برخورد با دفاتر مهاجرتی برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان ایرانی
۱۴۰۲ اسفند ۱, سه‌شنبه
سلمان سیدافقهی، قائم مقام بنیاد ملی نخبگان از ایجاد یک نمایندگی پلیس گذرنامه و همچنین کنترل "ورود و خروج نخبگان و افراد مدنظر" در این بنیاد خبر داده و در عین حال مدعی شده است که آمارهای کنونی، "افزایش مهاجرت در ایران" را نشان نمی‌دهند.
او روز ۳۰ بهمن‌ماه در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر همچنین با انتقاد از اظهارات اخیر چند وزیر در کابینه دولت حسن روحانی در خصوص موج مهاجرات نخبگان از کشور، این اظهارات را "جوسازی بدی در حوزه مهاجرت" و "آب ریختن به آسیاب دشمن" توصیف کرده است.
بیشتر بخوانید: کوچ نخبگان از ایران؛ جای خالی بهره‌وری از سرمایه‌های انسانی
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان همچنین برای ارائه کارنامه‌ای مثبت از عملکرد این بنیاد، مدعی شد که "هر ساله حدود ٢ هزار نفر که در خارج از کشور تحصیل کردهاند، به کشور بازمی‌گردند" اما در عین حال افزود که پلیس گذرنامه و مهاجرت، از این پس اطلاعات مربوط به "ورود و خروج نخبگان و افراد مدنظر" را "به صورت آنلاین و کمتر از یک‌ساعت" در اختیار این بنیاد قرار می‌دهد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
او همچنین با بیان این که برخی از این افراد، مهاجرین "موقت" هستند و "نباید در آمارها جزو مهاجرین در نظر گرفته شوند"، افزود: «خیلی از افرادی که حتی در حوزه شغلی و کسب و کار خودشان رفت و آمد دارند ماندگاری آنها در خارج دائمی نیست و پیوسته می‌روند و می‌آیند.»
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان در ادامه به روند مهاجرت پزشکان اشاره کرد و مدعی شد که آمار مهاجرت پزشکان، "نه تنها رشد پیدا نکرده بلکه سیر نزولی داشته است."
او بدون ارائه دلیل و سند اظهار داشت که "آمار مهاجرت کشورهای پیشرفته از ایران بیشتر است."
بیشتر بخوانید: مهاجرت بی‌بازگشت نخبگان از ایران و "بی‌خیالی" مسئولان
سیدافقهی، ارائه آمارها درباره موج فزاینده مهاجرت از ایران را "تیترهای زرد و گزنده در حوزه مهاجرت نخبگان" توصیف کرد که با هدف "فضاسازی سیاسی و به هم زدن جو روانی جامعه" انجام می‌شود، و این بنیاد به همین دلیل قصد دارد که نهادی را با عنوان "رصدخانه ملی مهاجرت نخبگان" راه‌اندازی کند.
به گفته او ماموریت راه‌اندازی رصدخانه ملی مهاجرت نخبگان، بر اساس مصوبه هیات امنای بنیاد ملی نخبگان در سال ۱۴۰۱ به این مجموعه سپرده شده است.
او همچنین مدعی شد که برخی از دفاتر مهاجرتی، اقدام به راه‌اندازی بیزنس یا کسب و کاری از "مهاجرت سازمان‌یافته نخبگان" کردهاند و از تفاهم این بنیاد با پلیس "برای برخورد با دفاتر مهاجرتی" خبر داد.
سیدافقهی با بیان این که این دفاتر، کار مهاجرتی را که برای مثال، ۱۰هزار دلار هزینه دارد، "با هزار یا دو هزار دلار" انجام می‌دهند، دفاتر مهاجرتی را بدون ارائه دلیل و مدرک متهم کرد که "از یک سیستمی تامین مالی می‌شوند."
مدیر حوزه‌های علمیه: مسائل فرهنگی و سیاسی در انتهای فهرست عوامل مهاجرت است
در همین حال علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه، با ابراز نگرانی از آن چه که "مهاجرت نخبگان و از دست دادن سرمایه کشور" توصیف کرد، مدعی شد که بر اساس طرح شناسایی علل مهاجرت نخبگان در شورای عالی انقلاب فرهنگی، "منزلت و معیشت" در بخش خصوصی و دانشگاه، از جمله عوامل اصلی مهاجرت به شمار می‌روند.
به ادعای او "مسائل فرهنگی و سیاسی" نیز آخرین عوامل مهاجرت از ایران محسوب می‌شوند.
بیشتر بخوانید: آغاز حرکت قطار مهاجرت نخبگان ایرانی از ایستگاه مدرسه
اعرافی اظهارنظرها درباره مهاجرت را "مبالغه" خواند و مدعی شد که حضور نخبگان در خارج کشور و بازگشت آنها به کشور و ارتباط با کشورها "منعی ندارد" اما به گفته او این شرایط زمانی موجب نگرانی می‌شود که به "موج" تبدیل شود.
هشدار وزرای دولت سابق نسبت به موج مهاجرت
در روزهای گذشته، در جریان نشستی از سوی گروه علوم اجتماعی خانه اندیشمندان علوم انسانی برای رونمایی از کتابی با عنوان "مهاجرت نخبگان"، سه وزیر سابق در دولت حسن روحانی نسبت به موج مهاجرت نخبگان از ایران هشدار دادند.
در این نشست، که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، علی‌اکبر صالحی، معاون رئیس‌جمهوری و رضا صالحی‌امیری، وزیر ارشاد و سرپرست وزارت ورزش و جوانان در دولت دوازدهم در آن حضور داشتند، همچنین به پیمایشی در سال ۱۴۰۱ در زمینه "میل به مهاجرت" اشاره شد که بر اساس آن ۶۰ درصد از افراد، "تمایل زیاد و خیلی زیادی به مهاجرت داشته‌اند".
شرکت‌کنندگان در این نشست همچنین با اشاره به این که در پی خروج هر نخبه از کشور، ۵ میلیون دلار سرمایه کشور از دست می‌رود، اعلام کردند که "زیان مالی ناشی از خروج نخبگان از کشور در سال ۹۳، بیش از ۳۸ میلیارد دلار" بوده است.
در نشست یادشده، همچنین اعلام شد که "از هر ۱۰ ایرانی مدال‌آور، ۷ نفر در آمریکا تحصیل می‌کنند و مهاجرت، "به آموزش‌وپرورش و حتی کودکستان‌ها رسیده است."
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
رسانه‌ها و محافل نزدیک به حاکمیت جمهوری اسلامی، آمار صعودی مهاجرت از ایران را "سیا‌ه‌نمایی" می‌نامند و منکر چنین فرآیندی می‌شوند. هم‌زمان نهادها و دستگاه‌های مختلف می‌کوشند برای مهاجرت معکوس برنامه‌ریزی کرده و مشوق‌هایی ارائه دهند. امری که به گفته بسیاری از کارشناسان و جامعه‌شناسان مستقل، با فضای امنیتی موجود و بی‌ثباتی سیاسی در ایران کمترین پشتوانه‌ای ندارد.