برج ایفل • از "لکه ننگ" تا ازدواج با یک زن

روز دوشنبه (۳۱ مارس) سال ۱۸۸۹ برابر بود با صدمین سالگرد انقلاب کبیر فرانسه که همزمان دهمین نمایشگاه جهانی نیز در پاریس برگزار می‌شد. قرار بود در این نمایشگاه آخرین دستاوردهای تکنیکی و هنری ارائه شوند. یکی از این آثار برجی بود که ۳۰۰ روشنفکر و نویسنده فرانسوی آن را "لکه ننگ" و "بی‌فایده" نامیدند. ۱۲۵ سال بعد، این برج به جاذبه توریستی تبدیل شده که حتما در لیست دیدنی‌های هر مسافر پاریس قرار دارد.

برج توسط مهندس آلمانی تبار "آلکساندر گوستاو بونیک‌هاوزن" طراحی و ساخته شد. خانواده بونیک هاوزن از منطقه آیفل واقع در غرب آلمان به فرانسه مهاجرت کرده بودند و از آنجایی که تلفظ این نام در فرانسه مشکل بود، آن‌ها نام منطقه آیفل را برای خود برگزیدند.

ایفل که در پاریس تحصیل کرده بود هنوز ۳۰ سال‌اش نشده بود که پل ۵۰۰ متری در شهر بوردو را ساخت. او آثار دیگری نیز در آمریکای جنوبی، ایستگاه راه‌آهن غرب بوداپست و نیویورک ساخته است. مجسمه آزادی نیویورک بر روی زیرساخت‌هایی استوار شده است که ایفل طراحی و ساخته است.

ایفل با سرمایه خود ضمانت ساخت و تکمیل برج تا هنگام برگزاری نمایشگاه جهانی را برعهده گرفت و بخش اعظم هزینه ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار فرانکی ساخت آن را هم خود تامین کرد. البته در همان سال اول با فروش بلیط به پول خود دست یافت. (عکس تاریخی از آغاز عملیات ساخت برج)

ساخت برج ایفل دو سال و دو ماه طول کشید. ۸۵۰ نفر در ساخت آن کار کرده‌اند. این برج از ۱۸ هزار و ۳۸ قطعه ساخته شده است و برای اتصال آن‌ها از ۲ و نیم میلیون پیچ مهره و میخ پرچ استفاده شده است. ارتفاع برج ۳۲۴ متر است که در زمان خود مرتفع‌ترین برج جهان بوده است.

وزن برج ایفل بیش از ۱۰ هزار تن است که ۷ هزار و ۳۰۰ تن آن فولاد است. جالب اینجاست که اگر برج ایفل را از مقیاس واقعی به مقیاس ۳۰ سانتی متری تقلیل دهیم با توجه به رابطه وزن و ارتفاع، وزن مدل برج ۳۰ سانتی‌متری تنها ۸ گرم خواهد شد.

طبق مجوز اولیه که برای برج صادر شد، قرار بود برج ایفل بعد از ۲۰ سال برچیده شود. بعد از یازده سال اما به‌خاطر استفاده نظامی و تبدیل شدن به دکل مخابره تلگراف، تصمیم گرفته شد برج برای همیشه پابرجا بماند.

سالانه نزدیک به هفت میلیون نفر از برج بازدید می‌کنند که در بعضی از روزها به بیش از ۳۰ هزار نفر می‌رسد. سالانه بر روی ۲ تن کاغذ بلیط ورودی به برج چاپ می‌شود.

این عكس ناصرالدین شاه در سال ۱۸۸۹ در محل برج ایفل گرفته شده است . عكس وی در میان پادشاهان و خانواده‌های اشرافی كه در اول قرن بیستم از برج ایفل بازدید كرده بودند، در طبقه دوم برج ایفل به نمایش گذارده شده بود.

براساس ارزیابی اتاق بازرگانی ایتالیا، برج ایفل ۴۳۵ میلیارد یورو ارزش دارد. این ارزش براساس داده‌هایی چون جایگاه اقتصادی، ارزش صادراتی، تعداد بازدیدکنندگان، میزان تولید کار و غیره تعیین شده است. بدین ترتیب برج ایفل با ارزش‌ترین نماد شهری در اروپا است. آمفی تئاتر رم با فاصله زیادی به ارزش ۹۱ میلیارد یورو در رتبه دوم قرار دارد.

نزدیک به ۵۰۰ نفر در برج کار می‌کنند. سالانه صدها لیتر مواد شوینده و ۲۵ هزار کیسه زباله برای نظافت برج مصرف می‌شود.

هر هفت سال یک بار ۲۵۰ هزار متر مربع مساحت فلزهای بکار برده در برج توسط ۲۵ نفر رنگ‌آمیزی می‌شوند. رنگ‌آمیزی برج ماه‌ها طول می‌کشد. برای این کار تقریبا ۶۰ تن رنگ و ضد زنگ نیاز است.

علیرغم همه تمهدیدات حفاظتی که صورت گرفته تاکنون تقریبا ۴۰۰ نفر با پرتاب خود از روی برج به زندگی‌شان خاتمه داده‌اند. اولین خودکشی از روی برج ایفل در روز ۱۵ ژوين سال ۱۹۸۹ صورت گرفت.

برج ایفل در روزهای بسیار داغ تابستان و گرم‌شدن سازه‌های فلزی آن بطور نا‌محسوسی تغییر شکل می‌دهد. آزمایش‌ها نشان می‌دهند که ابعاد برج تا ۱۸ سانتیمتر انبساط می‌یابد.

برای نورافشانی شبانه برج ایفل ۳۰۰ نورافکن و ۲۰ هزار لامپ نیاز است. حتی شب‌ها هم هزاران گردشگر در محوطه برج حضور دارند.

دقیقا معلوم نیست چند زوج در پای برج "بله" را از هم گرفته‌اند. اما آنچه که مشخص است اینکه در روز ۸ آوریل سال ۲۰۰۷ اریکا لابری، ۳۴ ساله اهل سانفرانسیسکو و سرباز سابق ارتش آمریکا با حضور دوستان نزدیک ‌به عقد برج ایفل درآمده است. هرچند این ازدواج رسما پذیرفته نشد اما او اجازه یافت نام خود را به "Erika La tour Eiffel" تغییر دهد.

کپی‌های بسیاری از برج ایفل در سراسر دنیا ساخته شده است. یکی از آن‌ها در توکیو قرار دارد که با ۳۳۳ متر ۹ متر از برج ایفل اصلی بلندتر است.

هتل – کازینو "پاریس" در لاس وگاس آمریکا نیز کپی دیگری از برج ایفل است که در سال ۱۹۹۹ افتتاح شد. در آغاز قرار بود این برج نیز بلند‌تر از ایفل شود، اما به‌خاطر نزدیکی به فرودگاه و احتمال برخورد هواپیماها به آن تنها مجوز ساخت برج ۱۶۵ متری به آن داده شد.