کُردها مخالف قانون اساسی ریاستی در ترکیه اند

در هیچ منطقه ترکیه مقاومت علیه قانون اساسی ریاسی بیشتر از منطقه جنوب شرق کُردنشین نیست. طبق نظرپرسی ها در دیار بکر که پایتخت مخفی کُردها شمرده می شود، ۶۵ در صد مردم به همه پرسی ۱۶ اپریل "نه" می گویند. در این منطقه طرفداران حزب حکومتی "عدالت و توسعه" هیچ چانسی برای کسب موافقت مردم ندارند.

پس از لغو پروسه صلح با کُردها که قریب دو سال پیش صورت گرفت، دوباره گسترش خشونت در اناطولیه واقع در جنوب شرق به یک امر روز مره تبدیل شده است. علاوه بر آن قریب همه رهبران "حزب دموکراتیک خلق ها" زندانی اند و ده ها تن از شهرداران انتخابی توسط حکومت اردوغان از مقام های شان برکنار شده اند.

ترکیه: کُردها علیه اردوغان

انقره حزب ممنوعه کارگران کُردستان (پی کا کا) را یک سازمان تروریستی می شمارد. همچنان ترکیه آن ملیشه های کُردی متحد "پی کا کا" را نیز که در سوریه علیه داعش می جنگند، تروریست می خواند. انقره از تشکیل یک دولت کُردی ترس دارد که تصمیم به استقلال کُردها در همجواری ترکیه بگیرد.

در بزرگ شهر کرد نشین دیار بکر برای تک تک آرا مبارزه صورت گرفته است. با اینهم حزب حاکم عدالت و توسعه در اینجا رای برده نمی تواند.

فوات یاشار می گوید: «هرگاه چهار یا پنج نفر هم روی جاده های دیار بکر بخواهند به نظرپرسی نه بگویند، فوراً پولیس می آید. چنانکه گفته می شود والی این منطقه به دلایل امنیتی هرگونه همایش گروه های مخالف حکومت را ممنوع کرده است.»

مخالفان تغییر قانون اساسی در دیار بکر تنها می توانند در فضاهای بسته با هم ملاقات کنند. یاشار نیز مخالف تغییر قانون اساسی می باشد. او به حیث یک کُرد ترس از آن دارد که بازهم حقوق بیشتری را از دست بدهد. این ترس از آن جهت است که در آینده رئیس جمهور براساس این فرمان حکومت کرده بتواند.

حفاظت از اقلیت ها مانند کُردها در پیش نویس قانون اساسی مطرح نشده است. پدر یاشار یک سیاستمدار محلی است و از یک و نیم سال به اینسو در زندان می باشد. پسرش در بین اپوزسیون کُردی در پی کسب حمایت است. با اینهم کُردهای زیادی در محبس های ترکیه زندانی اند.

ترکیه، کردها و همه پرسی

لیلا گوون از حزب دموکراتیک خلق ها که یک حزب جانبدار کُردهاست می گوید: «درحال حاضر هزاران عضو حزب ما یعنی حزب دموکراتیک خلق ها در زندان اند که در بین آن ها نمایندگان پارلمان و شهردارها نیز می باشند. شرایط در آنجا غیرقابل تحمل است. بسیاری آن ها به اعتصاب غذایی پرداخته اند.»

یاشار فوات نیز اضافه می کند: «پدر من که با هر فرصتی به صلح دعوت کرده و هیچگاه به خشونت فرا نخوانده است، چرا متهم شناخته می شود. او تقاضا کرده بود که سلاح ها به زمین گذاشته شوند و همچنان علناً پیوسته می گفت که تنها صلح می تواند آینده ای داشته باشد.»

با اینهم در مناطق کُرد نشین جنگ بین حزب کارگران کردستان (پی کا کا) و اردوی حکومت جریان دارد. منطقه "سور" در این شهر یک سال پیش شاهد شدید ترین جنگ ها بود. اکنون حکومت این محله را با بلدوزر با خاک یکسان کرده است. اهالی این ناحیه بیجا شده اند.

با اینهم در بین کُردها نیز طرفداران زیاد حکومت وجود دارند. شاخه منطقه ئی حزب حکومتی عدالت و توسعه نمی خواست با ما (دویچه وله) صحبت کند. اما این مبلغان حزبی می خواهند به هنگامی که از حکومت جانبداری شان را ابراز می دارند، از آن ها فیلم گرفته شود. بسیاری از بازدیدکنندگان به مرکز اطلاعاتی جذب نمی شوند که آن ها تشکیل داده اند.

بیشتر: افزایش تنش در ترکیه؛ تنظیم دوسیه علیه سیاستمدار کرد

با اینهم این همه پرسی به گفته آن ها جوانب خوبی برای کردها نیز دارد. احمت اس می گوید:«قانون اساسی جدید در بر گیرنده همه است. قطع نظر از منشای قومی، اعتقاد و یا اندیشه سیاسی آن ها. آزادی های بیشمار جدیدی در آن وجود دارد... اما یک نماینده پارلمان و یا شهردار، چه کُرد باشد و یا نباشد، درصورتی که از یک سازمان تروریستی حمایت کند، در آن صورت لازم است وی در اینجا مانند سایر کشورها به خاطر این کارش مسئول باشد.»

با اینهم فوات از آن ترس دارد که با سرکوب نیروهای مخالف صلح جو مانند خانواده یاشار، گروه های پیکارجوی کُرد دوباره به جولان افتند. کارفرمای او که یک فرستنده تلویزیونی کوچک است، بعد از ممنوعیتش صرف از طریق انترنت می تواند نشرات کند. این که تا کی می تواند به این کار ادامه دهد، تا هنوز معلوم نیست. او امیدوار است که اردوغان با سیستم ریاستی اش روی کار آمده نتوانند.

در دیار بکر یک آرامش پر اضطراب حاکم است. یاشار ترس دارد که در صورت موفقیت نظر حکومت ریاستی خشونت سیاسی دوباره افزایش یابد. این بدان جهت است که در تعداد بی شماری از لوحه های تبلیغات انتخاباتی دفاع از قانون اساسی جدید ترکیه مطرح می باشد که در آن کدام پیشکشی برای صلح وجود ندارد.

گونار کویهنه/ر.ر/ر.ش