اعتراض وزارت خارجه به اعدام یک ایرانی در عربستان
۱۳۹۳ شهریور ۲۱, جمعه
حسن قشقاوی٬ معاون وزارت امور خارجه ایران روز جمعه (۱۱ شهریور٬ ۱۲ سپتامبر) در واکنش به اعدام یکی از شهروندان ایرانی در عربستان به جرم قاچاق مواد مخدر٬ اعلام کرد که حکم صادرشده را قابل قبول نمی‌داند و به همین خاطر در غیاب سفیر این کشور٬ کاردار عربستان در تهران را برای ارائه توضیحات پیرامون این موضوع به وزارت خارجه فرا خوانده است.
به گفته آقای قشقاوی اجرای این حکم اعدام فقط مربوط به تبعه ایرانی نیست و در ماه‌های اخیر ۳۷ تبعه خارجی اعدام شدند که یکی از آنان ایرانی بود. مقامات عربستان می‌گویند این حکم در روندی قضایی مشابه ایران که در آن قاچاق‌چیان مواد مخدر به اعدام محکوم می‌شوند صادر و اجرا شده و ربطی به روابط سیاسی ایران و عربستان ندارد٬ اما وزارت خارجه ایران این استدلال‌ها را نمی‌پذیرد.
حق نادیده گرفته شده سفارت ایران
آقای قشقاوی در این باره گفت: «برخورد با یک تبعه خارجی در هر حال آثار سیاسی دارد، هیچ دولتی هم نمی‌تواند ادعا کند اعدام تبعه خارجی مانند شهروند کشورش تلقی می‌شود؛ خیلی از ایرانی‌ها اکنون در برخی کشورها ممکن است به اعدام محکوم شده باشند، اما این احکام اجرا نمی‌شود.»
به گفته او ایران در موارد مشابه «به احترام روابط دوجانبه» از اجرای حکم اعدام اتباع خارجی خودداری می‌کند و گذشته از این اگر عربستان مایل به تعامل با همسایه‌ها برای تقابل با داعش و تروریسم و مقابله با بی‌ثباتی در منطقه است٬ نباید دست به چنین اقداماتی بزند.
برخلاف ادعای آقای قشقاوی، تاکنون ده‌ها افغان به جرم قاچاق مواد مخدر بدون اطلاع دیپلمات‌های این کشور در ایران اعدام شده‌اند. در آخرین مورد، آویل امسال ۴ افغان در شهر اصفهان به چوبه‌دار سپرده شدند و وزارت خارجه افغانستان به این موضوع اعتراض کرد. در فوریه سال ۲۰۱۳ نیز اجساد ۵ شهروند افغانستان که در ایران اعدام شده بودند، تسلیم وزارت خارجه این کشور شد. جمهوری اسلامی تاکنون به اعتراض‌های وزارت‌خارجه افغانستان اعتنائی نکرده است.
سابقه اعدام ایرانیان در عربستان
اعدام شهروندان ایرانی در عربستان در سال‌های گذشته هم رخ داده است. وزارت خارجه ایران می‌گوید طبق کنوانسیون وین باید سفارتخانه کشورها در فرآیند دادرسی در کشورهای دیگر حضور داشته باشند٬ «نه این‌که دور از چشم حامی کنسولی کسی را اعدام کنند.»
حسن قشقاوی وعده داد که وزارت خارجه ایران نهایت تلاش خود را برای جلو‌گیری از اعدام دیگر شهروندان ایرانی محکوم به اعدام در عربستان خواهد کرد و به تاکید گفت که چون وزارت خارجه از آغاز دادگاه در فرآیند دادرسی مشارکتی نداشته٬ احکام و اتهامات این افراد را نمی‌پذیرد. به گفته او «بسیاری از این افراد ماهی‌گیران ساده‌اند که با تله‌گذاری بازداشت شده‌اند.»
ایران و عربستان هر دو از کشورهایی هستند که به خاطر کثرت مجازات اعدام٬ همواره در معرض انتقادات سازمان‌های ناظر حقوق بشر بوده‌اند. به گزارش سازمان عفو بین‌الملل٬ در سال ۲۰۱۳ ایران با ۳۶۹ مورد و عربستان سعودی با ۷۹ مورد اعدام٬ پس از چین در جایگاه‌های دوم و چهارم رده‌بندی اعدام در جهان قرار گرفتند.
بدون در نظر گرفتن چین که بالاترین رقم اعدام در دنیا را دارد، ۸۰ درصد اعدام‌های دنیا در سال ۲۰۱۳ در سه کشور ایران، عراق و عربستان سعودی انجام شده است.