1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۲۶ مه ۱۹۷۶: اندیشمندی بلندپایه که در "فکر هدایت رهبر" بود

اسکندر آبادی۱۳۹۵ خرداد ۶, پنجشنبه

۲۶ مه ۱۹۷۶: ۴۰ سال پیش در چنین روزی مارتین هایدگر فیلسوف آلمانی در فرایبورگ درگذشت. همه روزه در این بخش یکی از شخصیت‌ها یا رویدادهای مهم سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی آلمان را معرفی می‌کنیم.

https://p.dw.com/p/1IuJz
Martin Heidegger um 1950
عکس: picture-alliance /akg-images

پدر مارتین هایدگر (Martin Heidegger) خادم کلیسا بود. او در ۲۶ سپتامبر ۱۸۸۹ به دنیا آمد و در خانواده تنگدستی رشد کرد و تنها به کمک کلیسا توانست به مدرسه و دانشگاه برود تا کشیش شود. در دانشگاه اما بیشتر وقت خود را در کلاس‌های درس استاد یهودی‌تبار فلسفه ادموند هوسرل (Edmund Husserl) می‌گذراند و از او می‌آموخت.

۲۴ ساله بود که دکترای فلسفه گرفت و دو سال بعد تدریس در دانشگاه‌های گوناگون از جمله ماربورگ و فرایبورگ را آغاز کرد.

در ۲۸ سالگی با الفریده پتری (Elfride Petri) که به شدت یهودی‌ستیز بود و آگاهان او را در رفتار هایدگر نسبت به یهودی‌تباران بی‌تأثیر نمی‌دانند، ازدواج کرد.

۳۶ ساله بود که با دانشجوی ۱۹ ساله‌اش هانا آرنت (Hannah Arendt) روابط عاشقانه پنهانی داشت.

۳۸ ساله بود که برجسته‌ترین و بلندآوازه‌ترین کتاب فلسفه دوره خود و شاید عصر حاضر را زیر عنوان "هستی و زمان" نوشت و در آن به کنکاش پیرامون پرسشی پرداخت که پیش از او ژرف‌کاوی نشده بود: "هستی چیست و هدف و معنای آن کدام است؟"

هایدگر در این کتاب پیچیده می‌گوید که هدف و معنای هستی چیزی جز زمان یا به عبارت بهتر ناپایداری نیست هرچند زمان خود معنا و هدفی در بر نداشته باشد.

هایدگر همچنین در آثار دیگر خود درباره خطر "غارت منابع طبیعی از سوی انسان" هشدار می‌داد و پیش‌بینی می‌کرد به جای اینکه انسان بر طبیعت و تکنیک مسلط شود، تکنیک او را تحت تسلط قرار دهد.

این فیلسوف بزرگ، ۴۴ ساله بود که در اوج کارش به یهودی‌تباران و حتی به استاد و همچنین معشوق خود پشت کرد و به نازی‌ها روی آورد. عضو حزب آن‌ها شد و ریاست دانشگاه را بر اساس اصول حکومت هیتلری پذیرفت. از این بدتر هایدگر هرگز به این خطای بزرگ و عمل ضد انسانی خود اعتراف نکرد چه رسد به این که اظهار پشیمانی کرده باشد.

مارتین هایدگر در ۸۶ سالگی در جنوب آلمان درگذشت.