آلمان: باز هم پیروزی ’اصل برائت‘

دادگاه نگهبان قانون اساسی آلمان، در پرونده‌ی اسکن شماره‌ی خودروهای شخصی، رأی خود را به نفع شهروندان صادر کرد. ماجرا از این قرار است که پلیس آلمان بر اساس اختیارات قانونی خود، اقدام به اسکن شماره‌ی خودروها می‌کند. سپس این اطلاعات برای تشخیص تخلفات احتمالی، پردازش می‌شوند. فرایندی ساده که شاید نظر بسیاری را اصلاً به خود جلب نکند.

کار اما زمانی بالا گرفت که سه نفر شهروند آلمانی، ثبت شماره‌ی خودروی خود توسط دستگاه‌های پلیس را مخالف "اصل برائت" خوانده و شکایت به دادگاه بردند. بیان ساده‌ای از اصل برائت که از اصول اساسی قوانین مربوط به آزادی‌های فردی است، چنین است: «همه خوبند، مگر خلاف آن ثابت شود» .

بر اساس قوانین آلمان، اطلاعات هر فرد، به خود او تعلق دارد و هرگونه استفاده از آنها دخالت در حیطه‌ی آزادی‌های فردی آن شخص محسوب می‌شود. دادگاه نگهبان قانون اساسی آلمان نیز پس از بررسی شکایت سه شهروند، تأکید کرد که اسکن شماره‌ی خودروها مخالف اصل برائت است.

حکم این مرجع قضایی تأکید می‌کند که پلیس برای استفاده از اطلاعات افراد باید پیرو قوانین مشخص باشد. قوانین فعلی که پلیس آلمان بر اساس آنها دست به اسکن شماره‌ی خودروها می‌زند، با داشتن ابهام و روشن نبودن حدود، ممکن است به‌صورت دیگری تفسیر شوند و موجبات سوءاستفاده از اطلاعات شخصی افراد را فراهم آورند. این‌که اطلاعات به‌دست آمده دقیقاً برای چه اهدافی مورد استفاده قرار می‌گیرند و تا چه زمانی در بایگانی پلیس باقی می‌مانند ، از جمله مواردی هستند که باید توسط قانون‌گذار مشخص شود.

دادگاه قانون اساسی آلمان چندی پیش نیز تفتیش رایانه‌های شخصی شهروندان آلمان را با استدلالی مشابه رد کرده بود. وزارت کشور آلمان، مبتکر طرح تفتیش رایانه‌های شخصی برای مقابله با اقدامات خرابکارانه و تروریستی بود که با مخالفت گسترده‌ی افکار عمومی آلمان روبه‌رو شد.