بیانیه اعتراضی ۲۸ نماینده ترکزبان مجلس به پخش برنامه فیتیله
۱۳۹۴ آبان ۲۵, دوشنبه
پس‌لرزه‌های پخش یکی از قسمت‌های برنامه فیتیله در «شبکه دو» با گذشت۱۰ روز ادامه دارد. روز دوشنبه ۲۵ آبان و در آخرین تحول، علی زارعان، مدیر گروه کودک شبکه دو سیما کناره‌گیری کرد. این تغییر به‌دنبال اعتراض ۲۸ نماینده مجلس اتفاق افتاد.
کمالالدین پیرموذن نماینده اردبیل یک روز پیش از استعفای زارعان، در جایگاه خبرنگاران مجلس بیانیه ۲۸ نماینده را در انتقاد از صداوسیما خواند. نمایندگان ترکزبان ضمن درخواست "برخورد قانونی با متجاوزین به حریم هویتی اقوام" خواستار "برخورد جدی مراجع امنیتی و قضایی مسئولین با مدیران، کارشناسان و مجریان این برنامه (فیتیله) از مرحله تولید فیلمنامه، مدیریت تولید و کارگردانی، مسئولین ناظر و شورای پخش و عوامل بازیگری" شدند. این نمایندگان در بیانیه خود نوشتند که "ملت خود را مستحق تحقیر" نمیدانند.
بیشتر بخوانید: پخش برنامه "فیتیله" به دلیل رنجش آذربایجانی‌ها متوقف شد
در برنامه فیتیله که روز جمعه (۱۵ آبان/۶ نوامبر) پخش شده، ماجرای پدر و پسری ترکزبان به تصویر کشیده میشود که می‌خواهند هتل را به دلیل بوی بسیار بد آن ترک کنند. معترضان معتقدند که روایت ماجرای مسئولان هتل و دو مسافر به گونه‌ای است که "احمق بودن مسافران برجسته میشود؛ به حدی که آنان با «توالت فرنگی» آشنا نیستند، تفاوت میان مسواک و فرچه توالت را نمیدانند و پسر از فرچه توالت برای شستشوی دهان خود استفاده کرده است". پسر در یک صحنه میگوید که "فکر کنم دیشب از فاضلاب برای‌مان غذا آوردند" و پدر هم در جواب او میگوید که "ایراد از مسواک‌های هتل است و ما هتل را ترک می‌کنیم...".
دستگیری معترضان پخش فیلم فیتیله
به گفته ناظران سیاسی نخستین باراست که موج اعتراضات در مناطق ترک نشین کشور با هم‌سویی برخی مقامات عالی استانی و نماینده رهبری در دانشگاه مراغه و شهید مدنی آذربایجان اتفاق افتاده است. بهرغم آن تعدادی از معترضتن دستگیر شدند. اعتراضات به پخش فیلم فیتیله حتی به قم، تهران و گیلان هم کشیده شد.
خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران، از قول مسئول سایبری سپاه قدس گیلان نوشت: «عوامل فراخوانی به آشوب و اغتشاش و تحریک آذری زبان‌های گیلان در فضای مجازی دستگیر شدند.» در جزئیات گزارش تسنیم (۱۹ آبان) از قول مسئول سایبری سپاه قدس گیلان اعلام میشود که به‌زودی اطلاعات دقیق و کاملی از "اقدامات دشمنان نظام در فضای مجازی" به اطلاع مردم داده خواهد شد.
بیشتر بخوانید: پخش برنامه "فیتیله" به دلیل رنجش آذربایجانی‌ها متوقف شد
برخی از سایتهای محلی از جمله تارنمای "اویان نیوز" که اخبار مربوط به آذربایجان را پوشش میدهد نام ۶۸ نفر از فعالان و شهروندان آذربایجانی را در شهرهای اردبیل، مشکین شهر، اهر، ارومیه، پارسآباد مغان، تبریز منتشر کرده است. به نوشته اویان نیوز این افراد "به دلیل شرکت در تجمعات ضد نژادپرستی" در شهرهای مختلف آذربایجان دستگیر شدند.
محمد احدی خبرنگار اویان نیوز" به دویچه وله میگوید در شهرهای ارومیه و تبریزی تعداد زیادی از معترضان بازداشت شدند که تاکنون هویت بسیاری از این افراد مشخص نشده است. به گفته محمد احدی برخی از بازداشتشدگان با قرار وثیفه پنجاه میلیون تومانی آزاد شدند. او به دویچه وله گفت که تصاویر تعدادی از بازداشتشدگان و همچنین افرادی که از زندان آزاد شدند در سایتهای مختلف منتشر شده است.
"نمایندگان مجلس صدای مردم را شنیدند"
به گفته حجت‌الاسلام عظیمی قدیم، یک روحانی آذری ساکن شهر قم که در مسائل اقوام هم صاحب‌نظراست، نمایندگان ترکزبان "صدای مردم خود را شنیدند".
اعتراض دستهجمعی نمایندگان ترکزبان در آستانه انتخابات مجلس این گمانه را پیش می‌کشد که گویی آنان از فرصت پدید آمده در ماجرای فیتیله برای انتخاب مجدد خود استفاده میکنند. در این رابطه عظیمی قدیم به دویچه وله میگوید: «پیشبینی این موضوع سخت است، من فقط گمانهزنی میکنم. اگر اینان بعد از انتخابات اصول ۱۵ و ۱۹ قانون اساسی را پیگیری کنند و در راستای اجرای آن فعالیت کنند، آنوقت میفهمیم که بیانیه اعتراضی اینها به دلیل انتخابات نبوده است ولی بعدا اگر سالی یکبار به یاد آذربایجان بیافتند، میفهمیم که اینها بخاطر انتخاب مجدد خود از این فرصت استفاده کردند.»
عظیمی قدیم ادامه میدهد که نمایندگان ترکزبان موفق به تشکیل فراکسیونی در مجلس نشدند. او در این رابطه تاکید میکند: «تابحال این گونه اقدامات کم بوده است و ما بعید میدانیم که منافع آذربایجان از نظر این آقایان آن قدر مهم باشد که پیگیری بکنند. فکر میکنم بعد از انتخابات آتی هم آنها رویه خود را ادامه دهند و در جناحهای اصلاح‌طلب و اصولگرا حل شوند.»
احتمال پایان اعتراضات مردم ترکزبان
عظیمی قدیم، روحانی آذری در پایان صحبتهای خود با دویچه وله یادآوری میکند که مدیریت صدا و سیما آزاد و دمکراتیک و براساس شایسته سالاری انتخاب نمیشود بلکه فقط توسط رهبری منصوب میشود. با وجود این، او خوشبین است که به "تحقیر در رسانه ملی به قومیتها" پایان داده شود و تاکید میکند: «به ندرت پیش آمده است که صدا و سیما درباره برنامههای پخش شدهاش تا این حد پشیمان شده و عذرخواهی کرده باشد. بارها قومیتها را تحقیر کردهاند و با روحیه خوبی که من از آقای سرافراز، سرپرست صدا و سیما سراغ دارم، امیدوارم این بار به صورت جدی با این موضوع برخورد بکند و به این گونه تحقیرها در رسانه ملی کشور پایان دهد.»
بیشتر بخوانید: ادامه اعتراض‌ها بهرغم عذرخواهی صدا و سیما از آذربایجانی‌ها
عظیمی قدیم بر این باور است که با برکناری مدیر شبکه دوم پرونده فیتیله بسته شود. او تاکید میکند: «اکنون زمان آن فرا رسیده است که نخبگان و فعالان مدنی آذربایجان دیگر به اعتراضات و تجمعات خیابانی خود پایان دهند و ادامه این موضوع دیگر میتواند سو تفاهم پیش بیاورد.»
اما محمد احدی خبرنگار اویان نیوز میگوید که این اعتراضات در فضای مجازی همچنان ادامه خواهند داشت و بیشتر درباره دلایل و عوامل بوجود آمدن این نوع توهینها بحث خواهد شد.