روسیه اسنودن را به آمریکا باز نمی‌گرداند
۱۳۹۲ تیر ۳, دوشنبه
کاخ سفید از روسیه خواسته بود که ادوارد اسنودن، افشاگر برنامه شنود و جمع‌آوری اطلاعات آمریکا معروف به "پریسم" (Prism) را به این کشور باز گرداند. کیتلین هایدن، سخنگوی آژانس امنیت ملی آمریکا، در این‌باره گفت: «ما انتظار داریم که دولت روسیه تمام امکانات را بررسی کند تا بازگشت اسنودن به ایالات متحده را میسر سازد.» وی افزود: «اسنودن برای اتهاماتی که متوجه اوست، محاکمه خواهد شد.»
ولادیمیر لوکین، مسئول حقوق‌بشر دولت روسیه، در این زمینه موضع گرفت و گفت: «آمریکایی‌ها نمی‌توانند از ما تقاضایی داشته باشند. تنها روسیه میتواند در این باره تصمیم بگیرد.»
به گفته مقامات آمریکایی، با توجه به همکاری نزدیک میان ایالات متحده و روسیه در قضیه انفجار ماراتن بوستون، کاخ سفید امیدوار است که روسیه مخالفتی با استرداد اسنودن نداشته باشد؛ در غیر این‌صورت میتواند به مناسبات دو کشور خدشه وارد شود.
ادوارد اسنودن در روز یکشنبه (۲۳ ژوئن/۲ تیر) با شرکت هوایی "ایروفلوت" متعلق به روسیه از هنگ‌کنگ به مسکو سفر کرد. گفته می‌شد که اسنودن قرار است با هواپیمایی در ساعت ۱۲ و پنج دقیقه به وقت اروپای مرکزی از مسکو به مقصد هاوانا در کوبا پرواز کند. ده‌ها روزنامه‌نگار نیز بلیط‌هایی برای این پرواز خریداری کرده‌اند. اما بنا به آخرین خبر رسیده از مسکو، اسنودن به‌رغم داشتن بلیط، با این هواپیما عازم هاوانا نیست.
اسنودن از کشور اکوادور درخواست پناهندگی کرده است، اما بنا به آخرین خبرهای رسیده مقامات این کشور هنوز تصمیم نهایی خود را در این‌باره اعلام نکرده‌اند. این احتمال وجود دارد که اسنودن نخست مدتی در کوبا اقامت گزیند تا پاسخی از درخواست پناهندگی خود از اکوادور دریافت کند.
اکوادور به جولیان آسانژ، موسس ویکی‌لیکس نیز در سفارت خود در لندن پناه داده است. ویکی‌لیکس با افشای هزاران سند محرمانه، از فعالیت‌های نظامی آمریکا در کشورهای عراق و افغانستان پرده برداشت. آسانژ با درخواست پناهندگی از کشور اکوادور مانع استرداد خود به آمریکا شد.
انتقاد آمریکا از هنگ‌کنگ و چین
به گفته مقامات آمریکایی کشورهایی که تا کنون به اسنودن برای فرار از دادگاه یاری رسانده‌اند، "دغدغه دمکراسی و دفاع از حقوق شهروندی" را ندارند. یک مقام ارشد آمریکا در این‌باره گفت: «از آنجایی‌که اسنودن رژیم‌هایی هم‌چون چین، روسیه، کوبا، ونزوئلا و اکوادور را مورد انتقاد قرار نمی‌دهد، مشخص می‌شود که هدف اصلی وی ضربه زدن به امنیت ملی آمریکا بوده است.»
سخنگوی آژانس امنیت ملی آمریکا تصریح کرد که ایالات متحده از طریق مجاری دیپلماتیک عملکرد نهادهای اجرایی در هنگ‌کنگ و چین را به شدت مورد انتقاد قرار داده است. وی افزود: «چنین رفتارهایی به روابط دو جانبه ما با هنگ‌کنگ و پکن آسیب می‌رساند.»
اسنودن که پیشتر به عنوان کارشناس کامپیوتر و شبکه‌های مجازی برای آژانس امنیت ملی آمریکا مشغول به کار بود، در اوایل ژوئن امسال با افشای برنامه جاسوسی و جمع‌آوری اطلاعات معروف به "پریسم" سازمان‌های امنیتی آمریکا و بریتانیا را به دردسر انداخت.
دولت آمریکا رسماَ از اسنودن به دادگاه شکایت کرده و اتهام وی را "خیانت در نگهداری اسناد محرمانه" دانسته است. حکم دستگیری اسنودن نیز از سوی مقامات آمریکایی صادر شده است. ادارات هنگ‌کنگ درخواست کتبی آمریکا مبنی بر استرداد اسنودن را ناقض خواندند و به این دلیل از اجرای آن خودداری کردند.
گفته می‌شد که پس از ارسال درخواست کتبی آمریکا به مقامات هنگ‌کنگی، وکیل اسنودن از وی خواسته است که هر چه زودتر هنگ‌کنگ را ترک کند. به گفته مقامات آمریکایی ادارات هنگ‌کنگ با این اقدام از دردسرهای حقوقی خود را خلاص کرده‌اند و امکان سفر اسنودن به مسکو را فراهم آورده‌اند.
ادوارد اسنودن می‌گوید که با افشای فعالیت‌های نهادهای امنیتی آمریکا و بریتانیا تنها تلاش کرده که از "حقوق پایه‌ای شهروندان جهان حراست" کند. هویت واقعی اسنودن یک هفته پس از افشای برنامه "پریسم" در روزنامه‌های "گاردین" و "واشنگتن پست" اعلام شد.