مناقشه مراکش و ایران؛ تهران همکاری با پولیساریو را تکذیب کرد
۱۳۹۷ اردیبهشت ۱۲, چهارشنبه
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه (۱۲ اردیبهشت/ ۲ مه) ادعای مراکش مبنی بر همکاری ایران با جبهه پولیساریو را "شدیدا" تکذیب کرد.
مراکش ایران را متهم کرده است که سفارتخانه‌اش در الجزایر با جبهه جدایی‌طلب پولیساریو همکاری دارد. ناصر بوریطه، وزیر خارجه مراکش، روز گذشته به محض بازگشت از تهران به کشورش، اعلام کرد که مراکش به دلیل حمایت‌های ایران و حزب‌الله لبنان از جبهه پولیساریو، سفارتخانه خود در تهران را تعطیل و سفیر ایران را نیز از رباط اخراج خواهد کرد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
بهرام قاسمی در سخنان امروز خود ضمن تکذیب اتهامات مراکش، "همکاری یکی از دیپلمات‌های ایرانی" با جبهه پولیساریو را "نادرست و خلاف واقع" خواند. سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین گفت، "در روزهای اخیر و در تماس‌های مقامات دو کشور" نیز مقام‌های ایرانی اتهامات علیه خود را "کاملا بی‌اساس و عاری از حقیقت و مردود" دانسته‌اند.
"همکاری در تأمین تسلیحاتی" پولیساریو
وزیر خارجه مراکش جمهوری اسلامی و متحد منطقه‌ای آن حزب‌الله لبنان را متهم به حمایت از جبهه پولیساریو از طریق آموزش نظامی و تأمین تسلیحاتی این جنبش جدایی‌طلب کرده بود. از نظر ناصر بوریطه، سفارت جمهوری اسلامی در الجزایر در رسیدن یک محموله جدید سلاح به دست جبهه پولیساریو دست داشته است. او همچنین گفته است که کشورش مدارک معتبری مبنی بر همکاری حزب‌الله لبنان و جبهه پولیساریو در اختیار دارد.
بیشتر بخوانید: مراکش مناسبات دیپلماتیک خود با ایران را قطع کرد
در پی این سخنان، سفارت ایران در الجزایر، جبهه پولیساریو و حزب‌الله لبنان اتهام‌ها علیه خود را با صدور بیانیه‌هایی جداگانه تکذیب کردند.
حزب‌الله لبنان بلافاصله واکنش نشان داده و با صدور بیانیه‌ای تصمیم مراکش برای قطع رابطه با ایران را به "فشار آمریکا، اسرائیل و عربستان سعودی" نسبت داد. حزب‌الله در بیانیه‌اش نوشت: «بهتر بود وزارت خارجه مغرب به دنبال دلایل قانع‌کننده‌تری برای قطع روابط با ایران می‌رفت».
سفارت ایران در الجزایر هم در بیانیه‌اش نوشت: «ما به طور قاطع ادعاهای مراکش را درباره رابطه این سفارتخانه با تحرکات جبهه پولیساریو تکذیب می‌کنیم».
خود جبهه پولیساریو نیز اتهامات مراکش را در مورد همکاری با ایران "کذب محض" خواند و اقدام اخیر رباط در قطع رابطه با تهران را "مانور"ی برای طفره رفتن از مذاکره بر سر صحرای غربی عنوان کرد.
پولیساریو چه می‌گوید؟
جبهه پولیساریو سازمانی سیاسی−نظامی است که در سال ۱۹۷۳ میلادی برای مقابله با تسلط استعماری اسپانیا بر صحرای غربی و با هدف استقلال این منطقه تأسیس شد. پس از خروج اسپانیا در سال ۱۹۷۶ از این منطقه، پولیساریو با تقسیم صحرای غربی میان موریتانی و مراکش مخالفت کرد.
قرارداد صلح میان موریتانی و پولیساریو در سال ۱۹۷۹ به نزاع میان این دو کشور خاتمه داد و در این میان مراکش بخش بزرگی از صحرای غربی را ضمیمه خاک خود کرد. از آن پس درگیری جبهه پولیساریو با مراکش ادامه یافته است.
صحرای غربی خود به دو منطقه تقسیم شده که کنترل بخش اعظم آن در دست دولت مراکش و بخش دیگری از آن تحت کنترل جبهه پولیساریو است. این جبهه با تشکیل کشور خودخوانده "جمهوری دموکراتیک عربی صحرا" بر مشروعیت حکومت خود بر صحرای غربی تأکید می‌کند. مراکش اما در مقابل منطقه صحرای غربی را بخشی از خاک خود می‌داند.
پولیساریو مخفف عنوان اسپانیایی این سازمان (به معنای "جبهه مردمی برای آزادی ساقیه‌الحمراء و ریو دُ اورو") است. "ریو دُ اورو" خود یک نام قدیمی پرتغالی (به معنای رود طلا) است که پرتغالی‌ها به بخشی از صحرای غربی داده‌اند.
تلاش نافرجام
به نظر می‌رسد که توضیحات محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، نتوانسته است همتای مراکشی او را در دیدارشان در تهران قانع کند.
خبرگزاری ایسنا به نقل از یک "منبع آگاه" وزارت خارجه ایران نوشته است که ظریف در دیدارش با بوریطه، حمایت جمهوری اسلامی از پولیساریو را تکذیب کرده و بر "احترام ایران به حاکمیت ملت‌ها و عدم مداخله در امور داخلی کشورها" تأکید کرده است. طبق این گزارش، سپس سفیر مراکش در تهران به‌همراه وزیر خارجه این کشور، تهران را به مقصد مراکش ترک کرده‌اند.
"منبع آگاه" ایسنا در رابطه با قصد مراکش برای اخراج سفیر ایران در رباط نیز گفته است: «سفیر ایران در مراکش به علت پایان مدت ماموریت‌اش در این کشور چند هفته‌ای است به کشور برگشته است». محمدتقی مؤید در پی برقراری روابط مجدد میان ایران و مراکش در سال ۱۳۹۳ تاکنون سفیر جمهوری اسلامی در این کشور بوده است.
امارات متحده عربی، بحرین و عربستان سعودی از جمله کشورهایی هستند که از تصمیم مراکش برای قطع رابطه با ایران حمایت کرده‌اند. در بیانیه وزارت خارجه امارات متحده عربی "دخالت ایران در امور داخلی مراکش از طریق حزب‌الله" محکوم شده و حزب‌الله لبنان به آموزش نظامی به شورشیان پولیساریو متهم شده است. در این بیانیه همچنین آمده است: «امارات صف واحدی را با مراکش در قبال این دخالت‌ها [دخالت‌های ایران] تشکیل می‌دهد».
این نخستین باری نیست که مراکش تصمیم به قطع روابط با ایران می‌گیرد. این کشور در سال ۱۳۸۷ نیز به صورت یکجانبه اقدام به قطع مناسبات خود با جمهوری اسلامی کرد. دلیل این تنش از جمله حمایت مراکش از بحرین و تبلیغات شیعی جمهوری اسلامی در آن کشور عنوان شده بود. سپس روابط دو کشور در سال ۱۳۹۳ بعد از گذشت ۶ سال مجددا از سر گرفته شد.