1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۲۲ اوت ۱۹۲۸: جنجالی‌ترين آهنگساز آلمان

اسکندر آبادی۱۳۹۵ شهریور ۱, دوشنبه

۲۲ اوت ۱۹۲۸: ۸۸ سال پيش در چنين روزی كارل‌ هاينس اشتوكهاوزن در روستای مودراد در نزديكی كلن زاده شد. اشتوكهاوزن در سال ۱۳۵۱ در ششمين جشن هنر شيراز يكی از آثار جنجالی‌اش را به اجرا گذاشته بود.

https://p.dw.com/p/1JmAN
عکس: picture-alliance/akg-images/M. Kalter

كارل‌ هاينس اشتوكهاوزن (Karlheinz Stockhausen) پدرش را در جنگ دوم جهانی از دست داد و مادرش هم قربانی نازی‌ها شد. او با وجود تنگدستی توانست به دانشكده موسيقی شهر كلن راه يابد و ۲۳ ساله بود كه تحصيل در رشته‌های پيانو، موسيقی‌شناسی و فلسفه را به پايان رساند.

اشتوكهاوزن كه پيش‌تر هم چند اثر برای كُرهای گوناگون و اركسترهای كوچک ساخته بود، پس از پايان تحصيل، نخستين اثر تجربی و جنجالی خود را در سبک "موسيقی مسلسل" (Serial Music) ساخت كه از موسيقی ۱۲ تونيک مايه می‌گيرد. در اين سبک موسيقی قاعده‌ها و قانون‌های تاكنونی حذف می‌شوند و آهنگساز دست خود را برای ايجاد صداهای هرچند غريب باز می‌گذارد.

اشتوكهاوزن پس از اجرای اين اثر جنجالی كه تنها به گوش شنوندگان نوگرا جالب می‌آمد، به موسيقی الكترونيک روی آورد و در اين زمينه تمام قوانين تاكنونی را در آهنگسازی ناديده گرفت.

او در يک گفت‌وگوی راديويی با دويچه‌وله گفته بود: «آهنگسازان تاكنونی مجبورند آثار خود را با نوع سازها، طرز نواختن هر يک از آنها و توان نوازندگان تنظيم كنند. من اما می‌خواهم موسيقی‌، ترجمان والاترين صداها يا نداهای بشريت باشد و اين تنها با صوت‌های الكترونيكی امكانپذير است.»

اشتوكهاوزن در سال ۱۳۵۱ (۱۹۷۲) در ششمين جشن هنر شيراز يكی از آثار جنجاليش را به اجرا گذاشت و در آنجا هم با واكنش منفی روبه‌رو شد.

با اين‌همه او كه به حق، پدر موسيقی تكنو شمرده شده، هردم شيوه‌های نوتر و نا آشناتری در اجرا و ساخت آثار موسيقی را به آزمايش می‌گذاشت.

غريب‌ترين اثر او "نور" (Licht) نام دارد كه يک اپرای ۲۹ ساعته در هفت صحنه است كه هركدام نماد يک روز هفته هستند و آهنگساز آن را طی ۳۰ سال ساخت و تازه در ۷۵ سالگی به پايان رساند.

كارلهاينس اشتوكهاوزن در ۷۹ سالگی در غرب آلمان درگذشت.