دستگیری عبدالمالک ریگی دوباره فیلم می‌شود
۱۳۸۸ اسفند ۱۳, پنجشنبه
حدود یک هفته از اعلام رسمی خبر دستگیری عبدالمالک ریگی می‌گذرد. در این فاصله فیلم کوتاهی از پیاده کردن ریگی از هواپیما و فیلمی دیگری از بخشی از اعتراف‌های او منتشر شده است. اطلاعاتی که منابع رسمی جمهوری اسلامی تا کنون در مورد چگونگی دستگیری ریگی ارائه کرده‌اند، بسیاری از ابهام‌ها را روشن نمی‌کند. ایرنا، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، عصر چهارشنبه، ۱۲ اسفند، از تصویب فیلم‌نامه‌ای خبر می‌دهد که قرار است بر مبنای آن در یک فیلم ۹۰ دقیقه‌ای جزییات این عملیات تشریح شود.
سرویس‌های اطلاعاتی خارجی کمک نکردند
خبر دستگیری عبدالمالک ریگی، رهبر گروه جندالله را نخستین بار وزیر اطلاعات حجت‌الاسلام حیدر مصلحی اعلام کرد. او در نشست خبری چهارم اسفند ماه خود هیچ اشاره‌ای به جزییات چگونگی و زمان و محل دقیق دستگیری ریگی نکرد. وزیر اطلاعات در سخنان خود بیشتر بر دو نکته تاکید داشت: یکی عدم دخالت کشورهای دیگر در دستگیری ریگی و دیگری اسنادی که همکاری او را با سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و انگلیس اثبات می‌کند.
وزیر اطلاعات مدعی است ماموران این وزارتخانه دست‌کم از پنج ماه پیش تمام رفت و آمدهای ریگی را تحت نظر داشته و ارتباط‌های او را کنترل می‌کرده‌اند. او همچنین گفت «اطلاعات ایران، هشدارهای قابل توجهی را به مراکز اطلاعاتی آمریکا و انگلیس و سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای منطقه داده بود تا با کشور ایران همکاری کرده و نسبت به دستگیری این تروریست‌ها که دستشان به خون مردم بی‌گناه کشورمان آلوده است، اقدام کنند.» او می‌افزاید اما ماموران ایرانی توانستند «بدون هر گونه همکاری از سوی این سرویس‌ها» ریگی و معاونش را دستگیر کنند.
ابهام در مورد محل دستگیری ریگی
وزیر کشور جمهوری اسلامی، مصطفی محمد نجار، همان روز در جمع خبرنگاران گفت ریگی «در يك فرصت مناسب خارج از كشور دستگير و به داخل منتقل شد.» چند ساعت بعد سایت تابناک از قول یک منبع آگاه در وزارت اطلاعات نوشت «عبدالمالک ریگی دقایق ابتدایی امروز [سه شنبه چهارم اسفند] قصد داشت تا با چهره‌ای مبدل و همچنین اسم و اسناد جعلی به همراه یکی از اعضای گروهک خود از کشور قرقیزستان عازم دبی شود.» بنابر این گزارش «نیروهای وزارت اطلاعات با هماهنگی با عوامل پروازی کشور و ارتش، پرواز را مجبور به فرود در یکی از نقاط جنوبی خاک کشور کردند که به دنبال آن سرکرده گروهک تروریستی جندالله به همراه همدست وی بازداشت شدند.» در روایت‌های بعدی وزارت اطلاعات این پرواز از دبی به قرقیزستان ذکر شده.
ظاهرا هواپیمای قرقیزی مجبور به نشستن در فرودگاه بندرعباس شده است. مقامات این کشور با تاخیری دو روزه نشاندن اجباری یک هواپیمای خطوط هوایی قرقیزستان را تایید کردند. منابع خبری آمریکایی می‌گویند خلبان ابتدا به دستور مقامات ایران برای نشاندن هواپیما توجه نکرده اما با پرواز دو جنگنده نیروهای هوایی مجبور به فرود شده است.
بازسازی تصویری روایت رسمی؟
اندکی پس از انتشار روایت دستگیری ریگی در هواپیمای قرقیزی، فیلم کوتاهی منتشر شد تا صحت این ادعا را تایید کند. بسیاری از کارشناسان معتقدند این فیلم حتا با روایت‌های رسمی منطبق نیست. در فیلم یاد شده هواپیمای کوچکی دیده می‌شود که دو مامور سیاهپوش و نقابدار جلوی آن ایستاده‌اند و دو مامور دیگر داخل هواپیما می‌شوند. در صحنه‌ای که از داخل هواپیما فیلمبرداری شده ریگی تنها سرنشین هواپیماست. برخلاف خبرهای اعلام شده نه سرنشین دیگری در هواپیما دیده می‌شود و نه معاون ریگی.
گروه جندالله که عبدالمالک ریگی رهبری آن را بر عهده دارد، تا کنون مسئولیت چندین عملیات نظامی را بر عهده گرفته که به کشته شدن و دستگیری ده‌ها نفر از نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی انجامیده است. به اعتقاد کارشناسان خونسردی ماموران و ریگی در تصاویری که به عنوان فیلم دستگیری او منتشر شده هیچ تناسبی با موقعیت او و اهمیت این عملیات ندارد. شواهد حکایت از آن دارد، که حتا در صورت درستی روایت بازداشت ریگی در هواپیمای قرقیزی، این فیلم صحنه‌ی بازسازی شده‌ی این عملیات است.
"کسی در هواپیمای قرقیزی دستگیر نشده"
تردید در مورد اصالت فیلم دستگیری ریگی با برخی اظهارات دیگر تقویت می‌شود. در کنار سخنان وزیر کشور در مورد بازداشت ریگی در خارج، سفیر پاکستان در تهران، محمد بخش عباسی، نیز پنجم اسفند گفته است، بدون کمک کشورش «عملیات دستگیری ریگی چشم‌انداز موفقی نمی‌توانست داشته باشد.» سفیر پاکستان بدون تکذیب این شایعه که ریگی یک هفته قبل دستگیر و به ایران تحویل داده شده گفت «باید کمی صبر کنیم تا جزییات روشن شود.»
وزارت خارجه قرقیزستان که فرود اجباری یک هواپیمای مسافربری این کشور را تایید و نسبت به آن اعتراض کرده بود در بیانیه‌ای اعلام کرد هیچ مسافری از این هواپیما دستگیر نشده است. این بیانیه که احتمال ساختگی بودن فیلم دستگیری را بیشتر می‌کند از سوی ایران با ناخشنودی و واکنش روبرو شد. رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، روز سه شنبه، یازدهم اسفند از احضار سفیر قرقیزستان و اعتراض به تکذیب خبر دستگیری ریگی در هواپیمای مسافربری این کشور خبر داد.
آگاهی وزیر اطلاعات از "اعترافات بسیار خوب"؟
به رغم تناقض‌ها و ابهام‌هایی که در اظهارات مقام‌های ایرانی و گزارش‌های دیگر از زمان و مکان واقعی دستگیری ریگی وجود دارد، جمهوری اسلامی همچنان بر درستی روایت خود پامی‌فشارد. روز گذشته خبرگزاری دولتی ایران، ایرنا، گزارش داد «گروه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس مرکز سیما فیلم» طرح فیلم‌نامه‌ی یک فیلم تلویزیونی ۹۰ دقیقه‌ای در مورد نحوه دستگیری ریگی را تصویب کرده است. اساس این فیلم‌نامه همان روایت رسمی از دستگیری ریگی در هواپیمای قرقیزی است.
یکی دیگر از نشانه‌هایی که تردید را در زمان واقعی دستگیری ریگی افزایش می‌دهد، فیلم دیگری است که تلویزیون انگلیسی زبان جمهوری اسلامی، پرس تی وی، از اعترافات رهبر جندالله پخش کرده است. این فیلم سه روز پس از انتشار خبر دستگیری ریگی پخش شده است. ناظران با توجه به موارد مشابه معتقدند آماده کردن متهمان برای چنین اعتراف‌هایی معمولا بیشتر طول می‌کشد. وزیر اطلاعات همان زمان که خبر دستگیری ریگی را اعلام کرد،پیشاپیش، از این اعتراف‌ها نیز سخن گفته بود.
حیدر مصلحی در نشست خبری ۴ اسفند، با اشاره به اسنادی که از فعالیت‌های و ارتباط‌های ریگی به دست آمده گفت «ریگی که هنگام دستگیری نیز به شدت از نحوه دستگیری خود شگفت‌زده شده بود، با دیدن این اسناد، اعترافات بسیار خوبی بر زبان خواهد راند.» قرار است صدا و سیمای جمهوری اسلامی به جز فیلم تلویزیونی دستگیری ریگی، صد دقیقه از اعتراف‌های او را نیز به زودی پخش کند.