تلاشی شبکه جاسوسی روسیه در آمریکا و واکنش کرملین
۱۳۸۹ تیر ۸, سه‌شنبه
کوتاه پس از اجلاس سران کشورهای گروه ۲۰، مقامهای امنیتی آمریکا از تلاشی یک شبکه‌ی جاسوسی روسیه در ایالات متحده آمریکا خبر دادند. بنا به اعلام وزارت دادگستری آمریکا، ده نفر به اتهام فعالیت جاسوسی در ایالت‌های مختلف آمریکا دستگیر شده‌اند. مقامهای آگاهی و امنیتی آمریکا این افراد را سال‌ها زیر نظر داشتهاند.
دستگیری نفر یازدهم در قبرس
یازدهمین فرد مظنون روز سه‌شنبه (۲۹ ژوئن) در فرودگاه لارناکا توسط مقامهای امنیتی قبرس دستگیر شد. به گفته‌ی یک سخنگوی پلیس، این فرد ۵۴ ساله تابعیت کشور کانادا را داشته و قصد پرواز به بوداپست را داشته است. دستگیری وی بر اساس یک حکم پلیس بین‌الملل (اینترپل) صورت گرفت. وی در ازای ۲۰ هزار یورو ودیعه آزاد شد، ولی می‌بایستی پاسپورت کانادایی خود را به مقامهای امنیتی قبرس تحویل دهد.
بنا به اعلام وزارت دادگستری آمریکا، مأموران آگاهی این کشور روز یکشنبه (۲۷ ژوئن) در یک یورش هم‌زمان، هر ده فرد متهم را در مناطق بوستون، نیویورک و نیوجرسی دستگیر کردند.
واکنش وزارت خارجه‌ی روسیه
مقامهای روسیه قصد دارد این اتهام‌ها را بررسی کنند. وزارت خارجه روسیه اطلاعات آمریکا در این زمینه را "متناقض" خواند و اعلام کرد: «ما این اطلاعات را ارزشیابی خواهیم کرد». این بیانیه افزود: «ما نمی‌توانیم بفهمیم، چه دلیلی وزارت دادگستری آمریکا را بر آن داشته که یک بیانیه‌ی علنی با روح داستان‌های جاسوسی از دوران جنگ سرد را انتشار بدهد.»
از سوی دیگر سرگئی لاوروف، وزیر خارجه‌ی آمریکا روز سه‌شنبه (۲۹ ژوئن / ۹ تیرماه) در حاشیه‌ی سفری که به اورشلیم داشت، ناخشنودی خود را نسبت به دستگیری‌‌ها، آن هم چند روز پس از سفر دمیتری مدودف به واشنگتن نشان داد. وی این اتهام‌ها را بی‌اساس خواند و با کنایه گفت که آنها «زمان را خیلی شیک انتخاب کرده بودند».
فعالیت جاسوسی، مانند داستان‌های جنایی
به گزارش خبرگزاری فرانسه، فعالیت این گروه مانند داستان‌های جنایی بوده است. تحویل پول به صورت مخفیانه، پیام‌های رادیویی با رمز و تلاش پرزحمت برای ساختن یک هویت جعلی برای خود، از جمله شیوه‌هایی است که به داستان‌های جنایی دوران جنگ سرد مانند است.
برخی از این افراد از اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی در آمریکا زندگی می‌کنند. آنها خود را زوج‌هایی معرفی می‌کرده‌اند که می‌کوشیدند تا آنجا که ممکن است آمریکایی جلوه کنند و هر گونه ارتباط خود با روسیه را پاک سازند. این افراد مدعی بوده‌اند، شهروندان آمریکا، کانادا و پرو هستند. نیروهای آگاهی آمریکا در یک مخفیگاه شناسنامه‌ها‌ی تولد پیدا کردهاند که یکی از آنها متعلق به یک کانادایی است که در سال ۲۰۰۵ فوت است. بدین گونه قرار بوده هویت جعلی برای این افراد ساخته شود.
وظایف اعضای شبکه‌ی جاسوسی
به گزارش خبرگزاری رویترز، اعضای این گروه که آنها را "غیرقانونی" خوانده‌اند، از جمله مأموریت داشتهاند، سیاستمداران تصمیم‌گیر در آمریکا را به عنوان خبرچین جذب کنند. عملیات پولشویی یکی دیگر از اتهام‌های آنهاست.
یکی از وظایف این افراد، دست‌یابی به هویت آمریکایی در درازمدت بوده است، با این هدف که به اطلاعات حساس ایالات متحده آمریکا دست یابند. از قرار معلوم یکی از متهمان اطلاعاتی در باره‌ی تغییرات پرسنلی در رأس سازمان مخفی اطلاعاتی سیا را منتقل کرده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، وظایف گروه از جمله عبارت بوده است از: جمع‌آوری اطلاعات و انتقال آن به سرویس جاسوسی برونمرزی روسیه (SVR) که هم‌اکنون به جای سازمان پیشین کا گ ب (KGB) این وظیفه را برعهده دارد.
بر اساس داده‌های مقامهای آگاهی آمریکا، یکی از مسائل مورد علاقه‌ی این شبکه، جمع‌آوری اطلاعات در باره‌ی سیاست آمریکا در قبال افغانستان و ایران بوده است. سازمان آگاهی فدرال آمریکا، اف بی آی، به نقل از یک پیام رمزگشوده اعلام کرد که «دوره‌های آموزشی و تحصیلی آنها در آمریکا، شماره‌ی حساب‌های بانکی، خانه، اتومبیل و غیره، همه اینها در خدمت مأموریت اصلی آنها، یعنی ارتباط‌گیری با محافل سیاسی آمریکا و گسترش این ارتباطات بوده است». برخی منابع اطلاعاتی آنها اسم رمز می‌گرفته‌اند، مانند "گربه" و "طوطی".
رابطه تنگاتنگ با مسکو توسط فن‌آوری پیچیده
این مأموران هم‌زمان تماس تنگاتنگی با ستاد مرکزی سرویس جاسوسی خارجی روسیه (SVR) در مسکو داشتهاند. پیام‌ها گاه با تماس‌های رادیویی رمزی صورت می‌گرفته‌اند. مأموران برای ارتباط با مسکو حتا از فن‌آوری مدرن استفاده می‌کردند، از جمله گنجاندن اطلاعات در تصاویر، پیش از آنکه در اینترنت منتشر شوند. این اطلاعات در نگاه نخست قابل تشخیص نیستند و برای رمزگشایی از آنها به برنامه‌ی کامپیوتری خاصی نیاز است. مقامهای آگاهی آمریکا در خانههای شماری از این افراد، نرم‌افزاری را برای این کار پیدا کرده که معمولا سرویس جاسوسی برونمرزی روسیه نیز از آن استفاده می‌کند.
این افراد پول مورد نیاز را از رابط‌های روسی دریافت‌می‌کرده‌اند؛ و اگر اتهام‌هایی که به این افراد زده می‌شود درست باشد، دیپلمات‌های روسی شاغل در سازمان ملل، از جمله رابط‌های انتقال پول بوده‌اند. در سال ۲۰۰۶ مأموران آگاهی آمریکا دو فرد مظنونی را مشاهده کردهاند که در ایالت نیویورک پولی را از زمین بیرون می‌آوردند که دو سال پیش در آن محل دفن شده بود.
پیگرد آگاهی از سال ۲۰۰۰
دایره‌ی ضدجاسوسی اداره آگاهی اف بی آی آمریکا از قرار معلوم از مدت‌ها پیش این مأموران روسی را زیر نظر داشته است. نخستین گزارش مراقبتی متعلق به سال ۲۰۰۰ است. در پی آن مقامهای آگاهی مخفیانه وارد خانهی آنها شده و دستگاه‌های شنود در خانههای آنها، فرستنده‌ی جی پی اس در خودروهایشان و دوربین‌های مخفی در اتاق‌های هتل‌های آنها کار گذاشته بودند. اداره اف بی‌آی تمام تماس‌های ایمیلی آنها را کنترل و گفت‌وگوهای تلفنی آنها را شنود می‌کرده‌اند.
DK/RN