تایید حکم اعدام سهیل عربی، فعال فیس بوکی "به دلیل توهین به پیامبر"

سازمان‌های حقوق بشری و رسانه‌های اپوزیسیون خبر تایید حکم اعدام سهیل عربی، فعال فیس‌بوکی توسط دیوان عالی کشور را منتشر کرده‌اند.

به گزارش سایت "کلمه"، دیوان عالی کشور حکم اعدام سهیل عربی را که دادگاه کیفری استان تهران چندی پیش صادر کرده بود، عجولانه تایید کرده است.

همچنین خانواده و وکیل سهیل عربی، وحید مشکانی فراهانی، در گفتگو با رسانه‌ها از تایید حکم اعدام سهیل عربی در دیوان عالی کشور خبر داده و گفته‌اند که حکم به شعبه اجرای احکام فرستاده شده است.

سهیل عربی، جوانی ۳۰ ساله، متاهل و دارای دختری ۵ ساله است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این عکاس ایرانی را در آذر ماه سال ۱۳۹۲ بازداشت کرد. او مدت ۲ ماه در انفرادی و به نوشته "کلمه" تحت بازجویی و شکنجه بود و اکنون نیز در بند ۳۵۰ سپاه مستقر در زندان اوین در بازداشت به سر می‌برد.

محمد مصطفایی، حقوقدان، در ویدئویی که در رابطه با حکم اعدام سهیل عربی در یوتیوب منتشر کرده است درباره پرونده‌های این فعال شبکه‌های اجتماعی توضیح داده است. به گفته این وکیل سابق دادگستری، برای سهیل عربی ۳ پرونده کیفری به اتهام‌های توهین به غلامعلی حداد عادل (رئیس مجلس)، آیت‌الله احمد جنتی (دبیر شورای نگهبان)، تبلیغ علیه نظام، توهین به رهبری و سب النبی (توهین به پیامبر) تشکیل داده‌اند.

سهیل عربی در رابطه با توهین به حداد عادل و جنتی به شلاق و جزای نقدی و در رابطه با تبلیغ علیه نظام و توهین به رهبری به ۳ سال حبس محکوم شده است.

علت صدور حکم اعدام

اتهامی که موجب صدور حکم اعدام علیه سهیل عربی شده "سب النبی" یا "توهین به پیامبر" است. سهیل عربی در رابطه با اتهام "سب النبی" توسط شعبه ۷۶ دادگاه کیفری استان به اعدام محکوم شده که دیوان عالی کشور این حکم را تایید کرده است.

اتهام سهیل عربی در واقع ساخت چند صفحه فیس بوکی، از جمله "زندانی سیاسی آزاد باید گردد" و "کمپ ترک خرافات"، بوده است. محمد مصطفایی، حقوقدان، می‌گوید که با توجه به اینکه این صفحات هنوز هم در فیس بوک قابل دسترس هستند به نظر نمی‌رسد که عربی ادمین اصلی آنها بوده باشد.

خود سهیل عربی گفته است که "بر اثر سهو، غفلت و نادانی" ادمین یکی از این صفحات بوده است.

به گزارش "کلمه"، "سهیل عربی با توجه به حرفه‌اش که عکاسی بوده در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی چون فیس بوک نیز فعالیت داشته و مطالبی را در نقد دولت قبل و بعضا با رویکرد طنز منتشر می‌کرده است".

"کلمه" سهیل عربی را از جمله قربانیان پروژه سال ۱۳۹۲ اطلاعات سپاه پاسداران برای برخورد با شهروندان فعال در فیس بوک دانسته است.

در همین رابطه برای نمونه ادمین‌های صفحه فیس‌بوکی "کمپین یادآوری امام نقی به شیعیان" بازداشت شده بودند و اتهام آنان نیز "سب النبی" اعلام شده بود که با دفاعیات وکلای خود از مجازات مرگ نجات یافتند.

اتهام "سب النبی"

طبق ماده ۲۶۲ قانون جدید مجازات اسلامی که در سال ۱۳۹۲ تصویب شد، "هرکس به پیامبر یا انبیا دشنام دهد یا قذف کند ساب‌النبی است و به اعدام محکوم می‌شود".

اما حقوقدانان اشاره می‌کنند به اینکه در ماده ۲۶۳ همین قانون مقرر شده "اگر اظهارات متهم از روی اکراه، غفلت، سهو یا در حالت مستی و غضب یا نقل از دیگری باشد و صدق اهانت کند موجب تعزیر تا ۷۴ ضربه شلاق است".‌

محمد مصطفایی در مورد تاریخچه جرمی به نام "سب النبی" چنین توضیح می‌دهد: «اهانت به مقدسات عنوان مجرمانه جدیدی نیست. این جرم پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷ هم وجود داشت و پس از انقلاب نیز چنین عنوان مجرمانه‌ای حاکم بود. اما پس از انقلاب دامنه این جرم گسترش پیدا کرد، به گونه‌ای که حتی مجازات اعدام نیز برای توهین به مقدسات در نظر گرفته شد.»

مصطفایی می‌گوید که پیش از سال ۱۳۹۲ عنوان مجرمانه خاصی برای "سب النبی" در قوانین جمهوری اسلامی تعریف نشده بود و صرفا در مقررات به کلمه "سب النبی" اشاره شده بود. اما در قانون مجازات اسلامی جدید این عنوان به صورت مستقل تعریف شده است.

او اشاره می‌کند به اینکه در سال‌های اخیر پرونده‌های زیادی در دادگاه‌های دادگستری در رابطه با توهین به مقدسات تشکیل شده، پرونده‌هایی که متهمان آنها تنها به دنبال نقد و بررسی مفاهیم دینی بوده‌اند و اظهار نظرهایی در رابطه با موضوعات مذهبی کرده‌اند بدون اینکه قصد مجرمانه برای ارتکاب جرم داشته باشند.

به گفته این حقوقدان، نکته مهمی که در این گونه جرائم وجود دارد، وجود یا عدم وجود سوء‌نیت و قصد مجرمانه است. او می‌گوید در این پرونده نیز سهیل عربی صرف نظر از اینکه تحت شکنجه اقرار به ارتکاب جرم کرده یا نه، به کرات اعلام کرده که از روی سهو و نادانی مبادرت به توهین کرده و بنابراین مجازات اعدام را نمی‌توان مستحق او دانست و حکمی که علیه او صادر شده کاملا بر خلاف قانون مجازات اسلامی است.

این وکیل دادگستری یادآور می‌شود که با توجه به مشکلات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی موجود در ایران افراد بسیاری از روی غضب یا غفلت یا سهو به پیامبران و امامان و مسئولین کشور توهین می‌کنند که نمی‌توان این گونه توهین‌ها را "سب النبی" خواند و به شدت مجازات کرد.

او در عین حال به عدم کارایی احکام شدیدی چون اعدام تاکید می‌کند و می‌گوید: «مجازات‌های سنگین و اعدام نوجوانان و جوانان این مرز و بوم نه تنها از وقوع جرم نمی‌کاهند بلکه باعث می‌شوند که افراد بسیاری از مسلمانان از اسلام روی برگردانند و خشونت نیز ترویج شود.»