«تحول خارق‌العاده‌ای در روند پرونده هسته‌ای ایران اتفاق نیفتاده» · مصاحبه
۱۳۸۶ آذر ۱۵, پنجشنبه
از روز جمعه هفتم ماه دسامبر، مذاکرات بر سر پیش‌نویس قطعنامه سوم شورای امنیت عیله ایران در سازمان ملل آغاز می‌شود در اتحادیه اروپا ماجرای پرونده اتمی با حساسیت ویژه‌ای دنبال می‌شود. امروز (۶ دسامبر) آنگلیکا بر رئیس هیأت نمایندگی پارلمان اروپا برای انجام مذاکرات به ایران سفر کرده‌است. در داخل ایران ولی هیچ نشانه‌ای از چرخش در سیاست‌های هسته‌ای دیده نمی‌شود.
منوجهر متکی وزیر خارجه ایران نیز اعلام کرده که ایران به هیچ عنوان به کمتر از حق خود راضی نیست.
دکتر احمد زیدآبادی تحلیلگر مسايل سیاسی معتقد است مجموعه این وقایع، پرونده هسته‌ای ایران را در موقعیت پیچیده‌ای قرار داده است.
دویچه وله: آقای زیدآبادی، نماینده‌ی آمریکا در سازمان ملل اعلام کرده است که از فردا جمع‌آوری امضا برای قطعنامه‌ی سوم علیه ایران را آغاز می‌کند. با توجه به گزارش اخیر شورای ملی اطلاعاتی آمریکا، فکر می‌کنید آمریکا در این جمع‌آوری امضا چقدر موفق می‌شود؟
احمد زیدآبادی: من گمان نمی‌کنم که انتشار این گزارش اطلاعاتی، تاثیری در فعالیت‌های آمریکا برای تشدید فشارهای اقتصادی علیه ایران بگذارد. به دلیل اینکه فعالیت‌های قبلی آمریکا هم بر این اساس، براساس گزارشی بوده که آقای البرداعی ارائه می‌کرده و همینطور گزارشی که آقای سولانا بهرحال به‌نحوی در مورد مذاکراتش با ایران برای تعلیق غنی‌سازی می‌داده. این فعالیت‌ها اصولا متوجه وادارکردن ایران به تعلیق غنی‌سازی است و قاعدتا چندان ربطی به آن گزارش سازمانهای اطلاعاتی آمریکا ندارد.
دویچه وله: ولی در این گزارش به‌نحوی تایید شده بود که ایران تا سال ۲۰۰۳ به‌دنبال بمب اتم بوده!
احمد زیدآبادی: بله، در واقع این برخلاف آنچه ایرانی‌ها تصور کردند، مسئله‌ی پرونده هسته‌ای را قدری سخت‌تر و غامض‌تر می‌کند. به این معنا که مقامات دولت ایران از این بیانیه استقبال کرده‌اند، از انتشار آن، و آقای البرداعی هم گفته است که دریافت‌های آژانس، ردیف همان چیزی‌ست که در این گزارش آمده، که در واقع آقای البرداعی اصرار داشت که هنوز شواهدی دال بر اینکه ایران در برنامه‌ی هسته‌ای‌اش انحرافی ایجاد کرده به‌دست نیاورده. گرچه امکان چنین چیزی را هم نفی نمی‌کرد، اما الان که این موضوع به این صورت مطرح شده، قاعدتا ایران تحت فشار شدید قرار خواهد گرفت که جزییات مربوط به آن برنامه‌هایی را که آمریکا ادعا می‌کند وجود داشته است، ارائه کند و عدم ارائه‌ی آنها در ضمن کمی هم کار را برای ایران سخت‌تر می‌کند.
دویچه وله: منظورتان جزییات برنامه‌ای هست که قبل از سال ۲۰۰۳ داشته، درست است؟
احمد زیدآبادی: بله، بهرحال ایران طبق قطعنامه‌های شورای امنیت و همینطور قعطنامه‌های شورای حکام موظف به شفافسازی کامل راجع به برنامه‌ی هسته‌ای‌اش هست. بنابراین تصور می‌کنم حالا که آمریکایی‌ها چنین ادعایی کرده و در واقع به‌نحوی همه هم از این قضیه استقبال کرده‌اند، خب خواه‌ناخواه برای افشای آن جزییات، ایران را تحت فشار بیشتری قرار می‌دهند.
دویچه وله: امروز رییس هیات نمایندگی پارلمان اروپا به ایران سفر می‌کند و موضوع صحبت‌هایش هم بحث در مورد همین پرونده‌ی اتمی است. «آنگلیکا بر» در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها ابراز امیدواری کرده که نتایج این گزارش شورای ملی اطلاعاتی آمریکا بتواند وضعیت پرونده‌ی هسته‌ای ایران را تغییر بدهد. به نظر می‌رسد با توجه به مجموع این اطلاعات، رویکرد اروپا به قضیه پرونده‌ی ایران دارد یک رویکرد مثبت‌تر می‌شود. شما این طور فکر نمی‌کنید؟
احمد زیدآبادی: من صحبت‌های ایشان را نشنیدم، اما با توجه به مواضعی که سه کشور عمده اروپایی اتخاذ کرده‌اند، گمان نمی‌کنم مثبت باشد. البته آن چیزی که اتفاق افتاده، این است که به هرحال ایران دیگر یک تهدید فوری اتمی تلقی نمی‌شود و بر این موضوع، آمریکا نیز تاکید کرده است. بنابراین خطر یک جنگ قریب‌الوقوع را به‌کلی رفع می‌کند. اما تا هنگامی که ایران بخواهد غنی‌سازی خودش را ادامه بدهد، این موضوع به این راحتی‌ها به نظر من حل نمی‌شود و در گزارش اطلاعاتی آمریکا هم آمده بود که ایران براساس همین غنی‌سازی‌هایی که دارد به‌طور علنی انجام می‌دهد و خودش اعلام می‌کند، امکان دارد که بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ به امکان ساخت سلاح اتمی دست پیدا بکند. در مجموع احساس می‌کنم که فقط یک مقداری زمان خریده شده و بقول آقای لاریجانی آمریکایی‌ها به خودشان در پرونده‌ی هسته‌ای ایران یک تنفس داده اند. بیشتر از این هم به نظرم نمی‌آید که تحول خارق‌العاده‌ای در این روند اتفاق افتاده باشد.
دویچه وله: الان با توجه به این گزارش و موقعیت تازه‌ای که پیش آمده، فکر می‌کنید ایران واقعا باید چه موضوعی را اتخاذ بکند؟
احمد زیدآبادی: خب اگر نظر من را بخواهید که توصیه کنم ایران چه باید بکند، من قبلا نظرم را گفته‌ام که بهرحال این برنامه اگر بخواهد هزینه‌ای بیش از نفع‌اش داشته باشد، هر عقل سلیمی می‌گوید باید رها کرد. اما خب دولت یک مقداری حیثیت خودش را به این گره زده و در واقع به‌نظر می‌آید آقای احمدی‌نژاد در سفرهای استانی‌اش، چیز دیگری جز همین پرونده و اعلام مواضع خودش و کوبیدن مخالفین‌اش ندارد. اگر این حربه از دستش بیفتد، من فکر می‌کنم قاعدتا دچار مشکلات زیادی بشود. بنابراین حتی‌الامکان سعی می‌کند که فعلا همین مسیر را ادامه بدهد.
دویچه وله: الان که این گزارش منتشر شده، آیا فکر نمی‌کنید افکارعمومی در داخل و خارج از ایران یک مقداری به ایران حق بدهند که غنی‌سازی را به‌عنوان حق مسلم خودش ادامه بدهد؟
احمد زیدآبادی: مشکل این است که ایران به هرحال از نظر مخالفین خودش در خارج از کشور و دولتهای مخالف‌‌اش حدود دو دهه پنهانکاری داشته است. یعنی در همین گزارش آمریکایی‌ها هم هست. دلیل این دو دهه پنهانکاری که آمریکایی‌ها مدعی‌اند باید پرونده می‌رفت شورای امنیت و در آن سال ۲۰۰۳ نرفت و به ایران فرصتی داده شد که شفافسازی کند، بهرحال ایران باید بقول آنها اعتمادسازی کند و نگرانی را کاملا رفع کند و تا این رفع نشود، افکارعمومی اینجا و آنجا هم به‌نظر من چندان تاثیری در مسایل امنیتی دنیا ندارد.
مصاحبه‌گر: میترا شجاعی