری است و ما نیز ستایش می‌کنیم ستارگان پر افتخار تاریخ خود را.»
در عین حال او یادآور شده بود که پررنگ‌شدن نام این جایزه در فضای فرهنگی ایران در دو سه سال گذشته، "چراغی کوچک" است که "چون در فضای هنری ایران" نور کافی نیست به "خورشید" بدل شده است.
علیزاده در نامه خود تصریح کرده بود: «ضمن قدردانی از مسئولان کشور و سفارت فرانسه، به احترام مردم هنرپرور و هنردوست ایران، به نام حسین علیزاده قناعت کرده، تا آخر عمر به آن پیشوند یا پسوندی نخواهم افزود.»
تقاضای رهبر ارکستری که از سوی علیزاده اجابت شد
یک هفته پیش از انتشار نامه علیزاده، علی رهبری، آهنگساز و رهبر ارکستر هم در نامه‌ای سرگشاده به او، خواسته بود جایزه شوالیه را نپذیرد.
رهبری در این نامه نوشته بود: «از آنجایی که سفارت فرانسه این نشان را به‌سرعت کم‌نظیری بین ایرانیان پخش میکند و احتمال این می‌رود که این نشان از بزرگی اسم حسین علیزاده به مرور زمان به مراتب کوچک‌تر جلوه کند٬ ایشان می‌توانند مانند ده‌ها شخصیت بزرگ فرانسوی از جمله بزرگ‌ترین آهنگساز فرانسوی قرن بیستم "موریس راول" یا دو نویسنده و فیلسوف بزرگ فرانسوی، "ژان پل سارتر" و "آلبرت کامو" (برنده جایزه نوبل) یا هنرپیشه معروف خانم "کاترین دونو" از دریافت این نشان صرف نظر کنند.»
نشان ملی لیاقت (Ordre national du Mérite) یا نشان شوالیه از جمله نشان‌ها و مدال‌هایی هستند که دولت فرانسه در مقاطع مختلف زمانی به اهالی فرهنگ و هنر یا فعالان سیاسی اهدا میکند. چهره‌های ورزشی و هنری مانند زین‌الدین زیدان، مارلنه دیتریش ،سلین دیون، خولیو ایگله‌سیاس و تئودوراکیس هم در گذشته این نشان را دریافت کرده‌اند.