۷ ژوئیه ۱۹۷۳: پدر نظریه انتقادی

ماکس هورکهایمر (Max Horkheimer) در نزدیکی اشتوتگارت زاده شد. پدرش صاحب یک کارخانه بزرگ پارچه‌بافی بود و نخست او را وارث اصلی خود قرار داد.

اما ماکس جوان به مارکسیسم و جنبش چپ گرایش داشت و افزون بر این عاشق منشی پدرش شده بود. اختلاف خانوادگی چنان بالا گرفت که پدرش او را از ارث محروم کرد.

۲۱ ساله بود که به دانشگاه فرانکفورت رفت و در عرض سه سال روان‌شناسی و فلسفه خواند و رساله دکترایش را درباره ایمانوئل کانت نوشت.

۲۴ ساله بود که با همکاران و هم‌فکرانش آدورنو، مارکوزه، اریش فروم و دیگران سرپرستی "موسسه پژوهش‌های اجتماعی" را در دانشگاه فرانکفورت بر عهده گرفت و پایه‌های تئوری انتقادی" و "مکتب فرانکفورت" را ریخت که بر اساس فلسفه عملی بر آن است که جامعه را به سمت و سویی تغییر دهد که در آن استقلال انسان‌ها تقویت شود.

به منظور این تغییر باید روان‌شناسان، فیلسوفان، اقتصاددانان، پزشکان و جامعه‌شناسان گرد هم آیند و در اینباره با یکدیگر همکاری کنند.

هورکهایمر پیش از روی کار آمدن نازی‌ها رئیس دانشکده علوم اجتماعی فرانکفورت بود. او توانست پیش از فرار از دست نازی‌ها "موسسه پژوهش‌های اجتماعی" را به نیویورک منتقل کند.

در آنجا او به همراه تئودور آدورنو برجسته‌ترین اثر تئوریک خود را نوشت که با عنوان "دیالکتیک روشنگری" به فارسی ترجمه شده است.

هورکهایمر پس از برقراری دموکراسی در آلمان به فرانکفورت بازگشت و موسسه پژوهش‌ها را دوباره در دانشگاه فرانکفورت گشود. او را بر پایه نظریه انتقادیش می‌توان یکی از پدران جنبش دانشجویی آخر دهه ۱۹۶۰ دانست هرچند او بعدها از رفتار تحریک‌آمیز و شورش‌گرانه دانشجویان سرخورده شد.

ماکس هورکهایمر در ۷۵ سالگی در جنوب آلمان درگذشت.