"ملا عمر در نزدیکی پایگاه نیروهای امریکایی زندگی می‌کرد"

پیش از این سازمان استخبارات ایالات متحده امریکا به این نظر بود که ملا عمر بعد از سقوط حکومت طالبان در سال ۲۰۰۱ به پاکستان فرار کرده بود، در حالی که نویسنده کتاب جدید، اقامتگاه ملا عمر را پیش از مرگ‌اش در سال ۲۰۱۳ ولایت زابل در جنوب افغانستان ذکر کرده است، آنهم فقط در پنج کیلومتری یک قرارگاه نیروهای امریکایی.

بیته دام، خبرنگار هالندی برای این کتاب‌اش زیر عنوان «جستجوی یک دشمن» (Searching for an Enemy)، بیش از پنج سال تحقیق کرده است و با محافظ ملا عمر، جبار عمری نیز مصاحبه نموده است؛ فردی که ملا عمر را بعد از سقوط طالبان مخفی کرده و از او حفاظت کرده است.

رژیم طالبان بعد از حملات ۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱ در نیویارک، در نتیجه حمله نظامی به رهبری ایالات متحده امریکا سقوط کرد. ملا عمر در جمله مردانی بود که شدیداً مورد جستجو قرار داشت و امریکا برای دستگیری این رهبر طالبان ده میلیون دالر جایزه تعیین کرده بود.

براساس معلومات کتاب زندگینامه ملا عمر که توسط این نویسنده هالندی انتشار یافته، او نخست در قلات مرکز ولایت زابل زندگی می کرد. به نوشته او، به خانواده ای که ملا عمر در آن مخفی شده بود، گفته نشده بود که مهمانش کیست. این خبرنگار می نویسد که سربازان ایالات متحده امریکا تقریباً دو بار نزدیک بود که او را بیابند. 

براساس معلومات این خبرنگار، یک بار یک گزمه سربازان امریکایی به حویلی خانه ای که ملا عمر و محافظ اش در آن به سر می بردند، نزدیک شده بود، اما این دو مرد به سرعت خودشان را عقب یک انبار چوب پنهان کردند و سربازان از نزدیکی شان گذشتند.

نویسنده کتاب افزوده است که بار دوم سربازان امریکایی حتی این خانه را نیز جستجو کردند، اما راه ورودی به سوی اتاق مخفیگاه ملا عمر را نیافتند. روشن نیست که آیا این یک جستجوی معمولی بوده است و یا سربازان امریکای قبلاً اشاره یا معلوماتی دریافت کرده بودند که رهبر طالبان در آن نزدیکی ها بوده است.

براساس معلومات درج شده در این کتاب، ملا عمر مخفیگاه اش را زمانی عوض کرده بود که سربازان امریکایی در سال ۲۰۰۴ قرارگاه شان را در فاصله حدود ۱۰۰ متری آن برپا کردند.

اما بعد از رفتن ملا عمر از آنجا، در نزدیکی این محل بار دیگر یک قرارگاه ایجاد شد. در این قرارگاه ایالات متحده امریکا به نام "ولورین" هزار سرباز مستقر بودند، از جمله نیروهای ویژه ایالات متحده امریکا و بریتانیا.

این نویسنده هالندی می نویسد که ملا عمر با وجود هراس از کشف مخفیگاه اش، بار دیگر مخفیگاه اش را تبدیل نکرد. او به ندرت خانه محل اقامت اش را ترک می کرد و زمانی که هواپیماهای ایالات متحده امریکا به پرواز در می آمدند، خودش را در تونل مخفی می کرد. دام شرح می دهد که ملا عمر مثل یک مرد گوشه نشین زندگی می کرد. او حتی دیدارها با اعضای خانواده اش را رد می کرد و با یک زبان سری، یادداشت نویسی می کرد.

دام می افزاید که ملا عمر غالباً با محافظ و آشپزش حرف می زد. او از یک گوشی موبایل نوکیا که سیم کارت نداشت استفاده می کرد تا آیات قرآن را ضبط کند. او همچنین به رادیوی بخش پشتوی بی بی سی گوش می داد، اما به ندرت در باره اخبار چیزی می گفت، حتی زمانی که از مرگ اسامه بن لادن رهبر القاعده خبر شد.

نویسنده این کتاب مدعی شده است که ملا عمر در سال ۲۰۱۳ مریض شد، به داکتر مراجعه نکرد و از رفتن به پاکستان برای تداوی نیز خودداری کرد تا که سرانجام در زابل وفات کرد.

اما حکومت افغانستان به این باور است که او در پاکستان وفات کرده بود. هارون چخانسوری، سخنگوی رئیس جمهور افغانستان با نشر پیامی در تویتر این ادعا را رد کرده و گفته است: «ما شواهد کافی داریم که نشان می‌دهد او در پاکستان زندگی می کرد و در آنجا وفات کرد.»

afpd/af/hm