اخراج سفیر اسرائیل و «سردرگمی» در سیاست خارجی ترکیه
۱۳۹۰ شهریور ۱۱, جمعه
در واکنش به انتشار گزارش سازمان ملل درباره کاروان دریایی امدادی عازم غزه، ترکیه سفیر اسرائیل در این کشور را اخراج کرده است. ترکیه از سفیر و معاون سفیر اسرائیل خواسته است که تا روز چهارشنبه (۷ سپتامبر) خاک این کشور را ترک کند. همچنین ترکیه تمام قراردادهای نظامی خود را با تل‌آویو به حال تعلیق در آورده است.
۳۱ مه سال ۲۰۱۰، نیروهای ویژه‌ی اسرائيل تلاش کردند از ورود یک کشتی حامل کمک ترکیه برای باریکه‌ی غزه به آب‌های این منطقه جلوگیری کنند. این امر به درگیری در عرشه‌ی کشتی منجر گردید و سرانجام با تیراندازی ماموران اسرائيلی، ۹ تن کشته شدند.
بشنوید: گفت‌و‌گو با با محمد مشتاق، کارشناس مسائل خاورمیانه
یک کمیسیون تحقیق وابسته به سازمان ملل در گزارشی ۱۰۵ صفحه‌ای درباره این حادثه گفته است، اقدام ارتش اسرائیل در توقف کشتی هرچند قانونی بوده، اما خشونت سربازان اسرائیلی با سرنشینان کشتی "بیش از اندازه شدید" بوده است.
این گزارش در عین حال مقاومت سرنشینان کشتی "سازمان‌یافته و خشونت‌آمیز" توصیف کرده است.
محمد مشتاق، کارشناس مسائل خاورمیانه در ترکیه، دلیل عکس‌العمل ترکیه به گزارش سازمان ملل و اخراج سفیر این کشور را، نبود بندی در گزارش اخیر سازمان ملل مبنی بر عذرخواهی رسمی اسرائیل از این کشور می‌داند.
ایراد ترکیه از گزارش سازمان ملل
احمد داوود اغلو، وزیر خارجه ترکیه در واکنش به گزارش سازمان ملل با اعلام «غیرقانونی بودن محاصره بندر غزه» از شکایت کشورش به دیوان بین‌المللی لاهه خبر داده است.
در این گزارش، محاصره‌ی دریایی باریکه‌ی غزه توسط اسرائيل «قانونی و متناسب» توصیف شده است. به گفته محمد مشتاق ترکیه به این قسمت از گزارش سازمان ملل هم معترض است و کل گزارش موسوم به «پالمر» را مردود می‌داند.
به گفته آقای مشتاق، ترکیه در متن اعتراضی خود اعلام کرده از این پس امنیت سفر در شرق دریای مدیترانه را تامین خواهد کرد. این کارشناس معنای این سخن را احتمال رودررویی ترکیه و اسرائیل در آینده می‌داند و می‌گوید: «وقتی ترکیه از تامین سیر و سفر در شرق دریای مدیترانه سخن گفته پس باید امنیت کشتی‌های عازم غزه را نیز تامین کند.»
سازمان ملل در گزارش اخیر خود از دولت اسرائیل خواسته است به خانواده قربانیان این حادثه غرامت پرداخت کند.
قرار بود این گزارش جمعه (۲ سپتامبر/۱۱ شهریور) به بان کی‌مون ارائه گردد، ولی روزنامه‌ی آمریکایی نیویورک تایمز روز پنجشنبه آن را در اینترنت منتشر ساخته است.
"سردرگمی" سیاست خارجی ترکیه
احمد داوود اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه با انتقاد از نحوه انتشار این گزارش در یک روزنامه گفته است: «انتشار گزارش در برخی مطبوعات قبل از ارائه به دبیرکل، از جدیت به‌دور است.»
آقای اوغلو با بیان این‌که «ترکیه قادر است از حقوق شهروندان خود حفاظت کند»، گفته است: «تا زمانی‌که اسرائیل عذرخواهی نکرده و غرامت پرداخت نکند، موضع ما نیز تغییر نخواهد کرد.»
در حالی که تا به حال اسرائیل با پرداخت غرامت به خانوادگان قربانیان این حادثه مخالفت نکرده است، دلیل اصرار ترکیه مبنی بر غذرخواهی رسمی اسرائیل برای چیست؟ محمد مشتاق کشته شدن ۹ نفر در این حادثه را یکی از دلایل اصرار ترکیه می‌داند و البته به "سردرگمی سیاست خارجی اخیر ترکیه" اشاره می‌کند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه می‌گوید: «امروز، ۱۱ شهریور، حزب اسلامی [عدالت و توسعه] ترکیه اعلام کرد اخیرا و با روی کار آمدن داوود اوغلو ترکیه اشتباهات زیادی در سیاست خارجی مرتکب می‌شود. من هم با این تفسیر موافقم.»
HK/MM