تاجیکستان در آستانه‌ی انتخابات پارلمانی
۱۳۸۸ اسفند ۷, جمعه
«انتخابات غیرشفاف»
هیات ناظران انتخاباتی "سازمان امنیت و همکاری اروپا" در آستانه‌ی برگزاری انتخابات پارلمانی تاجیکستان با انتشار گزارشی از روند انتخابات پارلمانی در تاجیکستان انتقاد کرد.
طبق گزارشی که دفتر این سازمان در شهر دوشنبه منتشر کرد آمده است، مقامات دولتی و انتظامی مانع ملاقات نامزدهای انتخاباتی با مردم شده‌اند. این درحالی است که "حزب خلق دمکراتیک"، حزب حاکم در این کشور، با برخوداری از امکانات دولتی، تبلیغات وسیعی بین اهالی انجام داده است.
ناظران بین‌لمللی همچنین از فضای غیرفعال انتخاباتی و عملکرد "کمسیون مرکزی انتخابات تاجیکستان"، به شدت انتقاد کردند. ولی همین ناظران فعال‌ترشدن نقش مطبوعات کشور در آستانه‌ی انتخابات را هم تائید کرده‌اند.
سوء استفاده از موقعیت امامعلی رحمان در انتخابات
در آستانه‌ی انتخابات، حزب حاکم تاجیکستان پلاکاردهای تبلیغاتی خود را با تصاویر امامعلی رحمان، رئیس جمهور کشور، منتشر کرد. در این پلاکاردها رحمان رای‌دهندگان را دعوت کرده است تا به حزب حاکم رای دهند.
احزاب مخالف دولت تاجیکستان انتقاد کردند که رئیس جمهور این کشور قول برگزاری یک انتخابات "شفاف، آزاد و دمکراتیک" را داده بود، ولی در آستانه‌ی انتخابات به این وعده‌ها عمل نکرده است.
رحمت‌الله ظاهراف، رئیس حزب سوسیال دمکرات تاجیکستان، این اقدام حزب حاکم را غیرقانونی توصیف می‌کند. مخالفان همچنین می‌گویند، حزب حاکم با استفاده از موقعیت و مقام امامعلی رحمان، کوشش دارد کرسی‌های بیشتری را در پارلمان تاجیکستان تصاحب کند.
تفاوت انتخابات با دوره‌های قبلی
خیرامان باقی‌زاده، روزنامه‌نگار تاجیک، در گفت‌وگو با بخش فارسی دویچه وله، به تفاوت این دور از انتخابات با دوره‌های قبلی اشاره می‌کند و می‌افزاید: «دولتمرادان تاجیک سبب انشعاب احزاب مخالف شدند و در نتیجه احزاب قدرتمندی مثل "حزب دمکرات" و "نهصت اسلامی" را اکنون به جناح‌ها و فراکسیون‌ها تقسیم کرده‌اند. ازسوی دیگر یک سری احزاب نوین به ظاهر مخالف ولی طرفدار دولت را هم تاسیس کردند، تا بدین‌وسیله قدرت حاکمه را در دست خود محفوظ کنند.»
این روزنامه‌نگار که انتخابات تاجیکستان را تحلیل می‌کند، در ادامه‌ی صحبت‌هایش می‌افزاید: «پیش‌بینی می‌کنند که حداقل یک یا دو نماینده از این احزاب دست نشانده حکومت به پارلمان تاجیکستان راه یابند تا به ظاهر "چند حزبی" بودن پارلمان را حفظ کنند.»
نقش ضعیف اینترنت در انتخابات تاجیکستان
نقش سایت‌های اجتماعی چون "تویتر" و "فیس‌‌بوک" در انتخابات اخیر اوکراین که یکی از جمهوری‌های شوروی سابق به حساب می‌آید، برجسته بود.
حال آیا اینگونه سایت‌ها در انتخابات تاجیکستان هم نقشی دارند؟ خیرامان باقی‌زاده، روزنامه‌نگار تاجیک به این پرسش چنین پاسخ می‌دهد: «بر اساس اطلاعاتی که ما بدست آوردیم، بکارگیری فناوریهای نوین اینترنتی بسیار ضعیف بوده است. ناظران سازمان امنیت و همکاری اروپا، احزاب سیاسی تاجیکستان را به همین دلیل مورد انتقاد قرار دادند. ما شاهد بکارگیری فناوریهای اینترنتی در انتخابات پارلمانی تاجیکستان نیستیم.»
روش‌های قدیمی به جای اینترنت
صاحب‌نظران دلیل اصلی "بکارگیری ضعیف" اینترنت در این کشور را با عدم دسترسی مردم به شبکه‌ی اینترنت توضیح می‌دهند. ولی برخی هم به این اشاره می‌کنند که تاجیکستان یکی از فقیرترین کشورهای شوروی سابق است، نصف اهالی آن در فقر بسر می‌برند و توسعه‌ی فقر تابه‌حال به مردم فرصت استفاده از اینترنت را نداده است.
اما کارشناسان محلی قطع برق و دسترسی "ناثابت" به برق را نیز مثال می‌آورند، که تابه‌حال مانع استفاده وسیع ازاینترنت شده است. به‌نظر خیرامان باقی‌زاده، عدم بکارگیری اینترنت در انتخابات پارلمانی تاجیکستان سبب شده است که احزاب سیاسی مخالف دولت از "متدهای قدیمی برای تماس با رای‌دهندگان" استفاده کنند و نقش برخی از مطبوعات مستقل نیز برجسته شده است.
حدود ۳ میلیون و ۴۵۰ هزار رای‌دهنده‌ی تاجیک پای صندوق‌های رای خواهند رفت و ۷۳ نماینده‌ی مجلس این کشور را انتخاب خواهند کرد.
بسیاری از ناظران و کارشناسان، پیروزی نامزدهای طرفدار حزب حاکم و دولت را در این انتخابات پیش‌بینی می‌کنند.
طاهر شیرمحمدی
تحریریه: بابک بهمنش