ادعاهای حکومت و افزایش ابهام‌های انفجار مهاباد
۱۳۸۹ مهر ۴, یکشنبه
حادثه بمب‌گذاری در مهاباد صبح چهارشنبه ۳۱ شهریورماه و در حاشیه یک رژه نظامی رخ داد که به مناسب هفته‌ی موسوم به "دفاع مقدس" برگزار می‌شد. این انفجار دست‌کم ۱۲ کشته و بیش از ۸۰ زخمی برجا گذاشت. وحید جلال‌زاده، استاندار آذربایجان غربی، ساعتی پس از این حادثه در یک گفت‌وگوی تلفنی با خبرگزاری مهر عوامل این انفجار را "ضد انقلاب" معرفی کرد. او در حالی این سخنان را بیان می‌کرد که ظاهرا هنوز از کشته شدن کسی خبر نداشت و تعداد قربانیان را "۱۵ مجروح" اعلام کرده بود.
«کشته شدن عوامل انفجار مهاباد»
مسئولان ارشد جمهوری اسلامی در روزهای گذشته خبرهای مختلفی در مورد این انفجار و عوامل آن منتشر کرده‌اند که بعضا با هم متناقض‌اند. عصر امروز، یکشنبه چهارم مهرماه، روابط عمومی سپاه پاسداران از قول محمد پاكپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه، خبر از کشته شدن "عوامل اصلی و محوری" حادثه‌ی مهاباد داده است.
بنا بر این گزارش، پاکپور می‌گوید، پس از این حادثه "نیروهای اطلاعاتی و امنیتی قرارگاه حمزه" وارد عمل شدند و "پس از چند روز رصد و بررسی برخی تحرکات و شواهد، عناصر تروریست مورد شناسایی و تعقیب قرار گرفتند."
به گفته‌ی فرمانده نیروی زمینی سپاه، پاسداران این قرارگاه در عملیاتی که روز شنبه سوم مهرماه انجام شده، موفق به کشتن عوامل اصلی انفجار مهاباد شده‌اند. در این اطلاعیه محل این عملیات "منطقه‌ای حوالی مرز" اعلام، و اطلاع‌رسانی در مورد جزییات آن به آینده موکول شده است.
کشته شدن پیش از شناسایی و دستگیری؟
فرمانده نیروی زمینی سپاه در حالی از کشته شدن عوامل اصلی انفجار در روز شنبه خبر می‌دهد که علی عبداللهی، معاون امنیتی وزارت کشور، روز یکشنبه با اشاره به "سرنخ‌های به دست آمده" می‌گوید: «امیدواریم عوامل این جنایت دردناك هر چه سریع‌تر دستگیر شوند.» عبداللهی که برای ارائه یک "گزارش جامع در مورد وضعیت امنیتی کشور" به مجلس رفته بود، این سخنان را در حضور اعضای کمیسیون امنیت ملی ابراز داشت.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، کاظم جلالی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی، با اشاره به حضور معاون وزیر کشور در مجلس گفت، عبداللهی همچنین اعضای کمیسیون را در جریان مهم‌ترین تحولات امنیتی در نقاط دیگر از جمله شرق کشور قرار داده است. به گزارش مهر، وزیر کشور، مصطفی محمد نجار نیز شامگاه جمعه دوم مهر با حضور در مهاباد با اشاره به "سرنخ‌های به دست آمده" گفت: «قول می‌دهم به محض دستگیری عاملان این جنایت آنها را در حضور مردم همین شهرستان به سزای عمل برسانیم.»
بازداشت پیش از یافتن "سرنخ‌ها"؟
سخنان وزیر کشور در مورد یافتن "سرنخ‌ها"، در حالی که یک روز قبل از آن وزیر اطلاعات از "شناسایی عاملان" این حادثه خبر داده بود، بر ابهام‌های انفجار مهاباد می‌افزاید. حیدر مصلحی اول مهرماه در یک نشست خبری گفت: «مجموعه‌ای که این حرکت را انجام داده توسط سربازان گمنام امام زمان شناسایی شده‌اند.» او ابراز امیدواری می‌کند که عوامل این انفجار در کمتر از یک هفته مجازات شوند.
سایت خبری آتی‌نیوز، که به اسفندیار رحیم مشایی رئیس دفتر محمود احمدی‌نژاد منسوب است، یک روز قبل از آنکه وزیر کشور از یافتن سرنخ‌ها خبر دهد، از بازداشت چند نفر، از جمله دو زن، به عنوان عاملان انفجار مهاباد گزارش داده بود. به رغم گفته‌های ضد و نقیض در مورد آنچه "شناسایی، دستگیری و کشته شدن" عاملان انفجار عنوان شده، مسئولان از نخستین دقایق در مورد یک مسئله اتفاق نظر داشته‌اند؛ به ادعای آنها مسئولیت این انفجار با "گروه‌های ضد انقلاب" است که به گفته‌ی مسئولان ایرانی به وسیله‌ی سازمان جاسوسی اسرائیل (موساد) هدایت می‌شدند و از یاری سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) و "برخی عناصر حزب بعث در عراق" برخوردار بوده‌اند.
اتهام به گروه‌های فعال کرد
وزیر کشور شامگاه جمعه بدون اشاره مستقیم به یکی از گروه‌های سیاسی فعال کرد، آنها را به نقش داشتن در این حادثه متهم کرد و گفت: «این فاجعه از سوی کسانی رخ داد که همیشه با شعارهای پوچ حمایت از مردم کرد، خود را مدافع حقوق مردم منطقه می دانستند.» بنا بر اخبار منتشر شده بیشترین قربانیان این حادث افرادی از طایفه‌ی منگور بوده‌اند.
بسیاری از وابستگان طایفه منگور متهم هستند که در سرکوب جنبش‌های اعتراضی و تظاهرات مردم کردستان با نیروهای امنیتی و انتظامی همکاری می‌کنند. گروه‌های اصلی کرد ایرانی بدون استثناء این انفجار را محکوم کرده‌اند و معتقدند، چنین عملیاتی هرگز در دستور کار آنها قرار نداشته است.
«باورناپذیر بودن ادعاهای حکومت»
در میان احتمال‌های مختلفی که ناظران و تحلیلگران در مورد عاملان این حادثه برشمرده‌اند، دست داشتن جمهوری اسلامی در این عملیات، به منظور تشدید اختلاف میان کردها و توجیه افزایش حضور نظامی در منطقه نیز یکی از فرضیه‌هاست.
در مورد هیچ یک از فرضیه‌های ارائه شده تاکنون سند قابل قبولی منتشر نشده است. به اعتقاد ناظران، مجموعه‌ی پرتناقض اظهارات مقام‌های رسمی جمهوری اسلامی نیز ادعاهای حکومت را درمورد "شناسایی" عوامل واقعی این انفجار باورناپذیر کرده است. مطابق این تحلیل، اگر حکومت خود در این حادثه نقش مستقیم نداشته باشد، آن را بهانه و وسیله‌ی پیشبرد برنامه‌های خود می‌کند.
BK/BB