کشتی های ناتو در آب های سیاه در جستجوی چه اند؟

ناوشکن "دونالد کوک" از نیروهای دریایی ایالات متحده امریکا که در آب های اسپانیا مستقر بوده و با یک سیستم دافع موشکی مجهز است، در هفته های اخیر بیشتر در دریای سیاه دیده شده است. اکنون این ناوشکن در بندر اودسا می باشد. به تاریخ ۲۶ فبروری پیترو پروشینکو رئیس جمهور اوکرایین در عرشه همین کشتی جنگی با یک مأمور ویژه ایالات متحده دیدار نمود. رئیس جمهور اوکرایین این دیدار را "نمادین" خواند و گفت که حضور این ناوشکن در اودسا "زیگنال مهمی به سمت کریمیا" می باشد. علاوه بر این به گفته او حضور "دونالد کوک" زمینه عبور و مرور کشتی های دیگر در منطقه را مهیا می سازد.

اما با وجود توجه دقیق کشتی های روسیه در آبهای سیاه، ناتو بدون سر و صدای زیاد حضور خود در این آبها را افزایش داده است.

ناتو در برابر اتفاقی واکنش نشان می دهد

یکی از دلایل این وضعیت رویداد پایان ماه نوامبر در شبه جزیره کرِچ در شرق کریمیا می باشد. در آن زمان کشتی های روسی در سواحل شبه جزیره الحاق یافته کریمیا به روسیه، با یک اقدام مسلحانه دو کشتی و یک قایق بارکشی نیروی های دریایی اوکرایین را ضبط نمود. دیبورا ساندرز از کالج کینگ در لندن ضمن گفتگویی با دویچه وله در مورد گفت که در ارتباط به رویداد خط کرچ در آبهای سیاه، اروپا واکنش خیلی بطی داشت. بنابراین پس از تصمیم به اتخاذ "راه نظامی" در این زمینه، حضور کشتی های نظامی در آبهای مذکور تشدید یافت. ساندرس اضافه کرد که در اینجا ایالات متحده نقش رهبری غیررسمی دارد.

مطالبه «غیرقابل پذیرش» روسیه

هنس یوآخیم استیکر، جنرال پیشین نیروهای دریایی آلمان گفت: "می توان گفت که با توجه به برخورد روسیه، دریای سیاه از اهمیت خاصی برخوردار شده است." استیکر تا سال ۲۰۱۰ فرمانده نیروهای دریایی آلمان بود. براساس گفته های او روسیه به صراحت نشان داده است که دریای سیاه و دریای آزوف برای مسکو از اهمیت خاصی برخوردار است و از دید مسکو هیچ کسی دیگر نباید در اطراف این آبها رفت و آمد داشته باشد. استیکر تأکید کرد که این مطالبه روسیه برای هیچکسی قابل پذیرش نیست.

پیمان مانترو

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در اواسط ماه فبروری اعلام کرد که براساس ارزیابی های ناتو، این پیمان در نظر دارد تا نیروهای خود را در آبهای سیاه افزایش داده و تقویت بخشد. در برابر سیاستمداران روسیه این اقدام ناتو را "لحن تحریک آمیز" تعریف نمودند. اما فعالیت های ناتو در این آبها بر اساس قرار داد مانترو، با محدودیت هایی مواجه است. براساس این قرارداد که در سال ۱۹۳۶ به امضاء رسیده است، ترکیه از حق ارضی کامل از مسیر دریای بُسفُر در این آب ها برخوردار می باشد. کشتی هایی که از همسایه گی کشورهای مجاور دریای سیاه برخوردار نباشند، حق ندارند که بیشتر از ۲۱ روز در این آبها باقی بمانند؛ اما وادیم پرژاییک نماینده دایمی اوکرایین در ناتو  در این ارتباط به این باور است که قرارداد مونترو با وضعیت امروزی ۱۰۰ سال فاصله دارد. بنابراین از اینکه کشتی های بزرگ ناتو کمتر می توانند در این آبها رفت آمد نموده و یا باقی بمانند، اظهار تأسف کرد.

رومان گونچارنکو/ نادیه فضل