شکاف در اپوزیسیون سوریه و عواقب آن

از چهارو نیم ماه به این سو، معاذ الخطیب در راس اتحاد گروه های اپوزیسیون یا ایتلاف ملی سوریه قرار دارد. این رهبر دینی اهل دمشق باید تا حد ممکن از گروه های فراوان اما نامنسجم سوریه نمایندگی می کند؛ او روز یکشنبه کناره گیری خود را از سمت رهبری اعلام کرد.

تاهنوز کاملاً روشن نیست که چرا این رهبر گروه های مخالفان می خواهد از سمت خود کناره گیری کند. این در حالی است که الخطیب در صفحه فیسبوک خود از تعلل جامعه بین المللی برای حمایت جدی مخالفان در مبارزه علیه رژیم بشار الاسد، ابراز یأس کرده است.

گروه های مقاومت سوریه از مدت ها به این سو خواهان دریافت اسلحه شده اند. افزون بر آن، این عالم دینی همواره تاکید کرده است که تصمیم ها در منازعه سوریه باید تنها توسط سوری ها گرفته شوند. او نوشته است: "من سوگند یاد کرده ام که کناره گیری کنم، در صورتی که خط قرمز مشخصی در میان آید. من امروز این وعده ام را عملی می کنم".

منازعه درونی ممکن است دلیل کناره گیری باشد

الخطیب توضیح نداده است که منظور او از "خط قرمز" چیست. سلمان شیخ، دانشمند علوم سیاسی در دوحه گمان می برد که یأس از جامعه جهانی و نیز منازعه درونی در ایتلاف، الخطیب را وادار به اعلام کناره گیری کرده است. سلمان شیخ به دویچه وله گفت که الخطیب مخالفتش را علیه تشکیل یک حکومت موقت از جانب اپوزیسیون ابراز نموده است.

از دید این کارشناس قطری، نکات دیگری نیز در میان گروه های اپوزیسیون مورد مناقشه وجود دارند؛ مثلاً سهم زنان و اقلیت ها در ایتلاف. سلمان شیخ توضیح می دهد: "الخطیب از این سخن می گفت که ایتلاف فراگیر نیست، چنانچه باید می بود و این اتحاد ملی سوریه به اندازه کافی آماده نبوده است تا زنان و نیز نمایندگان اقلیت ها را شامل خود کند. من فکر می کنم که تنها او به این نظر نیست و گمان می کنم چنانچه خودش گفته، او احساس می کرد به عنوان یک شخصیت ملی، می تواند خارج از ایتلاف بیشتر دستاورد داشته باشد تا در دورن آن".

ایتلاف ملی سوریه شامل نیروهای اسلامگرا، لیبرال و چپگرا است. ایتلاف همواره متهم شده است که اخوان المسلمین در اتحاد تاثیر بزرگی دارد. افزون بر آن، گروه های مقاومت بسیاری هستند که تا به حال به ایتلاف ملی سوریه نپیوسته اند.

در میان گروه های شورشی نامسنجم در سوریه، ایتلاف ملی سوریه با رهبری در خارج، ظاهراً تاثیر محدود دارد. سلمان شیخ در این باره می گوید: "یکی از دلایل اساسی در تشکیل ایتلاف این بود که در داخل حضور داشته و قابل اطمینان باشد. من می خواهم بگویم که ایتلاف در حال حاضر این دو نکته را خیلی کم دارد".

با وجود این نکات، اپوزیسیون سوریه امید دارد که الخطیب در تصمیم خود تجدید نظر کند و از مقام رهبری ایتلاف ملی سوریه کناره گیری نکند. منذر ماخوس، نماینده ایتلاف در پاریس نیز به دویچه وله گفت که بسیاری از اعضای اتحاد از الخطیب خواهش می کنند که در تصمیمش تجدید نظر کند.