1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

درگیری­های غزه و رسانه­های ایران

بهزاد کشمیری­پور۱۳۸۷ دی ۲۹, یکشنبه

سه روز پس از آغاز درگیری‌های غزه، "کارگزاران" به اتهام توهین به حماس توقیف شد و سه روز پیش از اعلام آتش‌بس موقت، صدا و سیما دو روزنامه اصلاح‌طلب و روزنامه رسمی دولت را متهم کرد که در انعکاس وقایع غزه کوتاهی کرده­اند.

https://p.dw.com/p/GanQ
عکس: DW

از آغاز حمله­ی نیروهای نظامی اسرائیل به نوار غزه، نحوه­ی انعکاس خبرهای آن در رسانه­های ایران به موضوعی حساس و جنجال­برانگیز تبدیل شد.

شامگاه پنجشنبه، ۲۶ دی‌ماه، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در یکی از مهمترین برنامه­های خبری خود، روزنامه­های "اعتماد ملی"، "آفتاب یزد" و "ایران" را به دلیل آنچه کوتاهی در انعکاس خبرهای مربوط به درگیری­های غزه عنوان شد، نکوهش کرد. پخش این برنامه با واکنش تند مسئولان این سه روزنامه روبرو شد. روزنامه­ی ایران ارگان رسمی دولت نهم است و دو روزنامه­ی دیگر به جناح­های مختلف اصلاح­طلبان تعلق دارند. مدیر مسئول ایران در نامه­ای به رئیس سازمان صدا و سیما، عزت­الله ضرغامی، با لحن کم­سابقه­ای ادعاهای مطرح‌شده در این برنامه را «دروغ و مشمئزکننده» خوانده است.

انتقادهای مشابه از جناح­های چپ و راست

روزنامه­ی اعتماد ملی در سرمقاله‌ی روز شنبه، ۲۸ دی‌ماه، برنامه­ی خبری ۲۰:۳۰ را "عمیقا جانبدارانه سیاسی" می‌خواند. به نوشته­ی اعتماد ملی، گزارش اخیر این برنامه در مورد انعکاس خبر درگیرهای غزه، با انتخابات دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری بی­ارتباط نیست. در این سرمقاله تاکید شده است: «رسانه‌ای كه با پول مردم و بودجه عمومی اداره می‌شود، حق ورود به دسته‌بندی‌ها و سیاسی‌كاری‌های آلوده را ندارد.» روزنامه‌ی آفتاب یزد نیز در سرمقاله­ی روز شنبه، تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی را به «پرونده‌سازی علیه روزنامه‌های منتقد دولت به منظور بهره‌برداری در روز مبادا» متهم کرد.‌ آفتاب یزد همچنین تلاش مسئولان این برنامه را پنهان کردن ضعف­های دولت، و مرتبط با انتخابات ریاست جمهوری می‌خواند و می­افزاید، نام بردن از ارگان رسمی دولت در کنار دو روزنامه‌ی منتقد "برای خالی نبودن عریضه" و نمایشی بوده است. این در حالی است که مدیر مسئول روزنامه­ی ایران در نامه­ای خطاب به ضرغامی نوشت: «اينجانب معتقدم كه هدف از اين گزارش دروغ، سياسى و مشمئزكننده، نه غزه، نه آن دو روزنامه اصلاح طلب، بلكه روزنامه ايران بوده است.» او ناراحتی برخى جريان­هاى سياسى را از آنچه "حركت جهادى و ابتكارى دولت محترم در حمايت از مردم غزه" می­خواند، انگیزه‌ی اصلی تهیه­کنندگان برنامه­ی یادشده عنوان می­کند.

رد صلاحیت صدا و سیما در بازخواست از روزنامه­ها

گرچه مسئولان سه روزنامه­ای که متهم به کم‌کاری در انعکاس خبرهای مربوط به حوادث غزه شده­اند، در مورد انگیزه­ی تهیه­ی این برنامه اختلاف دارند، در مواردی نیز همصدا هستند. مهمترین وجه مشترک این سه روزنامه زیر سوال بردن صلاحیت تلویزیون جمهوری اسلامی ایران در بازخواست از رسانه­های دیگر است. مدیر مسئول ارگان رسمی دولت معتقد است: «وظيفه ارزيابى عملكرد روزنامه­ها و خبرگزارى­ها متولى خاص خود را دارد و در صلاحيت آن سازمان نيست.» آفتاب یزد می­نویسد: «صدا و سیما را در جایگاهی نمی‌بینیم كه یك رسانه مستقل را به محاكمه بكشاند.» نویسنده­ی سرمقاله‌ی ارگان حزب اعتماد ملی نیز برخی برنامه­سازان صدا و سیما را «مدعيان جديد "مدعی‌العمومی"» می­خواند و تصریح می­کند: «چنين منزلت و جايگاهی را برای آن سازمان قائل نيستيم.»

اعتراض به شیوه­ی برخورد با مطبوعات

در روزهای گذشته اعتراض به شیوه­ی برخورد با روزنامه­ها در ارتباط با حوادث غزه، تنها به مسئولان دو روزنامه­ی اصلاح­طلب و ارگان دولت محدود نشده است. سایت خبری "عصر ایران" روز شنبه، در مطلبی زیر عنوان «۲۰:۳۰؛ بخش خبری یا داروغه رسانه­ای؟!» نوشت، مسئولان این بحش بهتر است به جای "خود قیم­پنداری"، «در کنار اخبار غزه، دردها و مشكلات مردم را انعكاس دهند و مطالبات بحق مردم از دولت را پيگيری کنند.» چهارشنبه­ی هفته­ی گذشته، ۲۵ دی‌ماه، نیز پانزده نماینده­ی مجلس پرسشی از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد مبنای قانونی توقیف روزنامه‌ی کارگزاران را تقدیم هیات رئیسه کردند. حکم توقیف این روزنامه به اتهام انتشار بخشی از بیانیه­ی تشکل دانشجویی "دفتر تحکیم وحدت" در مورد وقایع غزه صادر شد، که در آن از رفتار برخی گروه­های فلسطینی نیز انتقاد شده بود. نمایندگان مجلس از وزیر ارشاد می­پرسند: «آیا به نظر نمی‌رسد برخورد هیات نظارت بر مطبوعات جنبه حقوقی نداشته، بلکه نوعی برخورد سیاسی در آستانه دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری باشد؟» نمایندگان "تناسب جرم با جریمه" و روند قانونی صدور حکم توقیف در ماجرای روزنامه­ی کارگزاران را سوال­برانگیز می­دانند.