جهان در هفته اى كه گذشت: سرطان نفرت در عراق و فلسطين

در سال هاى نخست هزاره اى كه قرار بود هزاره صلح و همدلى ميان جهانيان باشد، عراق و فلسطين مى روند كه در نتيجه سياست هاى انتقام جويانه آمريكا و اسرائيل، به دو غده سرطانى درمان ناپذير تبديل شوند. هنوز جهانيان كابوس شكنجه هاى ضد انسانى در زندان ابوغريب بغداد را فراموش نكرده اند كه حمله موشكى هليكوپترهاى آمريكائى به يك مجلس عروسى، در نزديكى مرز سوريه، بيش از ۴۰ كشته و ۱۰۰ زخمى برجاى مى نهد كه بسيارى از آن ها زن و كودك بوده اند. اعتماد ارتش آمريكا به شبكه هاى جاسوسى غير قابل اعتماد، سبب آفرينش اين فاجعه است. اين فاجعه، درست در زمانى به وقوع مى پيوندد كه محاكمه برخى از عاملان شكنجه هاى ضدانسانى در زندان ابو غريب آغاز شده است. دولت آمريكا اميدوار است با مجازات شكنجه گران، آنطور كه رهبران بلندپايه اش اعلام كرده اند، وفادارى خود را به ارزش هاى هومانيستى جهان آزاد ثابت كند. اما معلوم نيست كه اثر موشك باران مجلس عروسى چگونه بايد خنثى شود.

اين واقعه تكان دهنده، در شرايطى روى داد كه طرفداران متعصب مقتدا صدر، درگير شديدترين نبردها با نيروهاى موتلفين در كربلا بودند و براى تحريك بوميان، ساختمان هاى پيرامون مزار امام حسين را سنگر خود ساخته بودند. به اين ترتيب، اشتباه ارتش آمريكا، در جريان موشك باران مجلس عروسى، بيش از هرچيز، به اين متعصبان كمك خواهد كرد تا مقاومت خونين خود را توجيه كنند.

انتشار عكس هاى تازه تر از شكنجه زندانيان عراقى، ايالات متحده را در افغانستان نيز با دشوارى بزرگى روبرو ساخت. فرياد اعتراض به وضعيت زندان هاى تحت كنترل نيروهاى آمريكائى در افغانستان چنان بلند شد، كه “ ديويد بارنو”، فرمانده نيروهاى آمريكا در افغانستان اعلام كرد به اين موضوع رسيدگى خواهد شد. محل زندان هاى افغانستان، تعداد زندانيان و وضعيت آن ها تاكنون محرمانه مانده و به آگاهى افكار عمومى نرسيده است.

در يك نگاه كلى، اوضاع عراق و فلسطين دارد بسيار شبيه به هم مى شود. در هر دو منطقه، مردم خود را با نيروهائى مقابل مى يابند كه براى جان و مال آن ها هيچ ارزشى قائل نيستند. اوضاع دو منطقه، آب به آسياب بنيادگرايان اسلامى مى ريزد كه براى توجيه جهاد مقدس خود همواره دلايل و بهانه هاى تازه اى مى يابند. از اين رو است كه شاهد افزايش شديد نگرانى افكار عمومى جهان نسبت به اوضاع عراق و فلسطين هستيم. اين هفته، كميته بين المللى صليب سرخ در بغداد، ارتش آمريكا را به خاطر حمله به غير نظاميان مورد انتقاد شديد قرار داد و شوراى امنيت سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه اى حمله اسرائيل به غيرنظاميان نوار غزه را محكوم دانست. در تاريخ شوراى امنيت، كمتر سابقه دارد كه به يك قطعنامه عليه اسرائيل هيچ عضوى راى مخالف نداده باشد. اين بار، اما، حتى آمريكا نيز، به عنوان مهمترين پشتيبان اسرائيل، قطعنامه را وتو نكرد و با عدم شركت در راى گيرى راه تصويب آن را هموار ساخت. در همين حال، دولت اسپانيا نيز، در يك اقدام جداگانه، خواستار قطع عمليات مسلحانه و تخريب خانه هاى مردم فلسطين شد. اما به رغم اين اعتراضات، ارتش اسرائيل تا روز پنجشنبه اين هفته نيز به عمليات تخريبى خود ادامه داد و تنها صبح جمعه اعلام كرد كه اين عمليات را متوقف خواهد كرد.

اقدامات اسرائيل، در كنار اتحاديه اروپا، مخالفت رهبران كاخ سفيد واشنگتن را نيز برانگيخت. كالين پاول، وزير خارجه آمريكا اعلام كرد كه اقدامات اخير اسرائيل شانس از سرگيرى روند صلح را از ميان مى برد. يوشكا فيشر وزير خارجه آلمان نيز خواهان رسيدگى دقيق به فجايع رفح شد كه طى آن دهها خانواده فلسطينى از هستى ساقط و دهها نفر كشته و زخمى شدند.

بهر حال، غده سرطانى عراق و فلسطين، مى رود تا نفرت ميان جهان اسلام و جهان غرب را تا جائى عميق كند، كه ديگر راه درمانى نداشته باشد. شايد يكپارچگى جامعه جهانى، براى مخالفت با تجاوز، چنان كه در شوراى امنيت اتفاق افتاد، بتواند اندكى از اين خطر بكاهد.