افزایش تلفات ملکی هم‌زمان با ۷۰ سالگی کنوانسیون‌های ژنیو
۱۳۹۸ مرداد ۲۱, دوشنبه
۱۹۶ کشور این کنوانسیون‌ها را تصویب کرده اند که شامل مراقبت از افراد آسیب دیده، بدون درنظرداشت دوست یا دشمن، محافظت از غیرنظامیان، عدم حمله به اهداف غیرنظامی و احترام به کارکنان صحی و کارکنان صلیب سرخ و هلال احمر می‌شوند. این کنوانسیون‌ها در حالی هفتاد ساله می‌شوند که در حال حاضر کشورهای مختلف از جمله افغانستان، سوریه و یمن جنگ خونین و مرگباری را تجربه می‌کنند. آیا در این جنگ‌ها مفاد کنواسیون‌های یاد شده رعایت می‌شوند؟
حملات تازه در برابر اهداف غیرنظامی در سوریه، بمباران خونین شفاخانه‌ها در یمن و کشته شدن صدها فرد ملکی در افغانستان - این رویدادها حتی در سال ۲۰۱۹ یعنی ۷۰ سال پس از تصویب کنوانسیون‌های ژینو اتفاق می‌افتند. این معاهده‌ها "حاوی مهمترین قوانینی هستند که مانع از قساوت در جریان جنگ می شوند". اما به گفته برخی از سازمان‌های مدافع حقوق بشر، به نظر نمی‌رسد که این قوانین، موارد نقض حقوق بشر و جنایات جنگی را محدود کرده باشد.
کینیت روت، مدیر اجرایی دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید، نمونه‌های بسیاری از تخلفات از این کنوانسیون‌ها از میانمار تا یمن و سوریه به چشم می خورد.
او گفت: «واقعیت موجود بودن این قواعد به این معنی نیست که همه به آنان احترام می‌گذارند. امروز، من فکر می کنم آشکارترین برخورد با کنوانسیون های ژنیو روشی است که نیروهای روسی و سوریه در جنگ سوریه انجام می دهند. [این کار] با اسد آغاز شده و بعد از پیوستن پوتین هنگامی که نیروهای نظامی روسی در آنجا اعزام شدند، اردوی سوریه عمداً در مناطقی که توسط مخالفان مسلح اداره می‌شوند، غیرنظامیان و نهادهای غیرنظامی را هدف قرار داده است.»
اما هلن دورام، مدیر قوانین و سیاست های بشردوستانه در کمیته بین المللی صلیب سرخ یا (ای سی آر سی) می‌گوید، تنها به این دلیل که این قوانین عملی نمی‌شوند، از اهمیت آنها کاسته نمی‌شود.
خانم دورام علاوه می‌کند: «اصول کلیدی که کنوانسیون ژنیو در نظر دارد، و در حقیقت کل قوانین بین المللی بشردوستانه یا قانون جنگ، هنوز هم مهم اند. در حالی که همه وقت رسانه ها را می بینیم...وحشت و رنج هایی را که رخ می دهند مشاهده می کنیم [مانند] نقض غیرقابل قبول قوانین جنگ، حمله به غیرنظامیان، رفتار اهانت‌آمیز با اسیران جنگی، اما موارد بسیاری وجود دارند که قوانین جنگ تفاوت های زیادی را ایجاد می‌کنند و در واقع زمینه‌های احترام به عزت و انسانیت را در جنگ فراهم می‌کنند.»
پیتر مورر رئیس کمیته بین المللی صلیب سرخ، در سخنرانی اخیر خود گفت که مناطق محدودی در سراسر جهان وجود دارند که کنوانسیون ژنیو در آن عملی نمی‌شود. در مقابل، صدها هزار مورد وجود دارند که در آنها به این کنوانسیون‌ها احترام گذاشته می‌شود.
آگاهان باور دارند که جنگ سایبری و هوش مصنوعی و همچنان جلوگیری از آسیب رساندن به محیط زیست در جریان جنگ، از تحولات تازه‌ای اند که باید شامل کنوانسیون‌های ژنیو شوند.
کرستین مارتین کوبلر/ن.ا.