هوش مصنوعی: روبات‌ها می‌توانند جایگزین انسان‌ها شوند؟

شرکت هانسون روباتیک در هانگ‌کانگ روبات‌های انسان‌نما تولید می‌کند و به دلیل روبات‌ها و فن‌آوری هوش مصنوعی‌اش مشهور است. یکی از روبات‌های این شرکت به اسم فزیکدان مشهور «پروفیسور آینشتاین» نام‌گذاری شده است. قرار است این روبات دانش و شوخ‌طبعی آینشتاین را برای نسل‌های جدید قابل دسترس بسازد.

برای این که این روبات‌ها تا اندازه ممکن شبیه انسان‌ها به نظر بیایند، از جلد نانوفن‌آوری به نام «فروبر» در تهیه این روبات‌ها استفاده می‌شود. هدف ایجاد اندرویدها یا روبات‌های انسان‌نمایی است که چهره شان بسیار واقعی به نظر برسد. این شرکت تصمیم دارد روبات‌هایش را در آینده به قابلیت‌های انسانی مانند دوست داشتن و همدردی کردن مجهز سازد.

شرکت هانسون روباتیک از ۲۰۰۷ به این سو روبات‌های انسان‌نما می‌سازد و در سال ۲۰۱۷ با روباتی به نام «صوفیا» تحول بزرگی در این زمینه ایجاد کرد. صوفیا نخستین و تا حالا یگانه روباتی است که شهروندی یک کشور را دارد. بعد از معرفی و نمایش این روبات، عربستان سعودی به آن شهروندی داد. روبات صوفیا علاوه بر این به عنوان «سفیر ابتکارات» ملل متحد کار می‌کند.

روبات «بئومنی» با چهره دوستانه یک روبات همه‌کاره است. شرکت امریکایی «فراتر از تصور» (Beyond Imagination) که این روبات را تولید کرده، گفته است که برای مقاصد متفاوت می‌توان از آن استفاده کرد. به گونه مثال بئومنی می‌تواند در رستورانت‌ها بوتل نوشابه را باز کند و یا در بخش طبات آمپول تزریق کند. و قرار است این روبات به فضا نیز سفر کرده و در ساخت و سازهای فضایی همکاری کند.

روبات‌های انسان‌نما نه تنها کارهای عملی را انجام می‌دهند بلکه می‌توانند در عرصه هنر نیز کار کنند. به گونه مثال روبات «Ai-Da» از شرکت «اینجینیرید آرتس» که یک هنرمند هوش مصنوعی با چهره شبیه انسان و بازوی‌های روباتیک است. این روبات در سال ۲۰۱۹ ساخته شد و در سطح جهان تنها روبات هنرمند است. این روبات با استفاده از الگوریتم‌ها می تواند رسامی و نقاشی کند و مجسمه بسازد.

در این تصویر هیروشی ایشگورو روبات‌ساز جاپانی در کنار روبات شبیه خودش «گمینوئد» دیده می‌شود و چنین به نظر می‌رسد که انگار برادر دوگانگی‌اش باشد. ایشیگورو به عنوان ستاره عرصه تحقیقات روباتیک در جاپان شناخته می‌شود و یک روبات شبیه تارو کونو وزیر امور دیجیتال جاپان نیز ساخته است. روبات خودش البته به تنهایی برای نمایش‌هایی به ایالات متحده امریکا نیز می‌شود.

در آلمان نیز روبات‌های انسان‌نما ساخته می‌شود. روبات «لنا» در خزان سال ۲۰۲۲ یک آزمون کاری در دفتر را موفقانه پشت سر گذاشت. این روبات مجهز با هوش مصنوعی که توسط لابراتوار تحقیقاتی (Leap in Time Lab) ساخته شده، هشت هفته با همکاران انسانی خود مشترکاً کار کرد. این روبات ذخیره لغات خود را به حدی افزایش داده بود که توانست در پایان این آزمایش یک سخنرانی ارائه کند.

به هر اندازه که هوش مصنوعی تکامل می‌یابد، بحث‌ها در مورد ابعاد اخلاقی آن بیشتر می‌شود. جیفری هینتون که به نام «پدرخوانده» هوش مصنوعی شهرت دارد، ترس دارد که هوش مصنوعی از کنترول انسان خارج شود و از «تهدید جدی برای بشریت» سخن گفته است. او گفته است که به زودی بسیاری‌ها «قادر تشخیص نخواهند بود که چه چیزی واقعی است.»