نگاهي برهفته جايزه نوبل

بامداد سيزدهم دسامبر درسويدن کودکان درحالي که شمعها را دردستهاي شان دارند، راه پيمايي مي کنند وبدين ترتيب برندگان جوايز نوبل را ازخواب بيدارمي کنند. چنين است پايان هفته نوبل.

جايزه نوبل برعلاوه قدرشناسي معنوي، حاوي مبلغ معين پول هم است. اين جايزه درسال 1895 توسط الفريد نوبل کميا دان وکاشف سويدني به وجود آمد. نخستين بار اين جايزه درسال 1901 به مستحقان وکاشفان بزرگ درساحه فيزيک ، کيميا، فزيولوژي ياطب ، ادبيات وصلح اهدا شد.

الفريد نوبل در زندگي خود چندين وصيتنامه نوشته است. آخرين وصيت نامه او که يک سال پيش ازمرگش مي باشد، درسال 1895 نوشته شده است ودرمورد جوايزنوبل مي باشد.

الفريد نوبل دراين سال وصيت مي کند که 94% ملکيت مجموعي اورا که عبارت از 31 ميليون کرونور سويدني يا معادل 186 ميليون دالر درسال 2008 باشد براي پنج جايزه اختصاص بدهند. او نوشته است:

" سود اين سرمايه بايد به پنج قسمت برابرتقسيم شود... يک قسمت آن به کسي داده شود که کشف يا اختراع بسيارمهمي درساحه فيزيک کرده باشد. يک قسمت آن به کسي داده شود که کشف پيشرفت بسيارمهم درساحه کيميا به عمل آورده باشد.يک قسمت آن به کشف بسيارمهم درقلمرو فيزيولوژي ياطب اختصاص داده شود. يک قسمت آن به کسي داده شود که بهترين اثرادبي را با تمايلات آرمانگرايانه بوجود آورده باشد ويک قسمت آن به کسي داده شود که بهترين کار رابراي مودت ملتها ، ازبين بردن يا کوچک ساختن ارتشهاي موجود وکمک به يک کنگره صلح کرده باشد".

برندگان جوايزدربخشهاي مختلف توسط کميته هاي مربوطه انتخاب مي شوند. کميته هاي درماه اکتبر نام مستحقان را اعلام مي کنند. جوايز دردهم ماه دسامبر که مصادف به مرگ الفريد نوبل است، اهدا مي شود. مراسم اهداي جوايز درتالارکانسرتهاي ستکهلم پايتخت سويدن برگزارمي شود . به دنبال آن بلافاصله درسالون شهرستکهلم ضيافتي بدين مناسبت دايرمي شود.

درآغاز مراسم اهداي جايزه صلح نوبل درانستيتوت نوبل ناروي واقع در دانشگاه " اولا" ي اوسلو برگزارمي شد. اکنون اين مراسم درسالون شهراوسلو دايرمي شود.

نقطه اوج اهداي جوايزهنگامي است که شاه سويدن به دست خود جوايز را به مستحقان توزيع مي کند.

جايزه صلح نوبل را رييس کميته جايزه نوبل ناروي درحضور پادشاه ناروي اهدا مي کند.

جوايز نوبل شامل سه جزء اند: يک مدال طلا، يک ديپلوم ويک سند که مقدار پول جايزه را معين مي سازد.

درحال حاضر بخش مالي جايز ده ميليون کرونون سويدني يا معادل 1.4 ميليون دالرامريکايي مي باشد. گاهي دو تا سه نفر دريک بخش مستحق جايزه مي شوند وجايزه مشترکاً به آنها اهدا شده ومقدارمالي نيز بين آنها تقسيم مي شود. کم نيست مواردي که برندگان جوايز پول جايزه را براي امور علمي ، فرهنگي وبشردوستانه وقف کرده باشند.

برنامه ضيافتي که بعدازاهداي جوايزدرسالون شهري ستکهلم برگزارمي شود شامل سه بخش صرف نان شب ، تفريحات ورقص مي باشد. دراين ضيافت که قريب 1300 نفردعوت مي شوند، خانواده سلطنتي سويدن و برندگان جوايز نوبل مهمانان اعزازي مي باشند.

رسانه ها/ رسول رحیم

ویراستار: یاسر