آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز • قاسم جبلی
قاسم جبلی از خوانندگان موسیقی مردمی و ترانه‌های عامه‌پسند ایران بود. او سفری هم به چند کشور عربی کرده بود و آشنایی کامل با زبان و موسیقی عرب داشت.
جبلی چند ترانه عربی را با سروده‌های فارسی خواند و اجرای ترانه‌ای به زبان عربی را هم در کارنامه خود دارد.
قاسم جبلی در سال ۱۳۰۵ در همدان متولد شد. گفته می‌شود با ام‌کلثوم، خواننده افسانه‌ای عرب، در سن ۲۳ سالگی دیدار داشته و از سبک او پیروی می‌کرده است.
جبلی از سال ۱۳۲۶ وارد کار رادیو شد و کارش را با خواندن ترانه‌های عامیانه در رادیو شروع کرد. صدای جبلی که در آغاز با نام مستعار فرهمند فعالیت می‌کرد، نخستین بار از رادیوی نیروی هوایی شنیده شد و سپس به رادیو ایران راه یافت.
او با آهنگسازانی چون عباس شاپوری، شاپور نیاکان، اسدالله ملک، عماد رام، ابراهیم سلمکی و منوچهر گودرزی همکاری داشت و از سال‌های دهه ۳۰ به بعد در چند فیلم هم بازی کرد.
جبلی در آستانه دعوت موسیقی عرب به ایران، ترانه‌ای از ساخته‌های بیژن ترقی را با آهنگ ماندگاری از پرویز یاحقی با عنوان "رقص پروانه" خواند که در پادکست این هفته "آواهای کم شنیده از دیروز تا امروز" می‌شنویم.
در این ترانه گرچه مایه‌هایی از موسیقی عرب شنیده می‌شود ولی آهنگ هنوز در چارچوب ردیف موسیقی ایرانی است. در‌ضمن این نخستین آهنگی است که پرویز یاحقی در سن ۱۷ سالگی ساخته و در رادیو ایران اجرا کرده است.
قاسم جبلی سوم اسفند ۱۳۹۱ در سن ۸۶ سالگی در شهر تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.
ما در پادکست‌های هفتگی ترانه‌ها و آهنگ‌هایی را به شما معرفی می‌کنیم که کم‌تر شنیده‌اید. اگر "دیروزی" هستید با آواهای امروزی و اگر "امروزی" هستید با آواهای دیروزی بیشتر آشنا می‌شوید.