واکنش رسانه‌های ایران به صحبت‌های مرسی در تهران
۱۳۹۱ شهریور ۱۰, جمعه
محمد مرسی، رئیس‌جمهور مصر اولین مقام سیاسی بلندپایه‌ی مصری است که بعد از ۳۳ سال که از انقلاب اسلامی می‌گذرد، به ایران سفر و در نشست سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد شرکت کرد. مرسی در این نشست با اظهارات خود که کاملا برخلاف سیاست رسمی جمهوری اسلامی ایران است، حیرت بسیاری از ناظران را برانگیخت.
در شرایطی که چندی پیش مقامات جمهوری اسلامی ایران بار دیگر از برگزاری نماز جماعت مسلمانان اهل تسنن در تهران ممانعت به عمل آوردند، مرسی صحبت‌های خود را با درود به خلفای راشدین (ابوبکر، عمر، عثمان و علی) آغاز کرد.
مرسی رژیم سوریه را "سرکوبگر" و "فاقد مشروعیت مردمی" خواند و گفت چنین نظامی باید از بین برود. هیات شرکت‌کننده سوریه در اعتراض به این اظهارات صریح رئیس‌جمهور مصر، سالن نشست را ترک کرد.
مترجم‌های رسمی حاضر در کنفرانس و صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در اقدامی خلاف مقررات و اصول روزنامه‌نگاری و عرف بین‌المللی، صحبت‌های محمد مرسی را تحریف و وانمود کردند این اظهارات مرسی درباره‌ی بحرین مطرح شده است و نه سوریه. مترجمان رسمی همچنین وانمود کردند که مرسی با موضع "اصلاح" درباره‌ی سوریه صحبت کرده است و خواهان سرنگونی رژیم بشار اسد نیست.
اظهارات متفاوت رئیس‌جمهور مصر در این نشست، واکنش‌های متعددی را میان مقامات و رسانه‌های داخل ایران به دنبال داشت.
خبرگزاری نیمه دولتی "فارس" در یادداشتی تلاش کرد بر مشابهت‌های موضع‌گیری مرسی با مقامات ایران بر سر "اصلاح ساختار شورای امنیت" تاکید کند و بخش مهم صحبت‌های او درباره سوریه را کم‌اهمیت جلوه دهد. این خبرگزاری می‌نویسد که "اصل" موضع مشابه مرسی درباره نقد به هژمونی کشورهای غربی در شورای امنیت و اهمیت مساله فلسطین است.
این خبرگزاری در این یادداشت همچنین می‌نویسد:«بقیه مواضع محمد مرسی در اجلاس عدم تعهد، چه در حمایت تلویحی از برنامه‌ی هسته‌ای ایران و چه در انتقاد از نظام سوریه، هرچند خالی از اهمیت نیستند، اما نقش تعیین کننده‌ای برای جایگاه قاهره جدید در معادلات جهانی ندارند. طبعا نباید انتظار داشت همه‌ی کشورهای همسو در تمام مسايل نظرات یکسان داشته باشند.»
« محمد مرسی "ناپخته" عمل کرد»
خبرگزاری "مهر" نیز با نقل‌قول از حسن شیخ‌الاسلام، مشاور امور بین‌الملل رئیس مجلس شورای اسلامی صحبت‌های رئیس‌جمهور مصر را "ناپخته" توصیف کرد.
شیخ‌الاسلام به این خبرگزاری می‌گوید:« محمد مرسی اشتباه بزرگی مرتکب شد و از اصول اصلی جنبش عدم تعهد خارج شد و تنها موضع کشور مصر را بیان کرد، در حالی که به عنوان رئیس پیشین "نم" باید موضع همه کشورها را در سخنرانی خود پوشش می‌داد.»
این مقام مسئول دولتی در ادامه تاکید کرد که این مرسی است که "باید" مواضع خود را با مواضع سایر کشورهای عضو جنبش عدم تعهد مطابقت دهد و تاکید کرد که اعضا نباید با نظر رئيس‌جمهور مصر هماهنگ شوند. این در حالی است که موضع بسیاری دیگر از کشورهای عضو این جنبش درباره‌ی بحران سوریه به موضع رسمی مصر نزدیک‌تر است تا موضع جمهوری اسلامی ایران.
شیخ‌الاسلام همچنین مدعی شد اعلام چندباره‌ی مواضع برخلاف قوانین اجلاس است و گفت:«با وجودی که وی می‌توانست موضعی را یک‌بار اعلام کند، اما شاهد بودیم برخی مواضع را چندین‌بار تکرار می‌کرد و این برخلاف اصول است.»
سایت محافظه‌کار "جهان نیوز" نیز اظهارات محمد مرسی را "عجیب" و "ناپخته" توصیف کرد و نوشت:«مواضع تند و غیرمنطقی مرسی علیه نظام سوریه حاکی از ناپختگی سیاسی رئیس‌جمهور مصر است.»
سایت "بازتاب امروز" نیز با انتقاد از صحبت‌های محمد مرسی، صحبت‌های او را "تند" و "منفی" توصیف کرد و نوشت:«اعلام موضع رئیس‌جمهور مصر علیه سوریه تند و برخلاف اصل احترام به استقلال کشورها که از اصول جنبش عدم تعهد است بود.»
لاریجانی:« بیان نظر مخالف، نشانه‌ی سعه صدر ایران است»
سایت "خبرآنلاین" نیز گزارش می‌دهد که محمد جواد لاریجانی با حضور در برنامه‌ی "دیروز، امروز، فردا" در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، برگزاری اجلاس در تهران را "پیروزی بزرگ" برای جمهوری اسلامی ایران توصیف کرد.
لاریجانی درباره‌ی اظهارات متفاوت محمد مرسی مدعی شد:«جمهوری اسلامی ایران از نظرات مخالف ابایی ندارد. ما اعتقاد نداریم که باید نظر دیگران را حذف کرد. ما اعتقاد داریم کسی نباید نظر خود را به دیگران تحمیل کند. این‌که بان کی مون و محمد مرسی اظهارات متفاوتی را بیان کردند نشان از سعه‌ی صدر نظام ما دارد.»
از سوی دیگر بسیج دانشجویی ۸ دانشگاه تهران بلافاصله بیانیه‌ای را خطاب به رئیس‌جمهور مصر صادر و اظهارات وی را همسو با "استکبار جهانی" توصیف کرد و "بهت" خود را از سخنان وی اعلام نمود.
در عین‌حال سایت "بازتاب امروز" با انتقاد تلویحی از تحریف سخنان مرسی به دست صداوسیما می‌پرسد:«صداوسیما واکنش تند سوریه و ترک هیات سوری در اعتراض به سخنان مرسی را چطور ترجمه خواهد کرد؟»
تقدیر از رسانه‌ها بابت پوشش خبری "خوب"
سایت فارسی "العربیه" نیز با انتقاد از تحریف سخنان رئيس‌جمهور مصر در پوشش صداوسیمای ایران نوشت:«محمد مرسی هیچ صحبت و اشاره‌ای به بحرین نکرد؛ اما مترجم تلویزیون دولتی ایران با تحریف سخنان وی وانمود کرد که اظهارات مرسی درباره بحرین است و نه سوریه.»
صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در حالی قوانین حرفه‌ای را زیرپا گذاشته و در ترجمه سخنان مرسی را تحریف کرد که رامین مهمان‌پرست، سخنگوی شانزدهمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد با تقدیر از پوشش رسانه‌ای "خوب" رسانه‌های داخلی گفت:«شانتاژ رسانه‌های غربی جواب نداد و ما توانستیم این اجلاس را در سطح بالایی برگزار کنیم. اگر رسانه‌های داخلی ما وظایف خود را به نحو احسن انجام نمی‌دادند، اخبار این اجلاس بین‌المللی که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است به گوش مردم جهان نمی‌رسید. حقیقتا رسانه‌ها بهترین خدمت را انجام دادند.»
مهمان‌پرست در شرایطی از رسانه‌ها تقدیر می‌کند که شورای عالی امنیت ملی در بخشنامه‌ای به همه‌ی روزنامه‌های ایران با تعیین شروط و خطوط قرمز برای آن‌ها خط مشی تعیین کرد که چگونه اخبار این اجلاس را پوشش دهند.
خبرنگاران معدود رسانه‌های اصلاح‌طلب نیز گزارش دادند که مدیران مسئول این روزنامه‌ها احضار و تهدید شدند که اگر در پوشش اخبار اجلاس برخلاف بخشنامه عمل کنند، با این رسانه‌ها و خبرنگاران برخورد خواهد شد.