تنش میان ترکیه و اسرائيل شدت یافت

رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه، روز سه‌شنبه، ۶ سپتامبر (۱۵ شهریور) اعلام کرد که کشورش علیه اسرائیل اقدامات تنیهی گوناگونی در نظر گرفته است. او گفت: ترکیه علاوه بر قطع روابط دیپلماتیک «تمامی روابط تجاری، نظامی و صنعتی خود را با اسرائیل به حالت تعلیق درآورده است.»

آقای اردوغان همچنین اظهار داشت که کشورش حضور نظامی در شرق دریای مدیترانه را تقویت خواهد کرد.

شبکه‌ی خبری "ان تی وی" ترکیه گزارش داد که دفتر نخست‌وزیری توضیحات او را تصحیح نموده و اعلام کرده است که این کشور روابط تجاری خود را با اسرائیل تعلیق نخواهد کرد. روز ۵ سپتامبر نیز وزارت اقتصاد ترکیه تاکید کرده بود که این کشور قصد ندارد، اسرائیل را مورد تحریم اقتصادی قرار دهد. 

روابط خوب اقتصادی

روابط اقتصادی دو کشور در سال‌های گذشته پیوسته گسترش یافته است. حجم معاملات دو کشور در سال ۲۰۰۹ نزدیک به ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بود که در سال ۲۰۱۰ به حدود ۵/ ۳ میلیارد دلار رسید. بر اساس آمار اتاق بازرگانی اسرائیل، در نیمه‌ی نخست سال ۲۰۱۱ حجم معاملات به بیش از ۲ میلیارد دلار رسیده که نسبت به مدت زمان مشابه در سال گذشته، افزایشی ۲۶درصدی داشته است.

اسرائیل از ترکیه بیش از هر چیز نفت خام و مواد نفتی وارد می‌کند. واردات ترکیه از اسرائیل بیشتر مواد شیمیایی و ماشین‌آلات هستند. 

تیرگی روابط

تنش میان دو کشور در پی کشته‌شدن ۹ شهروند ترکیه به دست سربازان اسرائیلی آغاز شد.  در ماه مه ۲۰۱۰، نیروهای ویژه‌ی اسرائيل تلاش کردند از ورود یک کشتی حامل اجناس امدادی ترکیه برای باریکه‌ی غزه به آب‌های این منطقه جلوگیری کنند. این امر به درگیری در عرشه‌ کشتی انجامید که منجر به کشته‌شدن ۹ تن از فعالان اجتماعی ترک شد.
ترکیه گزارشی درباره‌ی این رویداد منتشر کرد و در آن اقدام اسرائيل را نقض حقوق بین‌المللی دانست. در مقابل اسرائيل نیز اعلام کرد که اقدامش قانونی بوده است.

یک کمیسیون ویژه‌ی سازمان ملل متحد، پس از تحقیق در این زمینه روز ۲ سپتامبر گزارشی منتشر کرد که خشم ترکیه را بیش از پیش برانگیخت. در این گزارش اقدام اسراییل در مسدود کردن مسیردریایی نوار غزه "اقدامی قانونی" توصیف شده، اما برخورد ارتش اسراییل با کشتی امدادگر "بیش از اندازه شدید" خوانده شده است.

ترکیه از اسرائیل خواسته است که عذرخواهی کند و به خانواده‌ی قربانیان حادثه‌ی کشتی غرامت بپردازد. دولت اسرائیل تا کنون به خواست ترکیه توجهی نشان نداده است.

"بوی تروریسم دولتی"

اردوغان در توضیحات روز سه‌شنبه‌ی خود گفت: «اسرائیل همیشه نقش یک پسر بی‌تربیت را بازی می‌کند». به گفته‌ی او، ترکیه قصد دارد در برابر این کشور که "از رفتارش بوی تروریسم دولتی می‌آید» بایستد.

نخست وزیر ترکیه احتمال داد که در سفر خود به مصر، از نوار غزه نیز دیدار کند. او قرار است روز ۱۲ سپتامبر برای یک دیدار رسمی به مصر برود.

FP/AA