تبعیض علیه بازیگران مهاجرتبار در سینمای آلمان
۱۳۹۴ بهمن ۵, دوشنبه
این تنها هالیوود نیست که سینماگران رنگین پوست آمریکا را به "بازی" نمی‌گیرد. بازیگران مهاجرتبار آلمان نیز از این که هنر و استعدادشان از سوی مسئولان سینمایی این کشور به‌رسمیت شناخته نمی‌شود، شکایت دارند. اینان با انتقاد از برخورد تبعیض‌آمیز سینماگران آلمان می‌گویند نقش‌هایی که به آنان واگذار می‌شود، اغلب کلیشه‌ای و محدود است.
سبزی‌فروش و تروریست
"توفان بادامسوی" یکی از بازیگران ترک‌تبار آلمانی است که از ایفای نقش‌های قالبی و تکراری ناراضی است. او که ۳۶ سال است در عرصه بازیگری فعالیت دارد، در این رابطه می‌گوید که کارگردانان آلمانی اغلب برای بازی در نقش‌های قالبی‌ای مانند سبزی‌فروش، تروریست و اسلام‌گرا به سراغ او می‌آیند: «نمی‌دانم چرا این سینماگران فکر می‌کنند که من نمی‌توانم نقش یک مهندس یا وکیل را بازی کنم؟»
بادامسوی که در فیلم‌های هنرمندان بنامی مانند دومینیک گراف ایفای نقش کرده، معتقد است که تلویزیون و سینمای آلمان واقعیت‌های زندگی روزمره‌ی شهروندان این کشور را باز نمی‌تاباند. او می‌گوید اعمال تبعیض در این عرصه "بسیار شدید" است.
بادامسوی بر این باور است که این نابرابری در تمام مراحل تهیه‌ی یک فیلم اعمال و از نوشتن فیلم‌نامه آغاز می‌شود: «اگر در توضیح این و آن نقش به صراحت نوشته نشده باشد که بازیگر یک ترک یا یک روس است، بازیگران مهاجرتبار به ندرت شانس ظاهر شدن در فیلم‌ها را به‌دست می‌آورند.»
به گفته‌ی او از این‌رو سینماگران مهاجرتبار اغلب ناگزیرند، نقش‌های بی‌اهمیت را به عهده بگیرند یا به جرگه‌ی بیکاران بپیوندند.
"کار گل" به جای بازیگری
رودلف اوشه‌گه، مدیر "آژانس بازاریابی برای بازیگران مهاجرتبار" نیز که ۱۵ سال است در این رشته فعالیت دارد، از دشواری یافتن "نقشی معمولی" برای این هنرمندان سخن می‌گوید.
به نظر او اغلب هنرپیشگان مهاجرتبار مجبورند برای امرار معاش در شرکت‌های ساختمانی مشغول به‌کار شوند یا به زادگاه خود برگردند.
او می‌پرسد: «خیلی از لهستانی‌ها در این شرکت‌ها کار می‌کنند. چرا نباید مثلا یک بازیگر لهستانی در نقش منشی شرکت ساختمانی در فیلم‌های آلمانی ظاهر شود و با لهجه‌ی این مردم حرف بزند؟»
بیگانه با واقعیت
بر اساس تازه‌ترین آمار، از هر ۵ شهروند آلمانی یک نفر تباری مهاجرتی دارد. هر چند چنین آماری در عرصه‌ی سینما وجود ندارد، ولی با یک نگاه به فهرست بازیگران فیلم‌های تلویزیونی کانال‌های مختلف آلمان می‌توان به این نتیجه رسید که این نسبت حتی به سقف ۲۰ درصد هم نمی‌رسد.
رودلف اوشه‌گه تاکید می‌کند که این "سیاست تبعیض‌آمیز" برنامه‌ریزی نشده و روندی خودبه‌خودی دارد: «بسیاری از دست‌اندرکاران سینما که من با آن‌ها صحبت می‌کنم، به این شرایط انتقاد دارند و معتقدند که وضعیت باید تغییر کند»
به گفته‌ی اوشه‌گه، بسیاری از مسئولان حتی در زندگی اجتماعی خود از حقوق مهاجرتباران دفاع می‌کنند، ولی وقتی نوبت به واگذار کردن نقشی به آنان می‌رسد، این حرف‌ها و نظرها را از یاد می‌برند.
استثناهای انکارناپذیر
آمار نشان می‌دهد که استثناهایی هم در این زمینه وجود دارد. سیبل ککیلی، بازیگر ترک تبار آلمانی‌ای که در سال ۲۰۰۴ با بازی در فیلم "روبرو"، ساخته‌ی فاتح آکین، کارگردان ترک‌تبار به شهرت رسید، یکی از این استثناهاست.
ککیلی پس از درخشش در این فیلم، در آثار و مجموعه‌های متعدد تلویزیونی دیگر نیز(شی، بیگانه، بازی تاج و تخت) ظاهر شد و جوایز بسیاری را از آن خود کرد. این بازیگر جوان، از سال ۲۰۱۰ در یک سریال تلویزیونی جنایی، نقش کاراگاهی آلمانی به نام سارا براند را بازی می‌کند.
بیشتر بخوانید: برنامه بخش مسابقه بین‌المللی برلیناله کامل شد
یکی دیگر از استثناهای عالم سینمای آلمان، مو آسومانگ، بازیگر و مجری برنامه‌های "مجله‌ی سکسی" یکی از تلویزیون‌های خصوصی این کشور است که کار خود را از سال ۱۹۹۷ آغاز کرده است.
او می‌گوید از آن‌جا که تباری آلمانی ـ آفریقایی دارد، اغلب مورد توجه قرار می‌گیرد. او با این‌حال شکایت دارد که تا به‌حال از او خواسته نشده، "برنامه‌ی اخبار تلویزیون" را اجرا کند.
مو آسومانگ با بازی در نقش کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه‌ی رنگین پوست آمریکا، در فیلم "گوست رایتر" به کارگردانی رومن پولانسکی به شهرت جهانی رسید. پولانسکی فیلم‌نامه‌‌ی این اثر را با همکاری رابرت هریس، نویسنده‌ی رمانی به همین نام، نوشته و جلوی دوربین برده است.
مو آسومانگ می‌گوید، بازی در این نقش او را از این که سینماگران نقش‌های کلیشه‌ای به او واگذار کنند، نجات داده است.