روایت لیز تراس از مذاکرات آزادی نازنین زاغری و انوشه آشوری
۱۴۰۱ اسفند ۲۹, دوشنبه
لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا در دولت بوریس جانسون مقاله‌ای در مجله "تایمز" منتشر کرده و از روند مذاکرات با مقامات جمهوری اسلامی برای آزادی نازنین زاغری و انوشه آشوری، دو شهروند بریتانیایی-ایرانی گزارش داده است.
تراس می‌گوید: «زمانی که در سپتامبر ۲۰۲۱ به عنوان وزیر امور خارجه منصوب شدم، مصمم بودم تمام تلاشم را برای آزادی دو تبعه بریتانیایی، انوشه آشوری و نازنین زاغری-رتکلیف، که به ترتیب بیش از چهار و پنج سال به طور ناعادلانه در ایران در بازداشت بودند و همچنین مراد طاهباز که تابعیت مشترک آمریکا، بریتانیا و ایران را داشت. انجام دهم.»
بیشتر بخوانید: آزادی زاغری و آشوری در ازای دریافت پول؟
لیز تراس می‌گوید، نازنین به طرز بی‌رحمانه‌ای از همسرش ریچارد و دختر خردسال‌شان گابریلا جدا شده بود: «ریچارد به طور خستگی‌ناپذیری برای آزادی او مبارزه می‌کرد و من با او تماس گرفتم و قول دادم که هر کاری که در توانم باشد انجام خواهم داد تا نازنین را به خانه و جمع خانواده بازگردانم.»
مسئله دیرین بدهی بریتانیا به ایران
وزیر خارجه پیشین بریتانیا با اشاره به بحث دیرینه بدهی بریتانیا به ایران که مربوط به خرید تانک‌هایی در دهه ۱۹۷۰ در زمان شاه سابق ایران می‌شود می‌افزاید: «برای من از همان ابتدا روشن بودم که این دو مسئله جداگانه هستند، اما می‌بایستی به موازات هم به دنبال حل آن باشم.»
لیز تراس می‌گوید، چند روز پس از تصدی وزارت امور خارجه بریتانیا راهی مجمع عمومی سازمان ملل می‌شود و این فرصتی بوده است تا با همتایان جدید از کشورهای متخاصم ملاقات کند.
بیشتر بخوانید: نازنین زاغری: گفتند آزادت نمی‌کنیم تا بدهی را بدهند
وزیر خارجه پیشین بریتانیا در این گزارش می‌نویسد: «در میان حاضران، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران بود که خود، تنها چند هفته پس از تشکیل دولت جدید در تهران روی کار آمده بود. من اصرار داشتم که باید در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد ملاقات کنیم تا بتوانم او و تمام جهانیان را از عزم خودم برای حل و فصل مسائل باقی‌مانده‌ای که کشورهای‌مان با آن روبرو هستند، آگاه سازم.»
او می‌گوید، جلسه گفت‌وگو با امیرعبداللهیان چندان "مطبوع" نبوده است: «اما برای من روشن بود که به نفع هر دو کشور است که یک بار برای همیشه این مشکلات را حل کنند، هرچند که مسائل زیادی وجود دارد که دو کشور هرگز بر سر آن به توافق نخواهند رسید. ما به توافق رسیدیم که تمام تلاش خود را برای پیشرفت در همه جبهه‌ها انجام دهیم و این آغاز شش ماه گفتگوی دشوار و فشرده پرحاشیه میان هیئت‌های دو طرف بود.»
بیشتر بخوانید: برای آزادی انوشه آشوری "۲۷ هزار پوند پرداخت شده است"
لیز تراس می‌گوید، یکی از چالش‌های کلیدی یافتن راهی برای بازپرداخت بدهی‌ها بود، به نحوی که تحریم‌های بین‌المللی یا مقررات جهانی مبارزه با تامین مالی تروریسم و مبارزه با پولشویی نقض نشوند.
او می‌نویسد، این پول باید صرف فعالیت‌های بشردوستانه می‌شد، و با کمک کارمندان وزارت خارجه بریتانیا در نهایت راهی برای انجام این کار پیدا شد و هر دو طرف متعهد شدند که توافق نهایی در چارچوب یک توافق محرمانه صورت گیرد.
لحظات خروج از ایران در پی مذاکراتی دشوار
وزیر خارجه پیشین بریتانیا می‌افزاید: «آزادی نازنین و انوشه کار آسانی نبود و با حاشیه‌های غیرواقعی توأم شد. در یک مورد، خبرهایی مبنی بر آزادی قریب‌الوقوع آنها به بیرون درز کرد و من نگران بودم از این‌که این خبرها می‌تواند کل روند را به خطر بیندازد. در لحظات پایانی اما، زمانی که با ایران به توافق رسیده بودیم، اعصاب خردکننده بود.»
به گفته لیز تراس، همراهی و موافقت دوستان عمان برای پرواز زندانیان به این کشور و گفت‌وگو با مقامات ایرانی بسیار کمک‌کننده بوده است.
او می‌گوید، در روزهای آخر تماس‌های پرشماری با وزیر خارجه عمان داشته است: «لحظه بسیار هیجان‌انگیزی بود هنگامی که در دفتر خود در وزارت خارجه نشسته بودم و در حالی که با همکار میدانی‌مان، استفانی ال‌قاق، و سفیرمان، سایمون شرکلیف، صحبت می‌کردم، شنیدیم که چرخ‌های هواپیما به مقصد مسقط از زمین بلند شده‌اند.»
بیشتر بخوانید: انوشه آشوری: در زندان اوین سه بار اقدام به خودکشی کردم
لیز تراس می‌گوید، تمام تیم وزارت خارجه برای تحقق این امر تلاش کرده بودند و عزم و دیپلماسی فشرده بریتانیا بالاخره نتیجه داد تا بتوان حدود یک سال پیش به مجلس عوام اعلام کرد که نازنین و انوشه در حریم هوایی بین‌المللی و در راه بازگشت به خانه هستند و آزادی مراد طاهباز منوط به مذاکرات بیشتر با مقامات آمریکایی است.
تراس می‌افزاید، استقبال و خوش‌آمدگویی شخصی او از نازنین و انوشه برای بازگشت به خانه در "بریز نورتون" بسیار تکان‌دهنده بوده است، به ویژه که می‌دید گابریلای هفت ساله بار دیگر به آغوش مادر بازمی‌گشت: «و من مفتخر بودم از این‌که به سهم خود در پایان دادن به فصلی غیرقابل تصور دردناک در زندگی آنها نقش داشته‌ام.»
لیز تراس به مدت یک سال، از سپتامبر ۲۰۲۱ تا سپتامبر ۲۰۲۲، وزیر امور خارجه بریتانیا بود.