سفر بشار اسد به تهران برای میانجیگری

رييس‌جمهور سوريه در سفر دو روزه‌ی خود به ایران قرار است با محمود احمدی‌‌نژاد، رييس‌جمهور و برخی دیگر از مقام‌های ایران ديدار و گفت‌وگو کند. بنا به گزارش‌ها، روابط دو جانبه، تحولات منطقه، مذاکرات غیرمستقیم میان سوریه و اسرائیل و پرونده‌ی اتمی ایران از موضوعات مهم گفت‌وگوهای بشار اسد با مقام‌های جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.

بشار اسد حدود دو هفته پیش جهت شرکت در نشست پایه‌‌گذاری اتحادیه مدیترانه به پاریس رفته بود. وی در گفت‌وگو با نیکلا سارکوزی، رئیس‌جمهور فرانسه پذیرفت در مناقشه بر سر برنامه‌ی اتمی جمهوری اسلامی ایران میانجیگری کند.

پیش از حضور بشار اسد در پاریس، خبر مذاکرات غیرمستقیم سوریه و اسرائیل نیز مورد تایید دو طرف قرار گرفت. حضور اسد در نشست اتحادیه مدیترانه و مذاکره‌ی غیرمستقیم با اسرائیل، از نگاه ناظران، تحولی چشمگیر در دیپلماسی بین‌المللی سوریه و نشانه‌های خروج سوریه از انزوا و بازگشت به صحنه‌ی جهانی است. بشاراسد هم‌چنین در ماه‌های اخیر بارها از ممکن بودن صلح با اسرائیل در آينده‌ی نزدیک و عادی‌سازی مناسبات با این کشور سخن گفته است.

این تحولات در مواضع سوریه با نگرانی و حساسیت از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی ایران دنبال می‌شود. اگر مذاکرات سوریه و اسرائیل به صلح و عادی شدن مناسبات میان دو کشور بیانجامد، تحولات لبنان و مناطق فلسطینی نیز در مسیری رو به آرامش خواهد افتاد. و این روند، لاجرم به کاهش نفوذ ایران در این منطقه منجر خواهد شد. حتی پذیرش میانجیگری بر سر پرونده‌ی اتمی ایران از سوی بشار اسد، نوعی فاصله‌گیری دمشق از تهران است.

ارتباط سفر اسد با "عقب‌نشینی" از ضرب‌الاجل

سفر امروز اسد به تهران هرچند قابل پیش‌بینی، لیکن تقریبا ناگهانی بود. درست یک روز پیش از این سفر، خبرگزاری‌ها گزارش دادند که ایالات متحده‌ی آمریکا و متحدان اروپایی‌ آن، از اولتیماتوم دو هفته‌ای خود برای دریافت پاسخ ایران به بسته‌ی پیشنهادی کوتاه آمده‌اند و گفته‌اند پاسخ ایران می‌تواند "در چند روز آینده" ارائه شود. آگاهان می‌گویند این "کوتاه‌آمدن" و یا آنچه رسانه‌‌های داخل ایران آن را "عقب‌نشینی غرب" نامیده‌اند، با سفر بشار اسد به تهران مربوط است. در واقع غرب با عقب‌نشینی از ضرب‌الاجل خود، راه را برای ماموریت رئیس‌جمهور سوریه هموار کرده است.

اگر بشار اسد نتواند رهبران جمهوری اسلامی ایران را به پذیرش بسته‌ی پیشنهادی غرب قانع سازد، نخستین گام از سوی اتحادیه اروپا در جهت تشدید تحریم‌ها علیه ایران در روزهای آینده برداشته خواهد شد. اتحادیه اروپا در نظر دارد کلیه مبادلات کالا از طریق کشتی و هواپیما میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا و ایران را کنترل کند. یک دیپلمات اروپایی گفته است، تحریم‌های مورد نظر اتحادیه اروپا علیه ایران شدیدتر از تحریم‌هایی است که شورای امنیت در آخرین قطعنامه‌ی خود توصیه کرده است.

برخی تحلیل‌گران شانس موفقیت میانجیگری بشار اسد را بسیار ناچیز می‌دانند. علت این بدبینی اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای در روز مبعث است که گفت، «یک قدم عقب‌نشینی در برابر مستکبران، منجر به یک قدم پیشروی آنان خواهد شد و این تصور که عقب نشینی و عدول از مواضع و حرف‌های صحیح، باعث تغییر سیاست استکبار خواهد شد، تصوری کاملاً غلط و بی‌اساس است.»

م / رویترز