1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۲ مارس ۱۸۳۶: خاور‌شناس ماندگار

اسکندر آبادی۱۳۹۴ اسفند ۱۲, چهارشنبه

۲ مارس ۱۸۳۶: ۱۸۰ سال پیش در چنین روزی تئودور نولدکه در شهر هاربورگ که هم اکنون محله‌ای از بندر هامبورگ است، ‌زاده شد. همه روزه در این بخش یکی از شخصیت‌ها یا رویدادهای مهم سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی آلمان را معرفی می‌کنیم.

https://p.dw.com/p/1I56v
عکس: Public Domain

نولدکه (Nöldeke) در گوتینگن و برلین تحصیل کرد و برای تکمیل دانش خود در زبان‌های سامی و آریایی به دانشگاه‌های وین و لایدن در جنوب هلند رفت.

عشق و علاقه او به رشته‌اش چنان بود که در ۲۵ سالگی در دانشگاه گوتینگن به تدریس پرداخت و چندی پس از آن به عنوان استاد خاور‌شناسی به دانشگاه معتبر استراسبورگ راه یافت و تا ۷۰ سالگی در آنجا تدریس کرد.

آثار تحقیقی نولدکه از ماندگار‌ترین کتاب‌ها در رشته خاور‌شناسی به شمار می‌روند. از جمله این آثار "تاریخ قرآن" در سه جلد است که کتاب مقدس مسلمانان را به شیوه پژوهشی تاریخی بررسی کرده و برای نمونه آیات قرآن را به ترتیب نزول آن‌ها مرتب کرده و از این راه پس‌زمینه شرایط آن روزگار را نیز توضیح داده است.

این کتاب هنوز به زبان فارسی برگردانده نشده و ترجمه عربی آن هم در برخی کشور‌ها ممنوع اعلام شده است.

تئودور نولدکه به زبان فارسی تسلط داشت و در ترجمه و نشر "تاریخ طبری" شرکت فعال داشت و به ویژه بخش دوره ساسانیان را به آلمانی ترجمه کرد.

از دیگر آثار ماندگار نولدکه، "حماسه ملی ایران" است که بزرگ علوی ترجمه کرده و در سال ۱۳۲۷ خورشیدی در تهران به چاپ رسیده و پژوهشگر در آن هنر حماسه‌سرایی به ویژه در شاهنامه فردوسی را بررسی کرده است.

سعید نفیسی در پیشگفتار این کتاب به لغزش‌هایی در اثر نولدکه اشاره دارد، اما باز تأکید می‌کند: «این کتاب بهترین و معتبر‌ترین مجموعه تحقیقاتی است که خاور‌شناسان اروپایی تا سی سال پیش (یعنی تا سال ۱۳۰۰ خورشیدی) در باره فردوسی و شاهکار جاودانه او کرده‌اند. در آن زمان هنوز دانشمندان ایران راه و روش جدید را درست فرا نگرفته و در این کار ورزیده و آزموده نشده بودند.»

نولدکه عضو چندین آکادمی علمی و پژوهشی بود و در ترویج خاور‌شناسی در اروپا نقش برجسته‌ای ایفا کرد.

تئودور نولدکه در ۸۴ سالگی در شهر کارلسروهه درگذشت.