بشار اسد: این بیماری به سوریه نمی‌رسد
۱۳۸۹ بهمن ۱۲, سه‌شنبه
بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، احتمال رسیدن موج اعتراضات تونس و مصر به سوریه را نفی کرد و گفت: «هیچ نارضایتی عمومی در سوریه وجود ندارد.» اسد که روز دوشنبه (۳۱ ژانویه / ۱۱ بهمن) با "وال‌استریت ژورنال" سخن می‌گفت، رکود سیاسی و اقتصادی، ایدئولوژی ضعیف و دخالت بیگانگان را «عوامل شیوع بیماری در منطقه» و آشفتگی سیاسی در مصر و تونس خواند.
وی گفت: «به علت رکود و ایستایی مبتلا به میکروب شده‌ایم، اما این آشفتگی سیاسی به سوریه نمی‌رسد زیرا در پنج دهه حکومت حزب بعث، رابطه محکمی میان مردم و حکومت وجود داشته و هیچ نارضایتی عمومی وجود ندارد.»
رئیس جمهور سوریه در این مصاحبه که همزمان با خبرگزاری رویترز در رسانه‌های عربی منطقه منتشر شد، تأکید کرد: «وقتی سیاست‌های دولت با باورها و خواسته‌های مردم مخالف باشد، شکافی میان دولت و مردم پدید می‌آید که در این آشفتگی‌های سیاسی خود را نشان می‌دهد.»
وی مدعی شد که «چنین شکافی در سوریه وجود ندارد و اگرچه وضع اقتصادی ما به علت تحریم‌های بین‌المللی از مصر دشوارتر است اما با خیزش و اعتراض عمومی مواجه نیستیم».
اسد در عین حال با اشاره به امکان تغییر قانون مطبوعات در جهت آسان‌گیری بیشتر بر رسانه‌ها بر ضرورت اصلاحات و هماهنگی با تحولات تأکید کرد و گفت: «اولویت ما حفظ ثبات کشور، حمایت از جامعه در برابر تندروی‌ها و البته بهبود وضعیت اقتصادی است.» وی در این گفتگو ایران را هم‌پیمان کلیدی سوریه خواند و گفت: «هیچکس، خوشش بیاید یا نیاید، نمی‌تواند از ایران چشم‌پوشی کند.»
نیم قرن وضعیت اضطراری در سوریه
رئیس جمهور سوریه در حالی از ثبات و مصونیت کشورش از نارضایتی عمومی سخن می‌گوید که از ۸ مارس ۱۹۶۳ تا کنون در این کشور، وضعیت اضطراری اعلام شده و نزدیک به نیم قرن است که "رفتار انتقادی نسبت به دولت" به علت اعلام این وضعیت ممنوع است.
قانون شماره ۵۱ مصوب ۱۹۶۲ در سوریه به دولت اجازه می‌دهد که در صورت به خطر افتادن امنیت ملی، وضعیت اضطراری اعلام کند؛ شرایطی که در آن آزادی‌های سیاسی و اجتماعی متناسب با خطری که امنیت کشور را تهدید می‌کند محدود می‌شود.
همزمان با انتشار این مصاحبه، راشد فاید، از منتقدان برجسته سیاست‌های سوریه در لبنان، طی یادداشتی که در روزنامه "النهار" چاپ بیروت منتشر شد، تصمیم مردم مصر و تونس بر تغییر کامل و عدم پذیرش اصلاحات شکلی را خستگی آنها از «زندگی همیشگی در حالت اضطراری» دانست و «شعارهای رهبرانی با اختیارات مطلق و نظام‌های تک‌حزبی و حزب‌های غرق در فساد و حکومت بر پایه کنترل‌های امنیتی و دموکراسی ادعایی و آرایشی» را به عنوان دلایل رویکرد مردم به تغییر ریشه‌ای برشمرد.
دمشق؛ از بهار تا خزان
در سال ۲۰۰۱ میلادی حرکت فراگیری متشکل از روزنامه‌نگاران و روشنفکران سوری با عنوان "بهار دمشق" آغاز شد. این تشکل ضمن اعتراض به چهل سالگی وضعیت اضطراری در کشور و "سیاست های مستبدانه‌ی بشار اسد" خواهان آزادی مطبوعات و زندانیان سیاسی شده بود.
بهار دمشق از ۲۵۰۰ زندانی سیاسی در زندان‌های رسمی شهرهای دمشق، حمص، حلب، لاذقیه، حسکه و نیز زندان‌های غیررسمی مخوفی سخن می‌گفت که زندانیان در آن شکنجه می‌شدند.
برخی از آنان از بازماندگان پرونده سال ۱۹۸۰ بودند؛ پرونده ای که در آن حزب "اخوان‌المسلمین" شاخه سوریه به تلاش برای ترور حافظ اسد (رییس جمهور پیشین سوریه و پدر بشار اسد) متهم شد. در پی این اتهام، نهادهای حقوق بشری از اعدام بیش از ۸۰۰ نفر در این پرونده خبر دادند. تعداد زندانیان این پرونده آن‌همه بود که بشار اسد پس از مرگ پدر، بیش از هزار تن از آنان را آزاد کرد. اما "بهار دمشق" زودتر از تصور پایه‌گذارانش به خزان رسید و بسیاری از فعالانش زندانی شدند.
در سال ۲۰۱۰ و در پی فشارهای نهادهای حقوق بشری بین‌المللی بشار اسد تعدادی از زندانیان سیاسی را که بیش از سی سال از حبس‌شان می‌گذشت را آزاد کرد؛ اما هنوز بیانیه‌های اپوزیسیون سوریه از وضعیت دشوار و غیرانسانی بیش از ۲۰۰۰ زندانی سیاسی در این کشور سخن می‌گویند.
در سال ۲۰۰۶ جبران توینی، سردبیر، و سمیر قصیر، قائم مقام سردبیر روزنامه "النهار" لبنان که به مهمترین روزنامه‌نگاران منتقد سیاست‌های سوریه معروف بودند در بیروت ترور شدند و هنوز هیچکس مسئولیت این ترورها را بر عهده نگرفته است. سمیر قصیر در کتاب "بهار بیروت" که امتداد "بهار دمشق" محسوب می شود، راههای رسیدن کشورهای عربی به رهایی از استبداد را بررسی کرده است.
وعده بشار اسد در آخرین مصاحبه‌اش به آسان‌گیری بیشتر بر رسانه‌ها در حالی است که هم‌اکنون بسیاری از سایت‌های اینترنتی در سوریه فیلتر هستند و دسترسی به شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، توییتر و یوتیوب به سادگی امکان‌پذیر نیست.
محمدجواد اکبرین
تحریریه: کیواندخت قهاری