"جاسوسی" ایران در کشورهای همسایه؛ از تایید تا تکذیب

فروردین ماه سال جاری، هشت بحرینی به اتهام جاسوسی برای ایران بازداشت شدند، دولت بحرین به دلایل امنیتی از اظهار نظر تا زمان دادگاه خودداری کرد اما روز پنجشنبه، ۱۸ شهریور، در دیدار سفیر ایران با وزیر کشورش، اتهام ارتباط این شبکه با ایران را رد کرده است.

راشد بن عبدالله آل خلیفه، وزیر کشور بحرین در دیدار با سفیر ایران ضمن تاکید بر همکاری دو کشور که منجر به امضای توافق‌نامه امنیتی میان آن‌ها شد، از عدم ارتباط شبکه‌های جاسوسی بازداشت شده با ایران خبر داد.

امیر عبداللهیان، سفیر ایران در بحرین، نیز در پایان این دیدار گفت "اقدام به تخریب و آشوب و برخورد خشونت‌آمیز از سوی هر طرفی که باشد مردود است و روش‌های دموکراتیک بهترین گزینه‌است".

این در حالی ست که چهار ماه پیش، محمد بو حمود، معاون وزیر کشور بحرین، در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که مقام‌های ویژه امنیتی یک بحرینی مظنون را که نام وی در تحقیقات پرونده این شبکه جاسوسی به میان آمده، بازداشت کرده‌اند.

وی هشدار داده بود که "ضربه زدن به امنیت هریک از کشورهای خلیج فارس، ضربه به امنیت همه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است".

　سرنوشت اتهام جاسوسی ایران در کویت

روزنامه کویتی "القبس" در اول ماه می، به نقل از مقامات امنیتی این کشور خبر داد که هفت نفر از جمله سه ایرانی به اتهام ارتباط با شبکه جاسوسی متعلق به سپاه پاسداران بازداشت شده‌اند؛ اما این خبر از سوی مقامات ایرانی و رامین مهمانپرست سخنگوی وزارت امور خارجه ایران تکذیب شد.

بنابر گزارش القبس، نیروهای امنیتی و ارتش کویت با شناسایی محل سکونت یکی از اعضای این شبکه، نقشه‌هایی از مراکز حساس نظامی، ابزار ارتباطی و بیش از ۲۵۰ هزار دلار پول نقد کشف کرده بودند.

پس از مدتی نمایندگان مجلس کویت خواستار اخراج سفیر ایران و تعلیق تمام توافق‌نامه‌ها با ایران شدند. علی جنتی، فرزند احمد جنتی دبیر شورای نگهبان سفیر وقت ایران در کویت بود که پیش از این نیز به پول‌شویی برای سپاه پاسداران ایران متهم شده بود.

پس از این ماجرا جنتی از سفارت کویت به تهران بازگشت اما منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران،‌دلیل بازگشت وی را پایان یافتن دوره سفارت وی اعلام کرد.

　اتهام مشابه در عراق

در تاریخ ۲۵ فوریه سال گذشته، یک هواپیمای ایرانی در بغداد، پایتخت عراق مورد هدف قرار گرفته و سقوط کرد.

بنا به گفته‌محمد علی عسگری، سخنگوی وزارت دفاع عراق "هواپیمای ابابیل۳ یا مهاجر که یکی از هواپیماهای جاسوسی ایران است، بدون سرنشین ۱۳۰ کیلومتر مسافت را در آسمان عراق پرواز کرد".

پس از انتشار این خبر، عبدالعزیز محمد جاسم،‌رئیس عملیات ارتش عراق با تاکید بر دریافت گزارش امنیتی از نیروهای چند ملیتی این کشور مبنی بر هدف قرار دادن این هواپیما اعلام کرد که ممکن است این هواپیما به اشتباه وارد عراق شده باشد.

اما رسانه‌ها تاکید کردند که استفاده از این نوع هواپیماهای کوچک برای عکس‌برداری یا نقشه‌برداری است به طوری‌که می‌تواند از روی زمین و به وسیله‌یک گروه متخصص هدایت شود.

پرونده‌ی اتهام‌های ا یران در جمهوری آذربایجان

در اوایل سال ۲۰۰۹ دو شهروند لبنانی و یک شهروند ایرانی به دلیل فعالیت‌های جاسوسی در جمهوری آذربایجان دستگیر شدند. دادگستری آذربایجان مدعی شد که این افراد اعتراف کرده‌اند که قصد انفجار سفارت اسرائیل در باکو و پایگاه تجسسی قبله را داشته‌اند.

افراد یادشده در مجموع به ۴۵ سال زندان محکوم شدند. بر اساس گزارش وزارت دادگستری جمهوری آذربایجان، اتباع لبنانی با استفاده از گذرنامه‌های ایرانی به این کشور سفر کرده بودند.

بعد از دستگیری افراد یادشده در آذربایجان، جمهوری اسلامی یک کارشناس آذری را که در ایران خدمت می‌کرد به جرم جاسوسی دستگیر کرد. در تبادل زندانیانی که در مرداد امسال میان دو کشور آزاد شد، افراد یادشده مبادله شدند.

پیش از این نیز، یعنی در سال ۲۰۰۷، شبکه‌های تلویزیونی جمهوری آذربایجان ۱۵ نفری را نشان دادند که به جاسوسی برای ایران متهم بودند. آنها در اعترافات خود گفتند که در اردو گاه‌ها‌یی در شهرهای تهران، رشت و مشهد در ایران جهت خرابکاری در آذربایجان آموزش دیده‌اند.

نبود اطلاعات شفاف وعدم بررسی اتهامات متقابل توسط کارشناسان بی‌طرف، به علاوه تایید و تکذیب‌های متوالی، پی‌بردن به صحت و سقم اتهام‌ها را دشوار می‌کند. این نیز هست که در مناقشه‌ها و اختلافات سیاسی داخلی در کشورهای منطقه، زدن اتهام جاسوسی برای کشورهای بیگانه به رقبا امری رایج است، رویه‌ای که به گفته تحلیل‌گران، خود دولت ایران نیز در آن سابقه‌ای دور و دراز دارد.

با این همه، واقعیت غیرقابل انکار این است که اتهام جاسوسی ایران در کشورهای منطقه مدت‌هاست که شدت و حدت بیشتری یافته است.

AQ/FW