عراقچی: آمریکاییها در مذاکرات جدی هستند
۱۳۹۲ مهر ۲۹, دوشنبهعباس عراقچی میگوید اگر جمهوری اسلامی ایران در یک سو و گروه موسوم به ۵+۱ (متشکل از پنج عضو دایم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان) در سوی دیگر مذاکرات پیش رو بر سر پرونده هستهای جمهوری اسلامی را همچنان با جدیت دنبال کنند، "طی ۶ ماه تا یک سال امکان رسیدن به جمعبندی وجود دارد". عباس عراقچی به شبکه العالم گفت: «شاید بتوانیم ظرف سه ماه یا شش ماه به نتایجی درخصوص گام اول برسیم.» تیم جدید مذاکرهکننده ایران "اعتمادسازی" را بهعنوان گام نخست مذاکرات معرفی کرده است.
مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی افزود: «آمریکاییها با آوردن یک متخصص مسائل تحریم ایران به مذاکرات ژنو، جدیت خود را ثابت کردند. حضور این شخص در طول مذاکرات و توضیحاتی که میداد، نشان میداد که آمریکاییها حداقل حاضرند جدیت خود را نشان بدهند. این مساله، در ادامه مسیر بیشتر مشخص خواهد شد.»
از نظر عباس عراقچی "رفع تحریمها" از جمله گامهایی است که غرب باید برای اعتمادسازی بردارد. از سوی دیگر اما وزیر خزانهداری ایالات متحده معتقد است که سخنگفتن از کاهش تحریمهای اقتصادی "هنوز زود" است. جاکوب لیو که وزارتخانه تحت مدیریتش مسئول تحریمها علیه ایران است به شبکه تلویزیونی "انبیسی" گفته است: «معتقدم باید منتظر بود و دید که آنها [ایران] در مسیر عدم دستیابی به ظرفیت تولید تسلیحات هستهای گام برمیدارند یا نه. باید دراین زمینه شواهد واقعی و محسوسی ببینیم و تا چنین تحرکاتی را نبینیم، تغییری در تحریمها ایجاد نمیکنیم.»
از سوی دیگر، نشریه "نیویورک تایمز" آمریکا در روزهای اخیر گزارشی منتشر کرد با این مضمون که ایالات متحده در حال بررسی "آزادسازی اموال بلوکهشده ایران در آمریکا" است. عراقچی در گفتوگو با العالم "همه این مسائل و مسائل مشابه آن" را "فضاسازیهای رسانهای" دانست و درباره آن گفت: «ما مطمئن نیستیم که این اقدامات با چه هدفی صورت میگیرد.»
ابعاد غنیسازی قابل مذاکره است
در بخش دیگری از گفتوگوی عباس عراقچی با شبکه العالم آمده است: «ما به هیچ وجه حاضر نیستیم درباره نفس غنیسازی مذاکره کنیم. ولی ابعاد غنیسازی، دامنه غنیسازی، اندازه غنیسازی، جزئیات غنیسازی میتواند موضوع مذاکره باشد و ما همانطور که گفتیم، آمادگی داریم نگرانیهای طرف مقابل و نه بهانهجوییهای آنان را مد نظر قرار داده و رفع کنیم.»
بیشتر بخوانید: عراقچی: انتقال ذخیره اورانیوم غنیشده به خارج خط قرمز ماست
پیش از این گمانهزنیهایی مطرح شده بود در مورد اینکه طرف مقابل از ایران خواهد خواست از شمار سانتریفوژهای خود بکاهد، غنیسازی با غلظت بالا را متوقف کند و اورانیوم تا ۲۰ درصد غنیسازیشده را بهعنوان مثال به سوخت هستهای تبدیل کند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس روز ۹ اکتبر (۱۷ مهر – پیش از نشست ژنو) مصاحبهای را منتشر کرد که در آن به نقل از علی لاریجانی آمده بود، خروج مازاد اورانیوم غنیشده ۲۰ درصدی در مذاکرات هستهای آتی قابل مذاکره است.
ساعتی بعد اما روابط عمومی مجلس شورای اسلامی اعلام کرد: «بخشهایی از مصاحبه دکتر علی لاریجانی در مصاحبه با خبرگزاری آسوشتیدپرس که در آن تاکید شده بود ایران بیش از نیاز خود اورانیوم غنیشده دارد و قصد دارد از آن در گفتوگوهای هفته آینده در ژنو بعنوان برگ برنده استفاده کند، خلاف واقع است و از اساس صحت ندارد.»
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) روز دوشنبه (۲۱ اکتبر/ ۲۹ مهر) به نقل از عباس عراقچی نوشت که گروه ۵+۱ نیز پذیرفته است که هیچ مادهای از ایران خارج نشود.
«گروه ۵+۱ هنوز محتوای پیشنهادی ایران را نپذیرفته است»
عباس عراقچی که پس از محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، سرپرستی تیم مذاکرهکننده هستهای جمهوری اسلامی را بر عهده دارد، در بخش دیگری از گفتوگو با شبکه العالم، به جزئیاتی از مذاکرات اخیر در ژنو اشاره کرده است: «طرف مقابل با چارچوب پیشنهادی ما موافقت کرده است ولی هنوز با موضوعات داخل این چارچوب توافق نکردهایم».
وی گفت در ژنو توافق شده که "مدالیته جمهوری اسلامی" مبنای گفتوگوهای آینده باشد، "یعنی اول هدف مشترک و بعد گامها". عراقچی در عین حال افزود: «ولی این امر به معنای آن نیست که غرب از خواستههای خود دست کشیده است بلکه برای رسیدن به خواستههای خود به جای تهدید و تحریم هماکنون روش دیپلماسی را در پیش گرفته است.»
او اظهار امیدواری کرد که در مذاکرات پس از دور بعدی سند مکتوبی به امضای دو طرف برسد که بر اساس آن "هم هدف باید مشخص باشد و هم مسیر رسیدن به آن". دور بعدی گفتوگوهای هستهای ایران و ۵+۱ نیز در ژنو برگزار خواهد شد.
گروهی از ناظران فشار تحریمها و آگاهی تهران از ثمربخش نبودن سیاستهای هستهای تا کنونی را از دلایل اصلی تغییر رویه جمهوری اسلامی میدانند؛ مواردی که به استدلال این دسته در نهایت به اتخاذ سیاست "نرمش قهرمانانه" انجامیدند. عباس عراقچی اما "ناکارآمدی سیاستهای غرب در ده سال گذشته" را عامل تغییر رویکرد ۵+۱ دانسته است.
روزنامه کیهان: استراتژی نادرست در پنهانکاری
"محرمانهبودن جزئیات گفتوگوهای ژنو" در روزهای اخیر بارها خبرساز شده است. تیم هستهای جمهوری اسلامی عدم انتشار جزئیات مذاکرات را نشان "جدیت روند آن و تمایل طرفین برای رسیدن به هدف مشترک" میداند. برخی از جریانهای محافظهکار در جمهوری اسلامی اما میگویند "پنهانکاری" میتواند ناشی از "امتیازاتی" باشد که ایران به طرف مقابل داده است.
عباس عراقچی انتقاد از عدم انتشار جزئیات را "بازی رسانهای" دانست. به اعتقاد وی، مذاکرات ایران با گروه ۵+۱ دشمنانی دارد که در صدر آنها "رژیم صهیونیستی" است. مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی از "تأثیرپذیری بخشی از فضای رسانهای" ایران از "یک پایگاه متعلق به صهیونیستها" ابراز تأسف کرد.
روزنامه کیهان چاپ تهران از جمله منتقدان سرسخت عدم انتشار جزئیات گفتوگوهای هستهای است. این روزنامه در شماره روز دوشنبه (۲۱ اوت/ ۲۹ مهر) بار دیگر به سیاستهای یادشدهی تیم هستهای جمهوری اسلامی تاخته است. حسین شریعتمداری، نماینده علی خامنهای در مؤسسه کیهان، در مطلب مزبور نوشته است: «[...] آقایان [تیم هستهای جمهوری اسلامی] در اعلام اینکه کدام بخش از ماجرا باید محرمانه بماند، درایت لازم را نداشتهاند و به جای آن که انگیزه و اهداف پشت صحنه خود از پیشنهاد ارائه شده را محرمانه معرفی کنند که برای همگان قابل قبول است، متن مذاکرات را که با حضور چشمها و گوشهای نامحرم هیئتهای نمایندگی کشورهای ۵+۱ مطرح شده است، محرمانه! اعلام کردهاند!»