انصار حزبالله؛ "غولی که از چراغ درآمده"
۱۳۹۳ شهریور ۲۴, دوشنبه
روز یک‌شنبه ۲۳ شهریور (۱۴ سپتامبر) دبیر کل انصار حزبالله در رسانههای رسمی کشور اعلام کرد که کار گشت‌های ارشادی این تشکل علیه "بدحجابی" از هفته آینده آغاز می‌شود. عبدالمجید محتشم از اجرای "تمام‌عیار" این طرح خبر داد و افزود که نیروهای عملیاتی انصار حزبالله برای اجرای آن "از خواهران، سه هزارنفر و از برادران تقریبا هزارنفر هستند".
عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور در یک موضع‌گیری فوری گفت: «هرگونه فعالیتی در زمینه امر به معروف و نهی از منکر بدون مجوز قانونی حتی اگر با نیت خیر انجام شود نقض قانون است.»
سخنگوی او نیز در تایید حرف‌های وزیر مصاحبه‌ای با روزنامه ایران انجام داد و تصریح کرد که "نقض قانون برای انجام امری که حس می‌شود تکلیف شرعی است، به هیچ وجه نه شرعی است و نه قانونی".
حسینعلی امیری به این موضوع هم اشاره کرد که چون در ایران حکومت اسلامی برقرار است، امر به معروف و نهی از منکر باید در چارچوب قوانین و مقررات این حکومت انجام گیرد.
امیری که خود سابقا دادستان بوده، تاکید میکند که برخوردهای قضایی با امر حجاب هیچ تاثیر عمقی و اعتقادی ندارد و تنها جوانان را "پرونده‌دار" میکند که عواقب اجتماعی و روانی بسیاری دارد.
سخنگوی وزارت کشور در مصاحبه خود آماری از برخوردهای صورت گرفته با "بدحجابی " ارائه داده و میگوید: «در سال ۱۳۹۲ به ۵۹۳ هزار و ۵۹۰ نفر تذکر داده شده که از این تعداد سه هزار و ۶۷۲ نفر به دستگاه قضایی معرفی شدند. باید دید چه خسارتی وارد کرده و تاثیر گذاری‌اش چه میزان بوده؟».
حسینعلی امیری همچنین گفته است: «در اینجا باید با صدای بلند بگویم که بد حجابی به معنای "بد عفافی" یا "بی عفافی" نیست. ما خانم‌های عفیف زیادی در جامعه داریم که ممکن است حجابشان کامل و مناسب نباشد.»
وی صحبت‌های اخیر رئیس جمهور را که گفته بود "فرهنگ با ون و پاسبان درست نمیشود"، نشانه‌ای بر این موضوع دانسته که گشت‌های ارشاد دیگر به سبک و سیاق قبلی کار نخواهند کرد.
محتشم: تندرو نیستم، سرعتم از لاک‌پشت هم کمتر است
کار موتوری‌های ارشاد‌کننده تا جایی بالا گرفته که صدای علی لاریجانی هم بلند شده و میگوید: «رفتارهای تندروها به عنوان امر به معروف و نهی از منکر را به عینه می‌بینیم، نگرانی ما از این رفتارهای غلط است. لازم است با توجه به بُعد اجتماعی، قضیه پیگیری بشود و باید تأمل عقلانی در حوزه اصلاحات دینی امری مستمر و فعال باشد.»
وی همچنین تاکید کرده که امر به معروف و نهی از منکر باید همراه با اصلاحات در جامعه پیش برود.
انصار حزبالله اما ساکت نمی‌نشیند. عبدالمجید محتشم اظهارات لاریجانی را به دلیل پست "سیاسی" او دانسته و آن را در حوزه فرنگی و اعتقادی رد کرده است. وی همچنین گفته است: «جهت اطلاع ایشان بنده که جلودار این جمع هستم سرعتم از لاک‌پشت هم کمتر است.»
محتشم سخنان وزیر کشور و سخنگوی او را نیز بی‌پاسخ نگذاشته و گفته است: «کارت و این‌جورچیزها برای کارهای حکومتی است. گرفتن و بردن، کار ما نیست. این مسائل از وظایف حکومتی است. ما تذکر زبانی می‌دهیم اما این تذکر حتما جدی و موثر خواهد بود. بهتر است کار عملیاتی ما آغاز شود تا شما ببینید ما چگونه عمل خواهیم کرد.»
به عبارت دیگر، رئیس انصار حزبالله گفته کار آنها آغاز خواهد شد؛ چه وزارت کشور موافق باشد و چه مخالف.
قانون چه میگوید؟
انصار حزبالله میگوید تذکر "لسانی" نیازی به مجوز ندارد؛ وزارت کشور اما مصر است که این کار باید با مجوز وزارت کشور و در چارچوب قانون صورت بگیرد. در این میان قانون چه میگوید؟
نعمت احمدی، وکیل و حقوقدان در این مورد به اصل هشتم قانون اساسی اشاره میکند که گفته: «امر به معروف و نهی از منکر وظیفهای است همگانی و متقابل برعهده مردم نسبت به یکدیگر، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت؛ شرایط و حدود و کیفیت آن را قانون معین میکند.»
به نظر نعمت احمدی بخش دوم این اصل تصریح کرده که حدود و ثغور"امر به معروف و نهی از منکر" باید توسط قانون تعیین شود. او به دویچه‌وله میگوید: «نمیشود هر کس یا مردم نسبت به مردم، یا مردم نسبت به دولت، دولت نسبت به مردم، بدون تعیین حدود قانونی اقدام کنند. لذا وقتی قانون اساسی به صراحت میگوید شرایط و حدود و کیفیت آن را قانون معین میکند، حزبالله کمی کم لطفی میکند. باید به قانون توجه کنند و این امور هم مربوط به وزارت کشور و مجموعهی ضابطینی است که زیرمجموعهشان هستند و باید با دستور مقام قضایی صورت بگیرد.»
این حقوقدان همچنین بر این نکته تکید دارد که اصولا باید "منکر" تعریف شود و تعریف آن هم بر عهده قانونگذار است و هر شخصی نمی‌تواند برداشت خودش از منکر را اصل قرار دهد.
نعمت احمدی میگوید: «در جامعهای که در آن پارلمانتاریسم را پذیرفتهایم، پارلمان داریم، قانون داریم و تعریف هر یک از مجموعهها را داریم، اولیتر این است که همه تابع قانون باشیم تا بهتر عمل کنیم.»
پشت انصار حزبالله به کجا گرم است؟
در جایی که از دید یک حقوقدان، قانون صراحتا مشخص کرده که حتی "تذکر لسانی" هم باید با نظر قانونگزار باشد، اصرار انصار حزبالله بر ادامه این "بی‌قانونی" از کجا نشأت می‌گیرد؟
مهدی مهدوی آزاد، روزنامهنگار مقیم آلمان این گروه را دارای سه ضلع نظامی-امنیتی، عقیدتی و سیاسی می‌داند که در کنار هم آن را هدایت و حمایت می‌کنند. به نظر این روزنامهنگار، چهره‌های شاخص ضلع نظامی امنیتی انصار حزبالله سردار جعفری در سپاه پاسداران، سردار نقدی در بسیج و سردار رادان در نیروی انتظامی هستند.
اشخاصی مانند آملی لاریجانی و محسنی اژه‌ای در قوه قضائیه نیز به زعم مهدی مهدوی آزاد "نوعی مصونیت آهنین" برای این گروه ایجاد کرده‌اند.
شاخه فکری و عقیدتی انصار حزبالله از دید مهدی مهدوی آزاد ازکسانی چون مصباح یزدی و نوری همدانی تغذیه می‌شود که او آنها را "مروجان طالبانی شیعه" می‌نامد. افرادی چون آیت‌الله جنتی نیز در ساختار قدرت این گروه را حمایت می‌کنند.
ضلع سیاسی انصار حزبالله به نظر مهدوی آزاد طرفداران احمدی‌نژاد هستند که "با تبلیغات و سایتهای رسانهای، رسانههای حامی حزب الله را حمایت می‌کنند".
او در مورد حمایت آیت‌الله خامنهای از این گروه میگوید: «تصور نمیکنم آیت‌الله خامنهای دستور مستقیمی داده باشد. اما تردیدی ندارم از اعمال آنها مطلع است و از آن حمایت میکند.»
مهدی مهدوی آزاد نتیجه می‌گیرد: «اگر ما بخواهیم دقیقتر نگاه کنیم، تقریباً به غیر از دولت (مهم نیست که رئیس جمهور چه کسیست) تمامی ارکان جمهوری اسلامی در اختیار این گروه است».
و شاید به همین دلیل است که این روزنامهنگار چندان خوشبین نیست که دولت بتواند فعالیت‌های انصار حزبالله را مهار کند. او میگوید: «اگر به سابقه تاریخی نگاه کنیم، انصار حزبالله همیشه مصونیت آهنین داشتهاند. به تحولات هشت سال آقای احمدی‌نژاد اگر فکر کنید، این مصونیت بسیار بیشتر شد و الان انصار حزبالله یک غولیست که از چراغ درآمده، مثل سپاه پاسداران. با این چشمانداز اگر نگاه کنیم، دولت چندان موفق نخواهد بود. اما به گمانم دولت سعی میکند با مقاومتهایی که الان این روزها وزارت کشور انجام میدهد، حجم عملیاتی این گروه را کم کند، میدان مانورشان را کمتر کند تا بتواند در چانهزنیها از آن استفاده کند. من تصور نمیکنم دولت به راحتی بتواند این گروه را از حوزه کنشگری سیاسی در ایران خارج کند.»
شاید حق با دبیرکل انصار حزبالله باشد که میگوید باید صبر کرد تا "کار عملیاتی" آنها آغاز شود و بعد دید کدام گروه پیروز میدان خواهد بود.