چهارشنبه سوری؛ شب سانحه و آماده‌باش
۱۳۹۷ اسفند ۲۸, سه‌شنبه
سنت چهارشنبه سوری در ایران سال‌هاست با رویکردهای خطرناک و هیجان‌های کنترل نشده همراه می‌شود. انفجار مواد محترقه، آتش‌سوزی یا تصادف، کشته و مجروح به جا می‌گذارد و شادی به ماتم تبدیل می‌شود.
در پنج سال گذشته دستکم ۲۵ نفر جان خود را در ترقه‌بازی و آتشبازی چهارشنبه‌سوری از دست داده‌اند. بیشترین آسیب‌ها به سال ۱۳۹۵ مربوط می‌شود: ۹ کشته و ۳۴۰ مصدوم.
در سال ۹۶ تعداد رسمی کشته‌ها ۶ نفر و شمار مصدومان ۴۵۶ نفر اعلام شد.
سخنگوی سازمان اورژانس ایران اعلام کرده که ۵۰۰ نفر از نیروهای عملیاتی این سازمان در قالب ۱۹۷ اکیپ برای شب چهارشنبه سوری در تهران در حالت آماده باش هستند. مرکز هدایت عملیات و بحران وزارت بهداشت نیز خود را برای این شب آماده کرده است. این آماده باش در کلان‌شهرهای دیگر ایران نیز برقرار خواهد بود.
نیروهای انتظامی و امدادی هم از صبح سه‌شنبه ۲۸ اسفند برای مواجهه با سوانح احتمالی در میدان‌های تهران و سایر شهرها مستقر شدهاند.
سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران هم پنج هزار نیروی عملیاتی را در هزار نقطه پایتخت مستقر کرده است. سخنگوی اورژانس تهران توصیه کرده که شب چهارشنبه سوری مردم زودتر به خانه‌ها برگردند و از معابر اصلی استفاده کنند تا خطر مواجهه با سوانح ناشی از مواد محترقه را کاهش دهند.
از جمله توصیه‌های ایمنی به مردم این است که برای پیشگیری از پرتاب موشک، فشفشه و سایر مواد آتش‌زا به داخل منازل از باز گذاشتن پنجره ها در چهارشنبه سوری خودداری کنند و مراقب باشند وسایل قابل اشتعال در بالکن و پشت بام نباشد: «زیرا سقوط مواد آتش‌زای پرتاب شده مثل فشفشه، بالن، دارت و... بر روی آنها موجب آتش‌سوزی خواهد شد.»
از والدین هم خواسته شده که دقت کنند بچه‌ها در زیرزمین یا جایی از خانه مواد محترقه مخفی و انبار نکنند. توصیه‌ها و هشدارها در حالی اعلام می‌شوند که از نظر قانونی تولید و خرید و فروش مواد محترقه ممنوع است.
بالاتر از خطر
در شب چهارشنبه سوری بعضی افراد برای ایجاد هیجان بیشتر سیلندر گاز از بلندی پرتاب می‌کنند یا از ترقه‌ها و سه راهی دست‌ساز استفاده می‌کنند که بی‌شباهت با نارنجک نیستند.
یک روان‌پزشک به خبرگزاری ایسنا می‌گوید افزایش رفتارهای پرخطر ناشی از "کاهش یکپارچگی اجتماعی" است.
غلامرضا ترابی مسائلی مانند مدرنیته، مهاجرت از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ و تشکیل خرده فرهنگ‌ها، شکاف طبقاتی یا مشکلات مالی را از عوامل کاهش "یکپارچگی اجتماعی" می‌خواند و می‌گوید: «متأسفانه شاهد کاهش یکپارچگی اجتماعی هستیم و به همین دلیل رفتارهای پرخطر نیز افزایش پیدا کرده است.»
او تاکید می‌کند که جوان‌ها و نوجوان‌ها آمادگی بیشتری برای ماجراجویی و رفتارهای خطرناک دارند: «نوجوانان ما در دوران بلوغ و نوجوانی، ناگهان احساس می‌کنند که در جامعه رها شدهاند. این افراد ممکن است گیج و مضطرب شوند، بنابراین برای یافتن جایگاه جدید خود ممکن است دست به رفتارهای پرخطر بزنند تا بتوانند خود را پیدا کنند. در واقع نوجوانان ما مناسک عبور مناسبی برای ورود از خانه به جامعه ندارند، لذا خودشان با انجام اعمال پرخطر سعی می‌کنند این گذار را به سرانجام برسانند.»
نخستین مصدوم چهارشنبه سوری ۹۷ یک سرباز وظیفه است که در محدوده یک کلانتری مورد اصابت مواد محترقه دست‌ساز قرار گرفت. رسانه‌های داخلی ایران فیلمی را از این سرباز با پای زخمی در بیمارستان منتشر کرده‌اند. سانحه در محوطه بیرونی کلانتری ۱۴۹ امام‌زاده حسن تهران روی داده و پلیس می‌گوید عاملان این اقدام را شناسایی کرده است.