تأثیر «داروهای ضد پیری»

بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده‌ی محصولات بهداشتی در تکاپوی یافتن معجونی جدید برای جلوگیری یا آهسته‌تر کردن روند پیری انسان هستند. از این رو اخیرا تیمی پژوهشی به سرپرستی وادیم آکسنوف Adim Aksenov از کارکنان دانشگاه اونتاریو در کانادا، محلول ضدپیری جدیدی تهیه کرده است ‌که روی موش‌های آزمایشی نتیجه‌ای رضایت‌بخش داشته است.

این محلول مکمل غذائی حاوی ویتامین E و C است که اسانسی از سیر، زنجبیل، چای سبز و چندین گیاه و ریشه دیگر هم به آن افزوده شده است. طول عمرموش‌های مورد آزمایش با کمک این محلول طولانی‌تر شده و آنها در سنین بالا سالم مانده و به راحتی حرکت می‌کرده‌اند. بدن این موش‌ها تحت تأثیر این دارو رادیکال‌های آزاد کمتری تولید می‌کرده است. رادیکال‌های آزاد نقش مهمی در فرایند پیر شدن سلول‌های بدن ایفا می‌کنند.

اما با وجود این، آکسنوف نتوانسته دلیل سالم ‌ماندن این موش‌ها را به طور واضح توضیح دهد. استوارت جی اولشانسکی ، Stuart Jay Olshanski پژوهشگری دیگر از دانشگاه شیکاگو مطمئن نیست که بتوان با کمک این دارو برای انسان‌ها نتیجه‌ای مشابه کسب کرد. او نسبت به استفاده از طیف وسیع داروهای ضدپیری موجود در بازار هشدار می‌دهد. او می‌گوید که تا به حال هیچ ماده‌ای برای جلوگیری از روند پیری کشف نشده است.

پیری چیست؟

دانشمندان هنوز حتی نتوانسته‌اند در تعریف پیری به نتیجه‌ای واحد برسند. اولشانسکی می‌گوید که شماری از پژوهشگران پیری را افزایش آسیب‌‌دیدگی‌های به وجود آمده در سلول‌های بدن بر اثر مرور زمان می‌دانند.

این فرایند مقاومت اورگانیسم بدن را در برابر بیماری‌ها کمتر می‌کند و به موازات آن علائم پیری نیز به تدریج نمایان می‌شوند. به طور مثال حجم ماهیچه‌ها و استخوان‌ها کم می‌شود و سرعت واکنش‌های بدن و همینطور قدرت بینایی و شنوایی کاهش می‌یابد. در عین‌حال چروک‌های روی پوست عمیق‌تر و مشخص‌تر می‌شوند و بافت کششی پوست به تدریج از بین می‌رود.

عوامل متعددی در شکل‌گیری این آسیب‌دیدگی‌سلول‌ها نقش دارند. ظاهرا میتوکندری، نوعی دستگاه انتقال انرژی در سلول‌ها، یکی از دلايل اصلی بروز اینگونه آسیب‌ها است. فعالیت میتوکندری‌ها منجر به تولید مولکول‌های مهاجمی به نام رادیکال‌ها می‌شود. سلول‌ها در وضعیت ایده‌آل خود آسیب‌های به وجود آمده توسط رادیکال‌های آزاد را خود ترمیم می‌کنند، اما سلول‌ها همیشه توانایی انجام این کار را ندارند.

بسیاری از پژوهشگران معتقدند که رادیکال‌های آزاد مسئول اصلی زوال بدن هستند، زیرا آنها ژنوم سلول‌ها (محتوای ژنتیکی سلول) را مورد حمله قرار می‌دهند که این اتفاق به فروپاشی هماهنگی فعالیت‌ملکول‌ها در سلول‌های بدن منجر می‌شود.

اولسانسکی می‌گوید: «تا به حال در مورد هیچ‌کدام از محصولات ضد پیری موجود در بازار به طور علمی ثابت نشده که توانایی توقف تخریب رادیکال‌های آزاد را داشته باشند.»

ریسک استفاده از داروهای ضد پیری

به احتمال زیاد این نارسائی داروهای ضد پیری برای بسیاری از مردم آشکار است، اما آنها با تصور اینکه استفاده از این محصولات ضرری هم نمی‌تواند داشته باشد، شانس خود را به هر حال امتحان می‌کنند. اما استفاده از داروها و مکمل‌های غذایی که وعده جلوگیری از روند پیری را می‌دهند، آنقدر هم خالی از خطر نیست. زیرا مؤسسات داروسازی آن ضوابط سخت‌گیرانه‌ای را که بایستی برای داروها رعایت شود، در مورد اینگونه محصولات اجرا نمی‌کنند.

مقدار ماده مؤثر و میزان خلوص آن در داروهای ضد پیری به طور دقیق مشخص نیست و معمولا در بروشور داخل بسته‌بندی به نتایج مصرف این دارو همزمان با داروهای دیگر اشاره‌ای نشده است.

بسیاری از دانشمندان اعتقاد دارند که سرانجام روزی خواهد رسید که دنیای علم بتواند روند پیری را در انسان‌ها آهسته‌تر کند. البته همه دانشمندان این خوش‌بینی را در این مورد ندارند. به نظر آنها پروسه‌ی پیری با توجه به پیچیدگی‌اش هیچ‌گاه نمی‌تواند با داروهای ضدپیری متوقف شود.

AZ/AA