ایران و استراتژی جدید سیاست خارجی روسیه

صبح امروز ولادیمیر پوتین، نخست‌وزیر روسیه، تاکید کرد که روسیه باید تا سال ۲۰۱۵ قادر باشد، کمبود بودجه‌ی خود را جبران کند. وی در این راستا از هیئت دولت خواست، به برنامه‌ی دولت برای صرفه‌جویی‌های اساسی توجه بیشتری بخرج دهند.

دولت روسیه در آغاز سال گذشته‌ی میلادی اعلام کرده بود که به دلیل بحران اقتصادی جهانی با کمبود بودجه مواجه است. مقامات روسی از آن پس بارها به این موضوع اشاره کردند که روسیه باید برای بالابردن قدرت اقتصادی خود و مواجهه با بحران‌، به اقدامات جدیدی دست بزند.

دیمیتری مدودف، رئیس جمهور روسیه نیز در نوامبر سال گذشته تاکید کرد که روسیه برای حفظ قدرت اقتصادی خود در صحنه‌ی جهانی ناچار است، به فن‌آوری‌های جدید دست یابد. او سپس از وزارت امور خارجه خواست، در این رابطه برنامه‌ی راهبردی جدیدی تنظیم نماید. او گفت که در این راستا باید روسیه در روابط خارجی خود تجدیدنظر کند.

استراتژی جدید

روز سه‌شنبه‌ (۱۱ ماه مه/ ۲۱ اردیبهشت) "سند محرمانه‌ای" در سایت اینترنتی مجله‌ی "روسکی نیوزویک" منتشر شد که حاوی استراتژی جدید روسیه در زمینه‌ی سیاست خارجی بود. بر مبنای این سند، دولت روسیه قصد دارد از راه‌های گوناگون روابط خود را با غرب گسترش دهد. گفته می‌شود که امضاء قرارداد کاهش جنگ‌افزارهای اتمی با آمریکا نخستین گام مهم در این راستا بوده است. علاوه بر آن، روسیه مایل است که با اتحادیه اروپا نیز روابط خود را گسترش دهد و به سازمان تجارت جهانی راه یابد.

از سند استراتژی جدید چنین برمی‌آید که روسیه مصمم است، در وهله‌ی نخست با آمریکا و سپس با آلمان، فرانسه ایتالیا و اسپانیا روابط تنگتری برقرار کند. از جمله اقداماتی که باید در این مسیر صورت گیرند، حذف موانع قانونی برای جلب سرمایه‌گذاران غربی و واردات فن‌آوری‌های نوین به روسیه است.

تلاش‌های مسکو

یک روز پس از انتشار "سند استراتژی جدید"، نخستین دور گفت‌وگوی جدید مالی روسیه و آمریکا در محل خزانه‌داری آمریکا در واشنگتن برگزار شد. در این نشست زمینه‌های لازم برای حل بحران مالی و سیاست‌های مالی دو کشور مورد بررسی قرار گرفت. ریاست هیئت روسی را آلکسی ساواتیوگین، معاون وزیر دارایی این کشور به عهده داشت.

همزمان با نشست واشنگتن، دیمیتری مدودف، رئیس جمهور روسیه و رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه ۲۰ قرارداد امضا کردند. در یکی از این قراردادها روسیه خود را متعهد کرده است، تا سال ۲۰۱۷ نخستین نیروگاه اتمی ترکیه را آماده‌ی بهره‌برداری کند.

هزینه‌ی این نیروگاه ۴۸۰۰ مگاواتی حدود ۲۰ میلیارد دلار خواهد بود. به گفته‌ی مدودف، بدین ترتیب "فصل جدیدی از روابط دو کشور آغاز شده است.»

روسیه همچنین اعلام کرده است که در حال بررسی شرایط برای ایجاد تاسیسات اتمی در سوریه است.

به گفته‌ی کارشناسان، تمامی اقدامات اخیر روسیه برای بهبود وضعیت اقتصادی این کشور با موافقت ایالات متحده صورت گرفته است.

روابط روسیه و ایران

جمهوری اسلامی تاکنون می‌توانست در رابطه با تشدید تحریم‌ها علیه ایران بر روی "نه" روسیه که عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل است، حساب کند. اما اکنون با تعییر استراتژی جدید روسیه و نزدیکتر شدن آن به غرب، روابط این کشور با ایران تغییر خواهد کرد. با وجود اینکه ایران هنوز یکی از طرفداران پروپاقرص جنگ‌افزارها و تجهیزات اتمی روسیه است، به نظر می‌رسد که دولت روسیه دیگر به موضع پیشین خود در رابطه با برنامه‌ی اتمی ایران پایبند نیست.

رئیس جمهور این کشور در ماه‌های گذشته بارها به ایران هشدار داده است که باید موضع خود را در زمینه‌ی انرژی اتمی تغییر دهد.

مدودف روز ۱۵ آوریل (۲۶ فروردین) در بوئنس آیرس تاکید کرد که «امکان به‌وجود آمدن تحریم‌ها بنا به تصمیم شورای امنیت سازمان ملل متحد» را غیرممکن نمی داند.

او ضمن اشاره به اینکه «تحریم‌ها معمولا به خودی خود منجر به نتایجی مثبت نمی شوند» گفت: «متاسفانه در مدت اخیر ایران هیچ کاری نکرده است که گواه تغییر مواضع آن باشد».

FP/MM