نخست وزیر جدید عراق و امیدواری های ایران
۱۳۹۹ فروردین ۳۱, یکشنبه
بالاخره عراق موفق شد باردیگر یک نخست وزیر جدید داشته باشد. حدود چهار ماه مقام نخست وزیری خالی بود، زیرا دو نامزد در تشکیل حکومت ناکام شدند.
حالا قرار است مصطفی خادمی، خبرنگار و رئیس پیشین استخبارات عراق این مقام را به عهده بگیرد. پیش از آن نمایندگان جناح های پارلمانی شیعی، سنی و کردی در مورد انتخاب خادمی باهم توافق کردند.
بعد از این توافق حالا خادمی باید نه تنها مطابق با اهداف ملی کشور، بلکه مطابق با تصورات بازیگران بین المللی نیز خود را هماهنگ سازد.
هم ایالات متحده امریکا و هم ایران، روند نامزدی نخست وزیر جدید را با دقت تعقیب کردند. حالا ظاهراً هردو کشور می توانند از نخست وزیر جدید ابراز رضایت کنند.
داوید شنکر، مسئول امور خاور میانه در وزارت خارجه ایالات متحده امریکا توضیح داد که اگر خادمی خود را به عنوان یک شخص "ملی گرای عراق" تثبیت کند و در راستای یک "عراق مستقل" به کار ادامه دهد، در این صورت برای عراق و برای روابط دوجانبه "بسیار خوب خواهد بود".
از ایران نیز در مورد انتخاب نخست وزیر جدید عراق، اظهارات مثبت صورت گرفته است. عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران از "توافق به دست آمده میان گروه های سیاسی در عراق" استقبال کرده گفت که ایران این تصمیم را به عنوان "قدمی در مسیر درست" می نگرد.
دیدار جانشین قاسم سلیمانی از بغداد
این واقعیت که روند رسیدن به توافق کنونی در ماه های اخیر تا چه حدی دشوار بوده است، از اظهارات عدنان الزرفی، نامزد پیشین مقام نخست وزیری در عراق آشکار می شود. او در ۹ اپریل امسال از نامزدی اش صرف نظر نمود و دلیل آن را "مسایل ملی و خارجی" در کشور عنوان کرد.
چند روز پیش از آن اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از بغداد دیدار کرد. او جانشین قاسم سلیمانی است که توسط ایالات متحده امریکا کشته شد.
قاآنی در این دیدار، براساس اظهارات یکی از نمایندگان پارلمان عراق توضیح داد: «ایران نه در امور داخلی عراق و نه در انتخاب نخست وزیر مداخله می کند.»
اما همه به این نظر نیستند. فرستنده تلویزیونی الجزیره از قول یک کارمند بلندرتبه عراقی که نخواسته از او نام برده شود، گزارش داد که دیدار قاآنی از بغداد نخستین آزمایشی است که آیا او موفق می شود همه جناح های شیعی عراق در یک موضع گیری واحد متحد کند یا خیر.
امیدواری ایران از انتخاب نخست وزیر جدید عراق
جمهوری اسلامی ایران توسط روحانیان شیعی رهبری می شود و حدود ۶۰ درصد عراقی ها شیعه مذهب هستند.
مجله انترنتی "المونیتور" که مسایل سیاسی در خاور میانه را مورد تحلیل قرار می دهد، دیدگاه مشابه دارد. این رسانه نوشته است که از دیدار قاآنی از بغداد، احتمالاً بر می آید که تحولات سیاسی در عراق برای ایران اهمیت زیادی دارد، زیرا افزون بر مرز مشترک و علایق عمیق فرهنگی میان دوکشور، "ایران از زمان اشغال عراق توسط ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۰۳، بر این نکته تمرکز دارد تا نفوذ اش را در عراق توسعه دهد و از تشکیل یک حکومت خصمانه مانند حکومت پیشین به رهبری صدام حسین جلوگیری کند که منجر به جنگ میان دو کشور شده بود و هشت سال دوام کرد و صدها هزار نفر کشته شدند."
عراق از نظر اقتصادی نیز برای ایران اهمیت زیادی دارد، به خصوص که این کشور از وضع تحریم های ایالات متحده امریکا تحت فشار اقتصادی شدید قرار دارد. به این دلیل نیز نخبگان سیاسی ایران، امید اضافی به انتخاب مصطفی خادمی نخست وزیر جدید عراق بسته اند.
خبرگزاری ایرانی "مهر" نوشته است: «بعضی ها به این باور اند که خادمی می تواند در این راستا سهم بگیرد تا تشنج ها میان ایالات متحده امریکا و ایران را کاهش دهد.»
به این دلیل انتظارات از نخست وزیر جدید عراق در تهران نیز زیاد است.
کرستین کنیپ / ح.م، ص.ا