بازار داغ خرید و فروش مدرک تحصیلی؛ از سیکل تا دکترا
۱۳۹۴ اردیبهشت ۲, چهارشنبه
تنها علی کردان، وزیر کشور دولت احمدینژاد نبود که مدرک دکترایش جعلی از آب درآمد، بازار مدارک جعلی از سیکل تا دکترا این روزها در ایران بسیار داغ است.
به گزارش رسانه‌های داخل ایران، آگهی‌های فروش مدرک هرروز بیشتر از پیش به چشم می‌خورد؛ آگهی‌هایی برای فروش مدرک سیکل تا دکترا. به گزارش سایت تابناک، قیمت این مدارک نیز در آگهی‌ها منتشر می‌شود. این قیمت‌ها از یک میلیون تومان برای مدرک سیکل شروع شده و تا ۱۵ هزار دلار برای مدرک دکترا متغیر است.
بر اساس این گزارش مدارک بالای دانشگاهی با دلار قیمت‌گذاری می‌شود و در آگهی‌ها تاکید شده که بسته به این‌که مدرک تحصیلی متعلق به کدام دانشگاه باشد، قابل‌استعلام باشد یا خیر و حتی در برخی موارد ریز نمرات هم به آن اضافه شده باشد، قیمت آن بالا و پایین خواهد شد.
تابناک نوشته است: «برای مدرک لیسانس سه هزار دلار، برای خرید مدرک کارشناسی ارشد پنج هزار دلار و برای دکترا نیز ۱۵ هزار دلار گرفته می‌شود تا مدرک برای فرد از دانشگاه‌های مجازی مالزی یا حتی امریکا صادر شود. البته در برخی از مؤسسات هم بین خریدار و مؤسسه توافق می‌شود و مؤسسه فروش مدرک با سفته این تضمین را به خریدار می‌دهد که سازمان مربوطه متوجه جعلی بودن مدرک نشود.»
به گفته برخی کارشناسان خرید و فروش مدارک جعلی از این رو در ایران رواج پیدا کرده که مدرک‌گرایی روز به روز در جامعه بیشتر می‌شود. روزنامه ایران از قول یک کارشناس نوشته حتی کسانی که شغل و موقعیت اجتماعی مناسب و خوبی دارند اما فاقد مدرک دانشگاهی هستند، به دنبال گرفتن یک مدرک هستند تا بتوا‌نند موقعیت خود را بهتر و بیشتر تثبیت کنند.
این در حالی است که بر اساس قوانین ایران، جعل مدرک جرم محسوب شده و قابل مجازات است. طبق ماده ۵۳۰ قانون تعزیرات اسلامی، کسی که با آگاه بودن از جعلی بودن مدارک از آن استفاده کند، به ۲ ماه تا ۲سال حبس محکوم می‌شود.
بر اساس ماده ۵۲۷ این قانون نیز افرادی که مدارک تحصیلی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی داخل یا خارج از کشور اعم از مدرک فارغ‌التحصیلی، اشتغال به تحصیل یا ریز نمرات را جعل کنند یا آن را مورد استفاده قرار دهند، علاوه بر محکومیت حبس یک تا سه ساله، به جبران خسارت نیز محکوم می‌شوند.
گسترش "فساد علمی"
اسفند ماه سال گذشته، وبسایت خبری "فرارو" گزارش مفصلی از گسترش "فساد علمی" در ایران منتشر کرد. بر اساس این گزارش، پس از افشای سرقت‌های علمی چند استاد برجسته رشته فلسفه دانشگاه‌های معتبر کشور در ماه‌های گذشته، بحث گسترش فساد و تقلب علمی در مراکز دانشگاهی به موضوع و معضل بزرگ تبدیل شده است.
پیش از آن نیز در مهرماه، حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران در شورای عالی انقلاب فرهنگی، دستور برخورد با فروش پایان نامه و کپی متون علمی را صادر کرد.
روحانی با انتقاد از "پایان‌نامه فروشی" و یا "کپی برداری متون علمی" گفت: «شأن علمی کشور به هیچ وجه نباید زیر سئوال قرار گیرد. دستگاه‌های مرتبط باید برای مقابله با این گونه اقدامات فعال شوند.»
سایت فرارو در گزارش اسفندماه خود همچنین از گسترش خرید پایان‌نامه خبر داده بود. این سایت به تحقیق دکتر حسن حسینی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران اشاره کرده بود که توسط او و یکی از دانشجویانش تهیه شده و نشان می‌دهد که پدیده تقلب علمی در قالب پایان‌نامه نویسی و کارهای پژوهشی سال‌هاست در جامعه ایران گسترش یافته است.
این استاد دانشگاه به افزایش بی‌سابقه مراکز تهیه پایان‌نامه در تهران و شهرستان‌ها اشاره کرده و گفته بود: «در تهران و شهرستان‌ها موسسات مشاوره آموزشی و پژوهشی تاسیس شده‌اند که کار پژوهشی تولید می‌کنند. تا به حال ۲۶ مرکز مشاوره پژوهشی و آموزشی در حوالی میدان انقلاب شناسایی شده‌اند که در این تحقیق با آن‌ها گفت‌وگو شده است.»
حسن حسینی درباره دلایل روآوری به خرید پایان‌نامه به فرارو گفت: «یکی از دلایل این است که کلاس‌های دانشگاهی ما توان آموزش صحیح همه افراد را ندارند. اگر از این کلاس‌ها افرادی بیرون می‌آیند که توان تولید پایان‌نامه، پژوهش، پروپوزال (طرح تحقيق) و... را دارند، پس چرا بقیه افراد نمی‌توانند این‌کار را انجام بدهند؟»
بر اساس این پژوهش، پایان‌نامه مهندسی و فنی در مقطع کارشناسی ارشد ۴ تا ۱۰ میلیون و در مقطع دکترا ۱۲ تا ۱۷ میلیون تومان، پایان‌نامه پزشکی ۵ تا ۷ میلیون، پایان‌نامه دکترای علوم انسانی ۶ تا ۱۲ میلیون و مقالات "موسسه اطلاعات علمی" (ISI) از دو میلیون تومان به بالا قیمت دارند.