لیتوانیا در هراس از روسیه و زیر محافظت ناتو

زنگ هشدار به صدا در می آید. دو پیلوت و چهار تخنیکر از محل اقامت شان شروع به دویدن می کنند و در زینه ها پایین می روند. بکس و کلای پیلوتی شان در دست شان است. آنها در یک بس کوچک بالا می شوند که فاصله دو صد متری تا هنگر را طی کنند، چون در آنجا دو جت جنگی شان قرار دارد. عجالتاً نیروی هوایی ایتالیا چهار فروند جت جنگی ایروفایتر نوع "تایفون" را در پایگاه ناتو در سیاولیالی مستقر ساخته است. پیلوت گیوزیپه هواپیمایش را می شناسد و به خاطر دارد. هر کدام آن ها به سهولت می نشینند. در پته های زینه به سوی اتاقک پیلوت، تخنیکر به آن ها کمک می کند. این ایتالیایی زینه را بالا می کند.

در عقب تخنیکر مانند برق کار می کند و لیست مواردی را که باید کنترول کند، از نظر می گذراند. او میله امنیت راکت ها را که در زیر هواپیماها نصب است به چپ و راست می پیچاند. در بالا پیلوت گیوانی با کلاهش نشسته است و با جهاز تهیه آکسیجن وصل است. همینکه وی به طرف پایین نظر می اندازد، تخنیکر با عجله زینه را بر می دارد. پیلوت ماشین طیاره را روشن می کند، هواپیمایش در هنگر بالای نوار شروع به حرکت می کند، با صدای کر کننده ای از زمین بلند می شود و به پرواز در می آید. پس از چند ثانیه این جت ایروفایتر از ساحه دید ناپدید می شود. همه این کار ها در ظرف پنج دقیقه انجام باید یابد. این پرواز تمرینی بعد از اعلام هشدار نزدیک به ده دقیقه دوام می کند.

ایتالیایی ها و پولندی ها یکجا توظیف شده اند

از آغاز بحران اوکرایین در سال گذشته به این سو، ناتو واحدهایش را برای ترصد فضای هوایی کشورهای بالتیک دوچند گردانیده است. بنابراین همیشه پروازهای تمرینی و کنترولی دو ملیته صورت می گیرد. مارکو برتولی قوماندان ایتالیایی می گوید که «مجموع ستاد فرماندهی ما از پیلوت ها تشکیل شده است. در این جا نیروهای هوایی ایتالیا 100 زن و مرد را مستقر ساخته اند. ماه هر روز تمرینات مان را داریم و 24 ساعت آماده خدمت می باشیم. بنابراین در صورتی که آسمان خلوت باشد می توانیم زود بلند شویم».

به این ترتیب او می خواهد به تخطی قلمرو فضایی کشورهای بالتیک توسط هواپیماهای جت روسی اشارت کند. در سال گذشته آن ها 150 مورد از چنین پروازها را ثبت کردند که نسبت به سال 2013 چهار برابر بیشتر می باشد. گوانی می گوید: «در هنگام اجرای یک پرواز آدم هرگز نمی داند چه اتفاق می افتد، اما این چالش ها وجود دارند. تو می دوی و قلبت می تپد، تو به طیاره می پری و درست هنگامی متوجه می شوی که با سرعت مافوق صوت، 30 هزار فوت، در هوا ارتفاع گرفته ای. اما برای من این یک وظیفه مهم و بزرگ است، به ویژه در اینجا در لیتوانیا».

به این ترتیب ایتالیایی ها دور از وطن شان استند. شهر ولایتی سیاولیا چندان تنوعی ندارد، اما پرواز شوق آن هاست. دست کم غذا خوردن های چاشت در کانتین دوست داشتنی است. در آنجا لزانیا با بادنجان رومی، پنیر موتزارلا و گوشت وجود دارد. سربازان در وقت نان خوردن عینک های شان را بر موی های شان قرار می دهند و مثل اینکه در شهرهای میلان و یا فلورانس کشور شان پیتزا بخورند، با هم می نشینند.

لحن جنگ سرد

بخش پولندی این پایگاه دو کیلومتر از نوار شروع پرواز فاصله دارد. نیروی توظیف شده آن به طور قابل ملاحظه ای کمتر تجهیز شده اند. آن ها در کانتینرها زندگی می کنند. وقتی که جت های پولندی بلند می شوند تا هواپیماهای روسی را مانع شوند، هر دو جانب باید با کمال دقت به علایم توجه کنند. زیرا نیروی هوایی پولندی نیز هنوز با جت های نوع میگ روسی پرواز می کند.

لوکاسژ وویسژیکو پیلوت پولندی می گوید که اما طیاره های شان مجهز است: «من بسیار متاثرم که این عملیات مان را با هواپیمای روسی آغاز می کنیم. ببینید آن ها چگونه رفتار می کنند. اما ما مسیر خاص داریم، آن ها را تشخیص می کنیم و دربخش رهبری مان ثبت می کنیم. عادتاً ما بسیار نزدیک به آن ها پرواز نمی کنیم، صرف آن قدر دور می باشیم که بتوانیم آن ها را تشخیص کنیم و ببینیم که چقدر مسلح اند».

وویسیژسکو می گوید که برای پیلوت های پولندی رو به رو شدن با جت های روسی مسأله خاصی نیست. چونکه پولند با روسیه مرز مشترک دارد. تنها آب و هوا در لیتوانیا فرق دارد، قابل پیش بینی نیست و تغییر می کند. اینکه چه روس ها را وادار می سازد تا در قلمرو فضایی کشورهای بالتیک پرواز کنند، لوکاسژ وویسیژیکو می گوید: «من فکر می کنم که آن ها می خواهند ببینند، ما چگونه واکنش نشان می دهیم، و چند فروند جت را به پرواز در می آوریم».

تفسیر سیاسی این مطلب را او برای مافوق ها در ناتو وا می گذارد. این مطلب را در هفته گذشته الکساندر ورشبو، معاون دبیرکل پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) که بلندرتبه ترین مقام امریکایی در این پیمان است، توضیح داد. او ضمن بازدید از لیتوانیا با لحن تندی گفت که روسیه خشمگین و تجدید نظر طلب، ایجاد ترس می کند تا دو باره نفوذش را در اروپا به دست آورد. در زیر رهبری رئیس جمهور ولادیمیر پوتین روسیه یک "جنگ مختلط" نوع جدید را به کار می گیرد که در ضمن سایر موارد شامل ترساندن نظامی نیز می باشد.

کشورهای بالتیک می ترسند

سه کشور کوچک حوزه بالتیک همچنان تهدیدهای واقعی از جانب روسیه را تجربه می کنند. کمتر جایی است که مانند اینجا کلمات درشت در مورد روسیه گفته شود. در ملاقات وزرای خارجه در ریگا که پای سیاست های تحریمی علیه حکومت در مسکو در دستور کار قرار داشت، لیناس لینکه ویسوس وزیر خارجه لیتوانیا از همتایان خود تقاضای تحریم های شدید تر را علیه روسیه نمود. وزیر خارجه لیتوانیا با توجه به اوضاع شرق اوکرایین گفت: «کار نکردن برای من یک گزینه نیست».

شاهین های اتحادیه اروپا و ناتو در حال حاضر در بالتیک نشسته اند. تاریخ پایگاه سیاولیای نشان می دهد که این پایگاه در سال 1931 برای نیروی هوایی لیتوانیا ساخته شد. در پایان جنگ اردوی شوروی این منطقه را گرفت و یکی از بزرگترین پایگاه هایش را ایجاد کرد. در نقطه اوجش تا 22 هزار سرباز در سیاولیای توظیف بوده اند. گاهی بمب افگن های استراتژیک میان قاره یی نیز در آنجا مستقر بوده اند که تا نیم ساعت به قلمرو اروپای غربی می رسیدند.

«برای ما استقلال مهم است»

امروز لیتوانیا در سیاولیای با حدود چهار صد سرباز میزبان ناتو است. یکی از آن ها لیوا گلبینینه افسر مطبوعاتی است که از خود همین منطقه می باشد. او می گوید: «من از نسل اول کسانی استم که در اینجا در لیتوانیای آزاد پس از استقلال به مکتب می روند. من هرگز فکر نمی کردم که یک روز ناتو به اینجا می آید تا ما را حفاظت کند. اما حالا دیگر تنها نیستیم، بلکه بخشی از این سازمان نظامی عظیم می باشیم و آن ها آمده اند تا به ما کمک کنند».

شهر سیاولیای که از تخته های کوچک عصر شوروی ساخته شده است، صرف هفت کیلومتر از اینجا فاصله دارد. وقتی که در پایگاه جت ها پرواز می کنند در شهر نیز صدای کر کننده ای شنیده می شود. لودمیلا از اهالی شهر در یک جاده خالی می گوید: «صدای بلند قبلاً آزار می داد. در آن نزدیکی یک مکتب است و برای اطفال مشکل است. اما خوبست که آنها استند». او فکر می کند که روس ها و ارمنی هایی که در این شهرک زندگی می کنند از لشکر کشی می ترسند. یعنی او می خواهد بگوید که «آن ها هم مثل لتوانیایی ها احساس دارند».

لودمیلا می گوید: «برای ما استقلال بسیار مهم است. در سال 1990 هنگامی که در جاده ها تانک ها وجود داشتند و سربازان بر مردم شلیک می کردند، من 18 ساله بودم. من آن وقت فکر می کردم چقدر عالی می بود هرگاه ما مستقل می بودیم». با یادآوری این خاطره اشک از چشمانش جاری می شود. او ادامه می دهد: «پس از آن مستقل شدیم و اکنون ما خود مان می توانیم تصمیم بگیریم و سفر کنیم. برای ما لیتوانیایی ها استقلال بسیار مهم است. ما از آن تجلیل می کنیم و از داشتنش خوشحال هستیم».

اما این استقلال وابسته به شرکای بزرگ است. در این هفته ایالات متحد امریکا 3000 سرباز برای اجرای مانورها به بالتیک فرستاد. این تمرینات «قاطعیت اتلانتیک» نام دارد و یک علامت واضح به جانب روسیه می باشد.