افزایش بودجه‌ی نظامی-امنیتی و حوزوی کشور

بودجه سال آینده ایران در شرایطی در مجلس مورد بررسی قرار می‌گیرد که امکان نظردهی درباره‌ی آن در رسانه‌های داخلی به شدت محدود شده است. استادان اقتصاد، که در دوره‌ی ریاست احمدی‌نژاد کوشش کردند خطاها در بودجه‌بندی و هدایت اقتصادی کشور را به دولت تذکر دهند، دیگر مهر سکوت بر لب نهاده‌اند. دیگر ظاهرا کسی به لایحه‌ی بودجه‌‌ی سال آینده اعتنایی ندارد، لایحه‌ای که یک نماینده‌ی مجلس از فراکسیون اقلیت در مورد آن گفته است در سیاق برنامه‌ریزی نیست و از آن رو نمی‌توان آن را اصلاح کرد.

بودجه‌ی "فرهنگ"

میزان بودجه سال ۱۳۸۹ بر اساس لایحه بودجه که در تاریخ ۴ بهمن به مجلس داده شد، ۳۶۸ هزار میلیارد تومان (معادل ۳۶۸ میلیارد دلار) است که نسبت به بودجه‌ی اعلام‌شده‌ی سال جاری حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان (۹۰ میلیارد دلار) یعنی حدود ۳۰ درصد افزایش نشان می دهد.

احمدی‌نژاد در روز ارایه‌ی لایحه‌ی بودجه به مجلس بخش فرهنگ را از مهمترین مختصات بودجه سال آینده خواند و گفت: «اساس حرکت ملت ایران و انقلاب اسلامی، حرکتی فرهنگی است.»

او در توضیح بیشتر توجه به فرهنگ گفت: «علاوه بر بودجه های معمول بخش فرهنگ که در سال ۸۸ به حدود ۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بالغ می شود، ۱۵۰۰ میلیارد تومان به بخش فرهنگ اختصاص داده شد که ۹۰۰ میلیارد تومان آن برای کارهای نرم افزاری فرهنگ و توسعه تولید و محتوای فرهنگی و ۶۰۰ میلیارد تومان هم برای زیرساخت های فرهنگی اختصاص می یابد.»

آنچه «کارهای نرم‌افزاری فرهنگ» خوانده می‌شود، بایستی جزو بودجه‌ی نظامی گذاشته شود، زیرا به گفته‌ی صریح مسئولان عهده‌ی پیشبرد این امر بر عهده‌ی بسیج است که زیر فرماندهی سپاه پاسداران قرار دارد.

به بسیج هم از طریق بودجه‌ی نظامی پول تزریق می‌شود، هم از طریق بودجه‌هایی که به نهادهای ظاهرا فرهنگی اختصاص داده شده است. دانشگاه امام صادق، که دانشگاه «تربیت رجال» برای اشتغال در وزارت کشور و وزارت خارجه و نهادهای نظامی و امنیتی است نیز به عنوان نهاد فرهنگی منظور شده است.

"حوزه‌ی علمیه" به شکل‌های مختلفی از دولت پول می‌گیرد. در بودجه‌ی سال آینده این دریافتی‌های روحانیان چشمگیر هستند:

سازمان تبلیغات ۳۷ میلیارد تومان،

دفتر تبلیغات حوزه علمیه ۴۷ میلیارد تومان،

شورای عالی حوزه علمیه ۱۹۱ میلیارد تومان،

مرکز خدمات حوزه علمیه ۱۱۴ میلیارد تومان،

شورای عالی حوزه ۶ میلیارد تومان.

اکثر دریافت‌کنندگان بودجه در جدول «کمک به اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی موضوع جزء ردیف ۵۴۰۰۰۰» نیز تشکل‌های تبلیغاتی و حوزوی هستند. از جمله‌ی آنهایند: بنیاد فرهنگی مولانا، مؤسسه بصیرت، مجمع عالی حمت اسلامیسی، ترجمان وحی، پرتو ثقلین، مؤسسه علوم و معارف اسلامی نور، مؤسسه‌ی مسباح الهدی، مؤسسه‌ی سفینة النجاة.

«کمک به کانون نویسندگان قم» هم یکی از اقلام بودجه‌ی سال آینده را تشکیل می‌دهد.

بودجه نظامی و امنیتی

مجموع بودجه‌ی علنی نهادهای نظامی از ۱۱ هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۸۸به ۱۴ هزار و ۷۵۳ میلیارد تومان در سال ۱۳۸۹ افزایش یافته است. نهادهای نظامی و امنیتی معمولا دارای یک بودجه‌ی مخفی نیز هستند.

بودجه پیشنهادی برای سپاه پاسداران از ۴ هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۸۸ با ۲۰ درصد افزایش معادل ۹۷۵ میلیارد تومان به ۵ هزار و ۸۲۵ میلیارد تومان در سال ۸۹ افزایش یافته است.

وزارت دفاع نیز سال آینده بودجه‌ی بیشتری دریافت می‌کند. در مجموع بودجه نهادهای نظامی بیشترین افزایش بودجه از آن وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است. بودجه این وزارتخانه با حدود ۵۰ درصد افزایش از ۴ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان در سال ۸۸ به حدود ۶ هزار و ۷۲۵ میلیارد تومان در سال ۸۹ افزایش یافته است. بودجه ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز از ۱۸۰۰ میلیارد تومان به ۲ هزار و ۲۱۳ میلیارد تومان افزایش یافته است.

در میان نیروهای امنیتی و نظامی تنها بودجه‌ی نیروی انتظامی است که چندان افزایشی نداشته است.

سازمان انرژی اتمی نیز که اساسا زیر کنترل نهادهای نظامی و امنیتی است، سال آینده بودجه‌ی بیشتری دریافت می‌کند. سهم این سازمان حدود ۳۷۷ میلیارد تومان است که حدود ۴۰ درصد از بودجه وزارت صنایع و معادن بیشتر است.

RN/FV